Февраль айны 27-нде Дагъыстан Гьукуматыны Председатели Абдулмуслим Абдулмуслимов ДР-ни Халкъ Жыйыныны 30-нчу сессиясында ортакъчылыкъ этди ва 2023-нчю йылдагъы чалышывуну натижалары булан байлавлу чыгъып сёйледи. Ачыкълашдырып айтгъайда, ол Дагъыстан Республиканы социал-экономика оьсювю учун этилген ишлени, етишген натижаланы ва шолай да экономиканы беклешдиривню, бизин республиканы бюджетини ва башгъа масъалаланы гьакъында айтды:
– Оьтген йылны натижаларына гёре Дагъыстан Республиканы экономикасыны токъташгъанлыгъы ва инамлы экени аян этилди. Санкцияланы таъсири гючленгенге де къарамайлы, биз алгъа барабыз, бир-нече тармакъларда буса бизин республика алдынлы ерлеге чыкъмагъа бажарды.
2023-нчю йылда Дагъыстан Республиканы Башчысы Сергей Меликов ДР-ни Халкъ Жыйынына бакъдыргъан Чакъырывунда аслу тармакъланы ва алдынлы масъалаланы белгилеген эди. Алдыбызгъа салынгъан бары да масъалаланы чечмеге бажардыкъ деп айтмагъа боламан. Заманны ва харжны талап этеген бирнече чаралар къалгъан, шоланы иши де узатылып тура. Тапшурулгъан 54 чараны арасындан 45-и толу кюйде яшавгъа чыгъарылгъан, къалгъан 9-уну да ишлери юрюлюп тура, — деп билдирди премьер-министр.
Шондан къайры да, ДР-ни Гьукуматы республика учун аслу тармакъланы: промышленностну, юрт хозяйствону, транспортёл комплексни, туризмни чалышывун якълавгъа айрыча тергев этген.
Дагъыстан Республиканы кёп тармакъларда алгъа барыву федерал оьлчевде де тасдыкъ этилген. Россия Федерацияны Президентини Темиркъазыкъ- Кавказ федерал округдагъы толу ихтияры вакили Юрий Чайка ДР-ни Башчысы Сергей Меликовгъа экономика ва яшавлукъ гьасиллени оьсювюн, шолай да Темиркъазыкъ — Кавказ федерал округну оьсювюне бизин республиканы этген агьамиятлы къошумун белгилеген.
Республикада инвестиция гьаракатчылыкъны сакъламагъа бажарылды: уллу проектлени яшавгъа чыгъарыв узатыла, янгыларыны иши башлангъан. Увакъ ва орта далапчылыкъны якълавну аслу чаралары давам этиле. Ерли республика бюджетни мекенлешдирив учун чаралар гёрюлген, налог базаны артдырывну масъалалары да айрыча тергевню тюбюнде.
— Янгыз экономиканы ва яшавлукъ масъалаланы токъташмакълыгъындан къайры, дагъы да Дагъыстанны гьар ватандашыны ичинбушдурагъан агьамиятлы масъалалагъа да айрыча тергев бериле. Мукъаятлы ёллар, сан янлы медицина къуллукълар, янгы яшлар бавлары ва школалар, яшавлукъ-коммунал хозяйствода буса комплекс кюйде янгыртывгъа ва яшавлукъ онгайлыкълар болдурувгъа байлавлу проектлени яшавгъа чагъармагъа башлагъан.
Яшаву осал ватандашланы даражасын яхшылашдырмакъ учун айрыча кёмек этиле. Дагъыстан Республикада 2024-нчю йылда агьлюню йылын оьтгермек учун чараланы планы тасдыкъ этилген. Март айда болажакъ генгешде буса кёп яшлы агьлюлени социал якъдан якълавну чараларыны ва пачалыкъ агьлю политиканы камиллешдиривню айланасындагъы масъалалагъа къаралажакъ.
— Адатлангъан кюйде, федерал бюджетден аслу кёмек болду. 2022-нчи йыл булан тенглешдиргенде республика учун айрокъда агьамиятлы масъалаланы чечмек учун харж берилди. Шо да Дагъыстан федерал центрда, инг башлап Россия Федерацияны Президенти В.В. Путинни айрыча тергевюнде экенин исбат эте. Расул Гьамзатовну 100 йыллыгъына багъышлангъан чаралар янгыз бизин пачалыкъда тюгюл, кёп санавда тыш пачылыкъларда да оьр даражада оьтгерилди. Эсгерилген чараларада ортакъчылыкъ этгенлени сан янлы иши ва касбусуна берилгенлиги учун баракалла билдирме сюемен, — деп узатды сёйлевюн А. Абдулмуслимов.
ДР-ни Гьукуматыны Председатели хас асгер гьаракатны ва онда ортакъчылыкъ этегенлени якълавну масъалаларын да айрыча эсгерди. Ону сёзлерине гёре, 2023-нчю йылда асгерчилеге ва оланы агьлюлерин якълавгъа айрыча тергев этилген. Шолай да, Запорож областны Михайловский районуну халкъына этилген кёмек учун депутатлагъа, министрлеге, муниципал къурулувланы башчыларына ва далапчылагъа баркалала билдирди.
Россия Федерацияны Запорож областыны Михайловский районунда Дагъыстан Республиканы болушлугъу булан 25 яшавлукъ агьамияты булангъы имаратлар янгыртылгъан. Шо ишлер учун республика 200 миллион манат акъча гёрсетген. Гюз-къыш вакътини оьтгермек учун да гёрмекли кёмек этилген.
2023-нчю йылда къурулгъан ва иш гёрме башлагъан «Ватанны якълавчулары» деген ва 2022-нчи йылда къурулгъан «Барыбыз да бирчебиз» деген хас асгер гьаракатны ортакъчыларын якълав фондлар оьзлени ишин натижалы кюйде юрюте. Гьар тюрлю ерлерден гелген харжны санаву 848 миллионгъа етишген. Харжны кёп яны яралангъанланы агьлюлерине берилген. Хас асгер гьаракатда жан бергенлени агьлюлерине бары якъдан кёмек этиле. Бирев де тергевсюз къалмай-бу бизин борчубуз, — деп давам эте Абдулмуслимов.
Оьрде эсгерилген бары да масъалаланы айланасында А. Абдулмуслимов оьзюню сёйлевюнде толу кюйде маълуматлар берди. Докладыны ахырында ДР-ни Халкъ Жыйыныны Председатели З. Аскендеровгъа ва депутатлангъа корпусуна агьамиятлы сиптелери, масъалаланы тезликде чечивю ва муниципалитетлени ишлерине къуршалыву учун айрыча баракалла билдирди. Дагъыстанны халкъына этеген якълаву учун Федерацияны Советини сенаторларын ва Россия Федерацияны Пачалыкъ Думасыны депуталарыны атларын разилик булан эсгерди.
П. БЕКЕЕВА.
