Ёлугъувда аслу масъала болуп «Дагъыстанны пачалыкъ къурулушуну 93 йыллыгъына, РФ-ни Президенти В. Путинни РФ-ни Федеральный Жыйынына ва Дагъыстан Республиканы башчысыны ДР-ни Халкъ Жыйынына Чакъырыв кагъызларыны материалларыны кюрчюсюнде республиканы оьсювюню гьалиги даражасына» байлавлу масъалалагъа къаралды.
Шо гьакъда чыгъып сёйлей туруп, Буйнакск районну башчысы Д. Шихсайитов эсгергени йимик, Дагъыстанны тарихи уьлкебизни тарихи булан тыгъыс кюйде байлавлу. «Гьалиден 93 йыл алда, 1921-нчи йылны январ айыны 20-сында, Бютюнроссия центральный исполнительный комитет Дагъыстан АССР-ни къурулуву гьакъдагъы Декретни къабул этген, – деди ол докладында. – Шондан алда буса, 1920-нчы йылны 13-нчю ноябринде, Темирхан-Шурагъа гелип (гьалиги Буйнакск), уьлкени наркому И. Сталин Дагъыстанны автономиясы гьакъда билдирген».
Дагъыстанны ва дагъыстанлыланы гьакъында айта туруп, Д. Шихсайитов булай эсгерди:
– Давдан алда да, давну вакътисинде де ва шондан сонг да бизин халкълар уллу къоччакълыкълар гёрсетген. Давдан сонггъу йылларда республикабызда промышленностну тармакълары янгыртыла, кёп санавда предприятиелер яратыла, заводлар, фабриклер, школалар, яшлар бавлары ва башгъа социальный объектлер къурула. Шо уьстюнлюклер бизин халкъланы къайратлы загьматы булан амалгъа гелген. Буйнакск районну ватандашлары да Дагъыстанны оьсювюне аслам къошумун этген.
Дагъыстанлылар 1999-нчу йылда республиканы бир нече районларында болуп гетген дав къалмагъалланы вакътисинде де оьзлени къатты хасиятын гёрсетди. Шо заман олар Россияны армиясы ва ич ишлени къурумлары булан бирликде законсуз савутлангъан бандит группаланы дагъытывда ортакъчылыкъ этди ва уьлкени территория аманлыгъын таъмин этивге къол ялгъады. Шону булан да бизин дагъыстанлылар Россияны ичинде, Россия булан бирликде алгъа барыв ёлну якълайгъанын ачыкъдан гёрсетдилер.
Россияны Президенти В. Путинни ва Дагъыстанны Башчысы Р. Абдулатиповну чакъырыв кагъызларында да ватандашланы ихтиярларын ва эркинлигин якълавгъа халкъ хозяйство масъалаланы чечивге кёп тергев берилген. Шоларда айтылагъаны йимик, адамлагъа савлукъ сакълав, билим берив тармакъларда сан янлы къуллукъ этилмеге, оланы иши ва лайыкълы алапасы болмагъа герек. Демек, яшавлукъ масъалаланы чечиливю гьакимлик къурумланы ва ёлбашчыланы даим тергевюню тюбюнде болмагъа тюше.
Дагъыстанны ёлбашчысы Р. Абдулатиповну ДР-ни Халкъ Жыйынына Чакъырыв кагъызында буссагьат республикада яшавгъа чыгъарылып турагъан алдынлы проектлени гьакъында да айтыла, шолар бары да тармакъларда ёлугъагъан четимликлени тайдырывгъа болушлукъ этежеги эсгериле.
Алда уллу борчлар токътагъан. Шоланы яшавгъа чыгъарылыву бизин барыбыздан да, гьар кимни оьз ишине янашывундан гьасил болажакъ. Гьакимлик къурумланы ва жамиятны бирликдеги чалышыву республиканы аманлыгъын ва алгъа барывун таъмин этмеге болар деп ойлашабыз.
