(СССР — ни халкъ артисткасы Барият Муратовагъа багъышлана)

 

 

Гьайранлыкъны Гьакъ Таала  ярата —

Гьайранлыкъгъа баш  урдуруп къарата!

Гьайранлыкъ бир гьатсыз къуванч гьар жангъа,

Гьайранлыкъ бир сырлы савгъат Инсангъа!

Гьайранлыкъны гьис  этеген насипли,

Сесленмейли оьтеген манг, касипли,

Гьайранлыкъ да Аривлюк де эгизлер —

 

Яшавну ярыкъ этер,

Яшавну барлыгъын тюзлер,

Яхшылыкъгъа ёл излер!

Шолай бир гьайранлыкъны

Гьакъ Таала яратды

Тюзлер булан тавланы

Тамашагъа къаратды,

Айланадагъы эллер —

Аслам чомарт саламлы,

Алышып алгъышлайлар

Къанатлы ал къаламлы,

Барият да, Барият!

Янгырыкълы сес геле

Бу гьайран сырлы къысмат —

Чалкъындырып Эс геле!

Сагьнаны сыры

Къызгъылт сагъындай,

Сагьнагъа оьрленген

Дели агъымдай.

Сагьна сагъын отуна

Атдынг! Якъдынг къысматынг!

Гьайранлыкъ безендирди

БАРИЯТ! деген атынг.

Барият! — десем, десем,

Гюнеш къона юзлеге.

Гьайран Пагьмусу гьызгъан

Гьарзисин от-ялындай

Юреклеге, юзлеге.

Сагьнаны — минг сыры бар,

Гьарисин бир тююндей

Чече гелдинг Барият!

Гьар кесни — минг сыры бар,

Гьарисине гийимлер

Биче гелдинг Барият.

Гьар келпетден — келпетге

Гёче гелдинг Барият.

Эм этме — сырасызгъа,

Эп тапма — чарасызгъа

Нече гелдинг, Барият!

Айгъазини Гюлкъызы —

Къылдан къылыгъын гьызып,

Тарихлерде тарх берип

Барият оьмюр сюрдю

Гюлкъызына парх берип…

…къумукъча сёйлеп, бийип,

Ким бажаргъан гёрсетме —

Къумукъну хас келпетин?

Гене гёз алдан гетмей

Гюлкъызны нюрлю бети!

Сагьнаны генг бойлады —

Къумукъча минг ойлады,

Къумукъну хас келпетин

Бир тюгюл минг ойнады.

Къумукъ! — деген атына

Чанг къонмагъа къоймады…

Къумукъдан — авлетлери.

Къумукъдур — девлет ери!

 

Гьар миллет башгъа-башгъа

Къылыгъы, хасияты,

Оьз тарихи, оьз тархы,

Оьз англаву, адаты,

Шоланы да гёрсетди

Келпетлерин мекенли,

Инандыртды оьз халкъын

Оюн герти экенни.

Гирегенде гьар келпетни кебине —

Оьз къысматын,

Оьз хас атын гебинлеп,

Барият бар тюгенмес атгъа есдир,

Асрулардан халкъына сырлы сесдир!

Жумайсат! — десе, гьар кес

Бариятны гёредир,

Сёнмейген гьайранлыкъгъа

Тёрлерде ер бередир!

Оюнну да, ойну да,

Оювну да, тойну да,

Масхара, иришхатны

Келпетлерин яратып,

Кюллю халкъны адатды —

Тамашагъа къаратды.

Барият! — десем, десем,

Къылдай тартыла эсим,

Атамны ожагъында

Гене чалына сеси.

Бир заман таш атагъан —

Таргъулулар сююне,

Гьариси элтме къастлы

Къонакълай оьз уьюне

Олтуртмагъа ер тапмай

Къуванчына базалар,

Кагъыз гесеклер излеп

Барият! — деп язалар…

…Бир пашман, бир сююне,

Янгыра яйнай гьислер,

Заман гете буса да —

Къайтара геле сеслер.

Йылланы пал-пал гесип —

Элте Таргъугъа къайтып,

Сагъынчлы шыбышлайман

Бариятым! — деп айтып.

Сен сюе къаршылагъан,

Сююндюре узатгъан

Гьар кесни юрегинде

Атынг мюгьюр гьыз тартгъан.

Барият! — деп, ат къоюп,

Ана къыз авлетине

Сююне оьмюр бою

Сыралы негетине.

Атынга если къызлар

Оьз къысматын ойнайлар.

Барият! — деп, къычырса,

Сенден сес деп, ойлайлар.

Юрекни гюлдей ачып,

Зар-дертни кюлдей чачып,

Оюнну — ойдан арчып,

Къувуп чарсны, сувукъну,

Оьте яшмындай яшнай —

Гьакъ Пагьмулу Барият!

Тарихинде Къумукъну

Гьайран мюгьлетдей яшай!

Муратовлар! — дегенде,

Девюрню аслам безей,

Бу гюн де халкъарада

Сыралы англар гезей.

Тухумда — гьарисине

Яратгъан языв язгъан,

Гьайранлыкъны тюсюнде

Оьмюр ёлларын гьызгъан.

Гьарисинде оьр пагьму —

Оьзтёрече ярыкълы!

Сююв! Сагъынч! Ва Рагьму!

Оьз халкъына тарыкълы!

 

Тапшурмалы, талмавлу

Келпетлеринде батып,

Къарышыкълы, къамавлу

Оьзюню оьз къысматын —

Оьртенли сагьнагъа атып,

Яшавун ари тартып

Юрютдю ягъалатып.

Нечесе къысматланы

Гёлемлерине гирип,

Сагьнада болмай эди

Агьын-зарын гётерип.

Толгъанайы толгъуду —

Ана къарнын майырып.

Гьар келпетни къысматын —

Болмас жандан айырып!

Ол ойнагъан келпетлер —

Къылыкъ булан хасият!

Санавсуз — сансыз бетлер

Гьар кесде бир — Барият!

Агъачкъомузун чертип —

Чечди къумукъну дертин.

Аргъанны гьар пердеси —

Басып къумукъну эсин

Уятды ва йылатды,

Авваллардан йыр айтды…

Не де гёрдю Барият!

Не де билди Барият!

— Къызларым! Торунларым!

Къыркъмас яшав гьызларым,

Бошалмас орнуларым!

Мен мюкюрлюк этемен

Шу гюнюме, гьалыма.

Бермесмен бир мюгьлетим

Дюньяны бар малына! —

Дей, эди оьз — оьзюне,

Амин къалды сёзюне…

Харс! къызартгъан аялар,

Кюлтели гюл байламлар ,

Барият! — халкъ саялы

Минг сююнч, минг байрамдыр!

Байрагъыдыр чалкъынлы,

Яшмынлы юлдузудур.

Тарихинде халкъымны

Тажлы, Тахлы къызыдыр!

Тюгенмес аты къалгъан

Гьайранлыкъдан яралгъан!

 

***

 

Муна —  гиччиней къызъяш

Канзи — канзиден оьте,

Гьайранлыкъ тутуп къолун —

Сагьнагъа ёл гёрсете!