Хадиргече (Ляйлят уль къадр) – йылны ичинде лап абурлу гече. Ону маънасы гележекни белгилевю ва къудратлыкъны гечеси деп таржума этиле. Шу гече Ер юзюню тюпдеги кёклерине сыйлы Къуран китап тюшюрюлген болгъан. Шондан сонг 23 йылны узагъында гесеклеп, гьар тюрлю себеплеге байлавлу Ерге йиберилип тургъан. Шо гечеге сыйлы Къуранны бир сурасы багъышлангъан.
Сыйлы Къуранны эсгерилеген сурасында Хадиргече – Магьаммат Пайхаммарны (алайгьисалам) уьммети учун айры къыйматлыкъ деп айтыла.
«Аль-Къадр» деген сурагъа этилген баянлыкъны маънасы: «Гьакъ кюйде, Биз шону (Къуранны) Хадиргече тюшюргенбиз. Хадиргече не экенни сен къайдан билмеге боласан? Хадиргече минг айдан яхшы. Шо Гече Есини ихтиярындан (Ону) буйругъун кютмек учун (шо йылгъа), малайиклер ва ругь (Жабрайыл малайик) тюше. Шо гече танг къатгъанча парахатлыкъ ва рагьатлыкъ (бары да бусурманлагъа) йибериле».
Шо гьакъда айта туруп, Яратгъан Есибиз Къудратлы Уллу Аллагь Магьаммат Пайхаммаргъа (алайгьисалам) этген савгъаты экени гьакъда да эсгермеге тюше. Магьаммат Пайхаммаргъа (алайгьисалам) уьмметини яшав болжалы гёрсетилген болгъан. Ону эсине гелген кюйде, шо болжал алда яшагъан уьмметлерден эсе къысгъа ва шо заманны ичинде оьзге жамиятлар этип болгъан чакъы яхшы ишлени бусурманлар этип болмас. Шо себеп болуп, Яратгъаныбыз огъар ва ону уьмметине минг айдан артыкъ Хадиргечени савгъат этген.
Бу гечеге «Хадиргече» деп айтылагъанны себебин англатса, шо гече адамланы къысматы, гележеги, ишлери, яшав гьалы белгилене. Магьаммат Пайхаммарны (алайгьисалам) токъташгъан гьадислерини бирисинде булай айтыла: «Ляйлят уль къадр гечени Яратгъан Есибиз Къудратлы Уллу Аллагьны шабагъатына инанып, иманлы ва умутлу кюйде ибадат этип йиберген адамгъа алдагъы гюнагьлары гечиле». Бир-бир алимлер айтагъан кюйде, Хадиргече Рамазан айны узагъында болмагъа бола. Тек оланы да кёбюсю ташдырагъаны йимик, Хадиргече Рамазан айны ахырынчы он гюнюнде яшырылгъан.
Магьаммат Пайхаммар (алайгьисалам) бирдагъы бир гьадисинде айтылгъангъа гёре, Ляйлят уль къадраслу гьалда Рамазан айны 21, 23, 25, 27, 29-нчу гечелерине рас геле. Шо сыйлы гече болгъан чакъы кёп Къуран калиманы, зикирни охума, сюннет намазлар къылмагъа яхшы. Эртенги ва гечеги намазланы жамият булан межитде къылмагъа дагъы да яхшы деп гьисап этилегенин де эсгерейик. Къылынмагъан намазлары барлагъа шоланы шо сыйлы гече тёлемеге, тарикъат вирдлерин (устаз берген къуллугъун) кютмеге тарыкъ.
Шону булан бирге, Яратгъан Есибиз Къудратлы Уллу Аллагьгъа бу дюньяда ва ахыратда оьзюне ва дос-къардашына, олай да бютюн бусурман уьмметге рагьму тилемек де яхшы. Шондан къайры да, Магьаммат Пайхаммарны (алайгьисалам) абурлап-сыйлап салаватлар охумагъа бек яхшы. Яратгъан Есибиз Къудратлы Уллу Аллагьгъа дуа этмеге, алгъышлар тилемеге, иманыбызны беклешдирсин, деп ялбармагъа тийишли. «Аллагьу ммаиннака ‘афуввун тухиббуль ‘афва ва’фу ‘анни» («Гьей мени Аллагьым! Сен гечесен, Сен гечмеге сюесен, мени де геч, деп тилеймен)» деген дуаны кёп охумагъа да яхшы болур. Рамазан айны бары да гечелерин болмай буса, артдагъы он гюнню гечесин сама да межитде йибермеге къаст къылмагъа тарыкъ. Неге тюгюл, шо сыйлы гече этилген ибадат арасы бёлюнмейген кюйде 80 йылны узагъында этилгенине тенг геле.
Тек Ляйлят уль къадр гечени аламатларын ким буса да гёрмеге болмай. Шо гечени Яратгъан Есибиз Къудратлы Уллу Аллагьгъа гьакъ юрекден къуллукъ этип йиберген адам, ону аламатларын гёрсе де, тийишли болгъан шабагьатын алажагъын айрыча эсгермеге тюше.
Яратгъан Есибиз Къудратлы Уллу Аллагь бизге шо гечени лап яхшы кюйде Магьаммат Пайхаммарны (алайгьисалам) гьадисинде айтылгъанда йимик, эртенге гюнагьлардан чайылып тазаланмагъа болардай оьтгермеге имканлыкъ да, гюч де берсин!
Насрулла БАЙБОЛАТОВ.