Сонг жыйында ДР-ни Халкъ Жыйыныны депутаты Б. Батталов чыгъып сёйледи.
– Дагъыстанда башлангъан ва юрюлюп турагъан алдынлы проектлени кютюлювюню барышы ишни янгы къайдаларын талап эте, – деди ол. – Шо якъдан бир къадар гьасиллер къолда этилген деп айтма ярай. Дагъыстанда яшлар бавлары къурула ва пайдаландырывгъа бериле. Бирликдеги пачалыкъ экзаменлени оьтгеривге бу йыл мекенли тергев артгъан. Медицина тармакъда да савлукъ сакълав ожакълагъа ясандырывлар ва оьзге алатлар бериле. Халкъны иш булан таъмин этивню масъаласын чечмек, бары да тармакъланы алгъа барывун болдурмакъ, юрт хозяйствода ва промышленностда ишлени гьалын яхшылашдырмакъ – гёз алгъа тутулгъан агьамиятлы борчлар. Шоланы яшавгъа чыгъарывгъа буссагьат бары да гюч бакъдырылгъан.
А. Къазиханованы сёйлевю Дагъыстан Россиягъа къошулгъанлыкъгъа, гьалиден 93 йыл алда республиканы автономиясы билдирилген тарихи агьвалатгъа багъышланды. Ол оьзюню сёйлевюнде яш наслуну билим алыву, тарбиясы гьакъда да эсгерди. Яшлагъа бизин тарихни герти кюйде англатывну, дагъыстанлыланы тезден берлиги адатларыны ва мердешлерини уьлгюсюнде яш наслуну тарбиялавну агьамиятын айтды. Шо масъалаланы Дагъыстанны Башчысы Р. Абдулатипов оьзюню Чакъырыв кагъызында да айрыча гётере.
Жыйында шо гюн Дагъыстанны Башчысы ДР-ни Халкъ Жыйынына Чакъырыв кагъызына гёре Буйнакск район администрацияны жамият советини председатели З. Асгьабов, Тёбен Жюнгютейдеги орта школаны муаллими Г. Гьюсейнова, ветеранланы район советини председатели А. Магьамматов да сёйледилер.
А. ЗАЛИМХАНОВ,
оьз мухбирибиз.
Шо гьакъда чыгъып сёйлей туруп, Буйнакск районну башчысы Д. Шихсайитов эсгергени йимик, Дагъыстанны тарихи уьлкебизни тарихи булан тыгъыс кюйде байлавлу. «Гьалиден 93 йыл алда, 1921-нчи йылны январ айыны 20-сында, Бютюнроссия центральный исполнительный комитет Дагъыстан АССР-ни къурулуву гьакъдагъы Декретни къабул этген, – деди ол докладында. – Шондан алда буса, 1920-нчы йылны 13-нчю ноябринде, Темирхан-Шурагъа гелип (гьалиги Буйнакск), уьлкени наркому И. Сталин Дагъыстанны автономиясы гьакъда билдирген».
Дагъыстанны ва дагъыстанлыланы гьакъында айта туруп, Д. Шихсайитов булай эсгерди:
– Давдан алда да, давну вакътисинде де ва шондан сонг да бизин халкълар уллу къоччакълыкълар гёрсетген. Давдан сонггъу йылларда республикабызда промышленностну тармакълары янгыртыла, кёп санавда предприятиелер яратыла, заводлар, фабриклер, школалар, яшлар бавлары ва башгъа социальный объектлер къурула. Шо уьстюнлюклер бизин халкъланы къайратлы загьматы булан амалгъа гелген. Буйнакск районну ватандашлары да Дагъыстанны оьсювюне аслам къошумун этген.
