Хасавюрт районну Кёстек юрту – республиканы уллу юртларыны бириси. Мунда 6500-ге ювукъ адам яшай, аслу гьалда юртлулар авлакъчылыкъ ва гьайванчылыкъ касбуланы юрюте.

Кёстек бырынгъы юртланы бириси де дюр. Ахтарывчулар айтагъан кюйде, юртгъа 1000 йылдан къолай бола. 19-нчу юз йылны ахырларына юртда 8 межит, 1 жугьутланы межити, 1 школа, 1 ичкихана, 27 сатыв этеген ва 16 мал чыгъарагъан иш ер болгъан. Бугюнлерде къумукъланы бу бырынгъы юрту шагьардан 30 чакъырым ариде болса да, юртлуланы яшаву шагьардагъылардан кем тюгюл. Больница, яшлар баву, школа, спорт школа, су­гъарыв управление, почта, спорт майдан, МФЦ-ни бёлюгю ва шолай башгъа яшавлукъ идаралар ишлей. Кёстек администрациягъа Лакълакъюрт ва Пятилетика юртлар да гирелер. Артдагъы йылларда юртда кёп ишлер этилинген. Шоланы ва чечилме герек гёз алгъа тутулгъан масъалаланы гьакъында мен «Кёстек сельсовет» деген муниципал къурулувну башчысы Илмидин Бийболатов булан лакъыр этемен.

– Илмидин, артдагъы йылларда халкъны яшавун яхшылашдырмакъ учун кёп тюрлю чаралар гёрюле. Юртда не ишлер этилинген?

– Юртда этилинген ишлени гьакъында айтгъанча, бир башлап бар масъалалар булан таныш этме сюемен. Аслусу – Хасавюрт-Гребенская деген ёлдан Кёстекге багъып гелеген ёлну гьалы бек бузукъ эди. Шондан таба къысгъа ёл этип, Бабаюрт районгъа чыкъма бола ва кёп машин гьайдай. Шо ёлну, Ботаюртдан башлап, 12 чакъырымы ярашдырылгъан, тек Янгы Кёстекни боюнда токъталгъан.

Юртну ичин айтсакъ, мунда да орамлагъа яхшы тергев тарыкъ эди. Юртгъа гиреген ердеги агъа-ини Жавбатыровланы атындагъы орам бар. Шону ярашдырмагъа ва асфальт этмеге Дагъыстанны транспорт ва ёл хозяйство министри Жамболат Салавов бек кёмек этди. Юртлуланы ва оьзюмню атымдан огъар баракалла билдирме сюемен. Шолай да, район администрация юртдагъы ёлланы асфальт этип тура. Бугюнлерде 800 метр гелеген Набережная деген орамны ярашдырып битдик. Оьзюбюзден буса, юртдагъы 5 орамгъа чакъа тёгюп, тюзлеп амал этип турабыз. Бары да ишлени кютмеге акъча маябыз таманлыкъ этмей. Дагъы затны айтмагъанда, янгы планларда газ, сув ва ток булан таъмин этив масъала гьали де бар. Шо масъала янгыз бизде тюгюл, бары да юртларда да бар деме ярай. Гертисин айтсам, шолай имканлыкълар болдурулмай туруп, шо ерлерде уьйлер этмек учун ер берме де тюшмей. Тек гьар агьлю уьй къурма, онгача яшама герек чи. Шону учун да уьйлер этме ерлер бериле, имканлыкълар сонггъа къала. Бирдагъы мисал айтайым. Бираз алда юртда тазалыкъ болдурув масъа­ла да бар эди. Шону биз чечдик. Гьали юртдагъы насны ташыйгъан гюнлерибиз бар. Шолай да, нас ташлайгъан ерлерибиз де белгиленген. Шонда барагъан ёлну чакъа тёгюп, язда да, къышда да барып болар йимик арив этгенбиз. Йылда 2 керен шону тазалайбыз.

Газланы масъаласын да тезде чечербиз деп гьисап этемен. Гьали бир гюн Дагъыстанны Халкъ Жыйыныны депутаты, «Газпром-Газораспре-деление-Дагестан» деген управлениени филиалыны ёлбашчысы Уллубий Абуков булан юртну активи ёлугъув оьтгердик. Шонда Кёстекге ва Пяти-летка юртлагъа  гелеген газны ёрукълу этмекни арагъа салып ойлашдыкъ.

