Гьали-гьалилерде Магьачкъалада ДР-ни Башчысы Сергей Меликовну ёлбашчылыгъы булан регион экономиканы оьсювюн токъташдырывну аслу шартларын яратывну масъалаларына къарай-гъан оператив штабны жыйынында бар ва тышдагъы имканлыкъланы таъсир этивюне байлавлу генг кюйде гьакълашыв юрюлдю. ДР-ни экономика министри Солтан Гьажиев де арагъа салынгъан аслу масъалагъа гёре Дагъыстанны Темиркъазыкъ боюнда бюджетлени толумлашдырывну ва яшыртгъын экономиканы аянлашдырывну уьстюнде юрюлеген ишлени гьакъында англатыв берди.
– Дагъыстанны темиркъазыкъ боюндагъы районларда бу йыл арадан оьтген вакътини ичинде ерли бюджетлеге жыйылагъан налог гелимлер 100 процентге яшавгъа чыгъарылгъан. Ногъай, Къазбек, Тарумов, Бабаюрт районларда ва Къызлар шагьарда буса тапшурувлар артыгъы булан толтурулгъан.
Хасавюрт ва Къызлар районларда къурумлардан ва шолай да айрыча адамлардан, далапчылардан жыйылагъан налогланы къолайлашдырмакъ учун ерли имканлыкълар яман тюгюл. Тюпден таба иш гёрегенлени толу кюйде ачыкъгъа чыгъарывгъа жаваплы кюйдеги янашыв гьажатлы. Шо саялы да налогланы жыйывда борчлар топлана. Тюзю, оьтген йылдан къалгъан борчланы бу йыл 500 миллионгъа тёбенлешдирилегени де яман натижа тюгюл.
Буссагьатгъы вакътиде республикабызны темиркъазыкъ боюндагъы районларда далапчылыкъ булан машгъул болагъанланы толу кюйде ачыкъгъа чыгъарыв давам этилине. Коммерция ишлер булан машгъул болагъан объектлени гьисапгъа алыв уьч районда тамамлангъаны гьакъда айрыча эсгермеге тюше.
Гертиден де, оьсген экономиканы токъташыву налогланы жыйыв булан тувра байлавлу. Шону учун далапчыланы чалышывун аянгъа чыгъарывдан кёп зат гьасил бола. Республикабызны темиркъазыкъ боюнда, къоллавчуланы-алывчуланы талапларын яшавгъа чыгъармакъ учун къуллукъ этеген 15 базар ва шо ёрукъда чалышагъан уллу тюкен уьйлер гьисапгъа алынгъан. Яшырмагъа тарыкъ болмай, темиркъазыкъ бойдагъы базараларда далапчылыкъ булан машгъул болагъан 1 мингге ювукъ сатыв этегенлер де аянлашдырылгъан эди. Оьтгерилеген тергевлени натижасында буса оланы санаву 7 мингге ювукълашып тура. Тюзюн айтгъанда, гьали де тюпден таба иш гёреген тайпалар олардан аз тюгюл.
Министрни баянына гёре, къурулуш тармакъдан ва топуракъдан жыйылагъан налоглар осал жыйылагъаны ойлашдыра ва гележекде дагъы да къатты чараланы гёрмеге борчлу эте. Шогъар байлавлу болуп судлардан таба гюнагьлылар жавапгъа тартыла. Гьазирленген 22 материалгъа гёре 7-сине суддан таба такъсырлавгъа байлавлу тийишли къарарлар чыгъарылгъан.
Министрни гьисап беривюне тынглагъан сонг жыйында ортакъчылыкъ этген ДР-ни Парламентини Председатели Завур Аскендеров да гюнлюк низамгъа салынгъан агьамиятлы масъаланы тергевден тюшюрмей, гележекде ерлердеги муниципал къурулувларындан сайлангъан халкъ депутатларына ва шолай да тармакъ комитетлеге сайлавчуларыны талапларын гьисапгъа алып, яшыртгъын экономиканы ачыкъгъа чыгъармакъ учун тийишли тапшурувлар берилежеги гьакъда эсгерди.
Къ. КЪАРАЕВ.