Дагъыстанлылар 1999-нчу йылда республиканы бир нече районларында болуп гетген дав къалмагъалланы вакътисинде де оьзлени къатты хасиятын гёрсетди. Шо заман олар Россияны армиясы ва ич ишлени къурумлары булан бирликде законсуз савутлангъан бандит группаланы дагъытывда ортакъчылыкъ этди ва уьлкени территория аманлыгъын таъмин этивге къол ялгъады. Шону булан да бизин дагъыстанлылар Россияны ичинде, Россия булан бирликде алгъа барыв ёлну якълайгъанын ачыкъдан гёрсетдилер.
Россияны Президенти В. Путинни ва Дагъыстанны Башчысы Р. Абдулатиповну чакъырыв кагъызларында да ватандашланы ихтиярларын ва эркинлигин якълавгъа халкъ хозяйство масъалаланы чечивге кёп тергев берилген. Шоларда айтылагъаны йимик, адамлагъа савлукъ сакълав, билим берив тармакъларда сан янлы къуллукъ этилмеге, оланы иши ва лайыкълы алапасы болмагъа герек. Демек, яшавлукъ масъалаланы чечиливю гьакимлик къурумланы ва ёлбашчыланы даим тергевюню тюбюнде болмагъа тюше.
Дагъыстанны ёлбашчысы Р. Абдулатиповну ДР-ни Халкъ Жыйынына Чакъырыв кагъызында буссагьат республикада яшавгъа чыгъарылып турагъан алдынлы проектлени гьакъында да айтыла, шолар бары да тармакъларда ёлугъагъан четимликлени тайдырывгъа болушлукъ этежеги эсгериле.
Алда уллу борчлар токътагъан. Шоланы яшавгъа чыгъарылыву бизин барыбыздан да, гьар кимни оьз ишине янашывундан гьасил болажакъ. Гьакимлик къурумланы ва жамиятны бирликдеги чалышыву республиканы аманлыгъын ва алгъа барывун таъмин этмеге болар деп ойлашабыз.
Сонг жыйында ДР-ни Халкъ Жыйыныны депутаты Б. Батталов чыгъып сёйледи.
– Дагъыстанда башлангъан ва юрюлюп турагъан алдынлы проектлени кютюлювюню барышы ишни янгы къайдаларын талап эте, – деди ол. – Шо якъдан бир къадар гьасиллер къолда этилген деп айтма ярай. Дагъыстанда яшлар бавлары къурула ва пайдаландырывгъа бериле. Бирликдеги пачалыкъ экзаменлени оьтгеривге бу йыл мекенли тергев артгъан. Медицина тармакъда да савлукъ сакълав ожакълагъа ясандырывлар ва оьзге алатлар бериле. Халкъны иш булан таъмин этивню масъаласын чечмек, бары да тармакъланы алгъа барывун болдурмакъ, юрт хозяйствода ва промышленностда ишлени гьалын яхшылашдырмакъ – гёз алгъа тутулгъан агьамиятлы борчлар. Шоланы яшавгъа чыгъарывгъа буссагьат бары да гюч бакъдырылгъан.
А. Къазиханованы сёйлевю Дагъыстан Россиягъа къошулгъанлыкъгъа, гьалиден 93 йыл алда республиканы автономиясы билдирилген тарихи агьвалатгъа багъышланды. Ол оьзюню сёйлевюнде яш наслуну билим алыву, тарбиясы гьакъда да эсгерди. Яшлагъа бизин тарихни герти кюйде англатывну, дагъыстанлыланы тезден берлиги адатларыны ва мердешлерини уьлгюсюнде яш наслуну тарбиялавну агьамиятын айтды. Шо масъалаланы Дагъыстанны Башчысы Р. Абдулатипов оьзюню Чакъырыв кагъызында да айрыча гётере.
Жыйында шо гюн Дагъыстанны Башчысы ДР-ни Халкъ Жыйынына Чакъырыв кагъызына гёре Буйнакск район администрацияны жамият советини председатели З. Асгьабов, Тёбен Жюнгютейдеги орта школаны муаллими Г. Гьюсейнова, ветеранланы район советини председатели А. Магьамматов да сёйледилер.
А. ЗАЛИМХАНОВ,
оьз мухбирибиз.