Мен юртну алдагъы башчысы Гьюсенали Абакаровну орунбасары болуп ишлеп де яхшы сынав алдым, гьали шону ишин давам этемен. Насигьат тарыкъ болса, тамазалардан сорайбыз, юртну ортакъ ишлерин айланамдагъы жагьиллер ва депутатлар (олар 15 бар) булан чечебиз.

– Жагьиллени гьа­къында сёз чыкъгъанда, юртдагъы жагьиллер не булан машгъул?

– Оланы кёбюсю спорт булан машгъул. Школа йылларындагъы яшлар каникулларда буса да, спорт­ну ташламайлар. Юртда яшёрюмлени пайдалы ишге къуршамакъ учун А.Порсукъовну атындагъы район спорт школаны филиалы ачылгъан. Шонда яшлар учун футболдан, тай боксдан, тутушуп ябушувдан ва дзюдодан спорт секциялар ишлей. Барын да алгъанда юртда спортгъа 400 яш къуршалгъан. Бизин юртда кёп республика оьлчевдеги ярышлар оьтгериле. Шолай ярышлар кёп болгъан сайын, спортгъа къуршалма сюеген яшланы санаву арта.

Юртда арив онгарылгъан футбол майданыбыз бар. Янында яйлыкъ, демек, уьстю ябылгъан уллу ва гьатта республика оьлчевдеги тюрлю-тюрлю ярышлар оьтгерме бола­гъан майданчабыз да бар. Яшёрюмлер спорт булан машгъул экени сююндюре, олар Дагъыстан, Россия ва Европа оьлчевдеги ярышларда оьзлени гёрсетме болалар.

Юртдагъы «Шавла» деген футбол командабыз Дагъыстанны оьлчевюнде юрюлеген ярышларда алдынлы ерлеге ес бола. Футболдан  тренер Зиявдин Бамматгереев уллулар булан янаша гиччи яшланы командаларын да къургъан.

Бираз алда юртда гиччи футбол майданча да ачылды.

– Юртлулар не касбуну юрютегенини гьакъында толу кюйде айтмадынг…

– Бирлери юрт идараларда, башгъалары ерли хозяйствода, бирлери юртдагъы керпич заводда ишлей. Кёбюсю буса оьз башына ишлейлер. Ер пайларын ишлетегенлер шоларда будай ва чалтик чача. Бирлери люцерна чачгъан, шонда болдурулгъан биченни сатып яшайлар. Юртдагъылар гьайван сакълай, тавукъ эт болдура. Гьажамат Жавбатыров ёлбашчылыкъ этеген А.Гьажиевни атындагъы МУП-ну гьисабында 1720 гектар ер бар. Шондан юртлуланы кёбюсю ижарагъа ерлер алып ишлетелер. Юртда уллу 15 сабанчы хозяйство бар. Магьач Айдемиров, Арсенгерей Алиев ва башгъалары будай, люцерна, чалтик чачып ишлегенден къайры, гьайванлар да сакълайлар. Шолай да, юртда онгъа ювукъ тюкен бар, шоларда да авлакъда болдурулгъан маллар булан янаша башгъа увакъ-тюек де сатыла.

– Юртда дагъы не идаралар бар?

– Больницабыз бар. Шогъар да Зульфия Имавова башчылыкъ эте. Районда 180 минг ва шагьарда буса 135 минг адам яшай. Шагьардагъы больница мунча халкъны арасындагъы аврувланы багъып болмайгъангъа, бизин юртдагъы больницада ­неврология бёлюк ачгъан. Шонда райондагъы чы нечик де, гьатта ювукъ арадагъы къотанлардагъы аврувлар да ята.

Юртда яшлар баву да бар. Махуржат Шыхмур­заева шогъар  ёлбашчылыкъ этегени кёп йыллар бола. Мунда 140 яш тарбиялана ва школагъа баргъанча охума-язма уьйренип, бир-бирев булан гьаллашып чыгъалар. Шо яшлар бавубуз бизге тарлыкъ эте, гезигибизни гёзлеп турабыз, балики заман гетип, юртда бирдагъы яшлар баву да ачылар.

– Артдагъы заманда налог жыйывгъа аслу тергев бериле, шо яндан алгъанда ишлеринг нечикдир?

– 6 айны планын артыгъы булан толтургъанман, гьали уьчюнчю кварталныкин жыйма башлайбыз.

– Кёстек администрациягъа гиреген Пятилеткада ва Лакълакъ-юртда гьал нечикдир?

– Лакълакъюртда 20 хозяйство яшай, адамланы санаву – 130-гъа ювукъ. Шонда 1 – 2-нчи класларда охуйгъанлагъа ер бар, оьрдеги класлардагъылар Кёстекге гелип охуйлар. Пятилеткада буса 1300-ге ювукъ адам яшай. Шондагъы школада 200-ге ювукъ яш охуй эди. Артдагъы йылларда школаны бинасы бек осаллашды. Бугюнлерде шо юртда 300 яшгъа ери булангъы янгы школа къурулма башлангъан. Бу юртларда да масъалалар ёкъ тюгюл. Сув масъала бар эди, гьали шолар да чечилди деп айтма ярай: адамлар оьзлер харж жыйып, бурав уруп сув чыгъарма айланалар.

– Артдагъы йылларда юртну онгармакъ учун «Мой Дагестан» деген милли программалар чыгъып тура. Шолагъа къошулма бажарыламы?

–  Юртдагъы бары да ишлер шолагъа къошулуп этилине. Ёлланы асфальт этив, юртну ортасындагъы Уллу Ватан давда къалгъанланы эсделиги бар парк да «Шагьарлы имканлыкълар болдурув» деген программагъа гёре этилинген. Шолай да, кёп йыллардан берли кюрчю салынып, къалып тургъан 500 адамгъа ери булангъы маданият къалабыз къурулуп битди, тезде шону ачылывун къаравуллайбыз.

– Артдагъы жыйында Кёстек юртдан армиягъа барагъанланы чакъырыв толу кюйде юрюлдю деп айтды. Барма сюймейгенлер боламы?

–Асгерге барма сюегенлер кёп болуп тура, юртдан чакъырылгъан бары да яш асгерге гетди. Олагъа Украина бойда дав этеген юртлуларыбыз уьлгю болуп токътай. Юртдан хас асгер гьаракатда 70 яш ортакъчылыкъ эте. Шолардан сегизевю чакъырылып, дёртевю буса гёнгюллю кюйде гетген, къалгъанлары – дыгъар этип асгерде къуллукъ этегенлер. Шоланы арасындан Къоччакълыкъ орденлени ва «Къоччакълыгъы учун», Жуковну атындагъы медаллагъа ес болгъан  танк батальонну штабыны начальниги Адил Къандавуров, взводну командири Рамазан Абдуллаев, врач Шыхмагьаммат Дугужев, Динислам Вагьабов, Замир Темирсолтанов ва башгъалары Россиягъа янгы къошулгъан областланы харлысызлыгъын якълай туруп, игитлик гёрсетелер.

Шо дав агьвалатлагъа чакъырылып гетген Яраш Сапаров ва гёнгюллю гетген Арсен Биймурзаев дав майданда жан бердилер. Олар оьлгенден сонг Къоччакълыкъны орденлери булан савгъатланды. Депутатланы къарары булан оланы атларын орамлагъа такъгъанбыз. Уланлары дав агьвалатларда ортакъчылыкъ этегенлени агьлюлеринде болабыз, тарыкъ-герегин сорайбыз, тергевню тюбюнде. Олар бизин аманлыгъыбызны сакълап, гележек парахат яшавланы болдурмакъ учун дав эте.

Бизин аслу борчубуз – адамланы яшавун яхшылашдырмакъ учун къасткъылып ишлемек. Юртунг арив болгъан сайын, юрегинг оьр бола.

– Ишингни халкъны пайдасына этивдеги гьаракатда дагъы да уьстюнлюклер ёрайман!

-Савбол!

 

Лакъырлашывну язгъан

Гебек КЪОНАКЪБИЕВ.

СУРАТДА: Кёстек юрт администрацияны башчысы Илмидин Бийболатов.

 

БИЗИН МАЪЛУМАТ

Илмидин Бийболатович Бийболатов 1992-нчи йылда Кёстекде тувгъан. Юртдагъы орта школаны битдиргенде, Пачалыкъ Къарачай-Чергес университетни психология факультетине тюше. Совет Армияны сыдраларында асгер къуллугъун битдирип къайтгъанда Дагъыстан юрт хозяйство академиясына тюше ва экономист касбу алып чыгъа. Шолай да, И.Бийболатов Пачалыкъ муниципал управлениени университетинде билимлерин камиллешдирген.

Охуп битгенде район МФЦ-ни юртдагъы бёлюгюнде ишлеген. 2019-нчу йылда юрт администрацияны башчысыны орунбасары, 2022-нчи йылдан берли Кёстек юртну башчысы болуп ишлей. Агьлюде 3 яшны тарбиялай.