РФ-ни президенти В.В. Путинни Указына гёре, 2024-нчю йыл «Агьлюню йылы» деп белгиленген. Минглер булан яшлар, аналары ташлап, интернатларда, гиччипавлар сакълайгъан уьйлерде, ят агьлюлерде де тарбиялана. Мени бу хабарым да шолай бир агьлюге багъышлана.

Ят шагьарда табып языкъ къызынгны,

Ташлап гетдинг тапмаслар деп гьызынгны.

Насип болуп, эретурсам алдынгда,

Къайда салып яшырарсан юзюнгню.

 

Бир нече йыллар алда бу агьвалат Къумукътюздеги юртланы бирисинде болгъан. Алимхан да, Зайира да татывлу ожакъ къуруп яшайгъанлы 20 йылдан да къолай бола. Агьлюню башы Алимхан юртда ижарачы болуп топуракъ булан долана. Агьлюсю Зайира юрт мактапда орус тилден дарслар юрюте. Мактапда Зайираны уллу абуру бар. Оьтген йылланы ичинде бу абурлу агьлю 5 яшны оьс­дюрюп тарбиялай. Уллу уланы Макъсут юртдагъы мактапны оьр къыйматлагъа битдирип, шагьардагъы оьр охув ожакъда билимин артдыра. Къызы Амина 11-нчи класда охуй. Ондан сонггъулар Завур, Къагьир, Айна да охувчулар. Бу насипли агьлю гьеч затгъа харлы тюгюл.

Анасы Зайираны гезикли тувгъан гюнюне гьазирлик гёрелер. Макъсут да язлыкъ сессиясын битдирип, уьюне къайтгъан. Алимхан авлетлери де булан Зайираны сююндюрмек муратда шатлыкъны къаттыгюн этме токъташдылар.

Къаравуллайгъан гюн чалт етишди. Уллу стол къурулгъан. Гьар тюрлю ашлар, ичеген татли сувлар. Зайираны къутлама ювукъ къардашлары, иш ёлдашлары гелген. Барысы да жыйылып столну артында олтурдулар. Орталыкъда Алимхан ва Зайира ерлешдилер.

Бираз аш хапгъан сонг, мактапны ёлбашчысы Рашит Зайираны тувгъан гюню булан къутлап, толгъан аякъны къолгъа алды.

Бирден къырдагъы темир эшикни бирев къакъды. Эшикге ювукъ олтургъан Амина чалт барып ону ачды. Исбайы гийинген, арив юзлю къыз орусча салам берди. Амина саламын алып, «Сагъа ким тарыкъ?», — деп сорады. «Мени атым Мария. Мен оьзюмню тапгъан къумукъ къатынны излеймен. Къолумда ону адреси де бар. Мени сакълагъан улланам ону таный болгъан. Ибрагьимова Зайира Мусаевна. Гьали ону фамилиясы башгъа болма ярай. Уьйге гирме яраймы?», –  деди.

«Кимдир мени сорайгъан?», –  деп Зайира Аминагъа къарады.

«Бир орус къыз сорай», –  деп жавапланды Амина.

Мария Аминаны къолу булан тайдырып, тувра столгъа ювукъ барды.

Эки якъны тергеди. Олтургъанлар тамаша болуп, бир-бирине къарадылар.

«Сиз гечигиз. Мен оьзюмню тапгъан сют анамны къыдыраман. Мен ахтаргъан кюйде, ол бу уьйде яшамагъа герек. Ону аты – Зайира Мусаевна. Мен ону бир де гёрмегенмен. Сизин арагъызда болмагъа ярай шолай къатын», — деди Мария.

Зайираны гёзлери къарангы болуп гетди. Шо мюгьлетде оьлген досу Андрей, къолунда гиччи къыз да булан орамда къалгъаны гёз алдына гелип токътады. Уллу кёпюрню ягъасы, Валентина Максимовнаны къатты къоллары, гёлегинден тартып сувгъа атылма къоймай тутгъан кюю. Шо къайгъылы гюнлер мени дагъы да къайтып гьызарлай тура деген ойлар Зайираны юрегин къысды.

Дагъы да Мария: «Анам, бир айлыкъ чагъым­да улланама ташлап гетмеге мен сагъа не яманлыкъ этген эдим?», — деп йылап йибергенде, ону аччы сёзлеринден сонг, Зайира астаракъ артгъа багъып чёкме башлады.

Къырыйында олтургъан Алимхан ону йыгъылма къоймай къагъып тутду. Мария столну айланып, къонакъланы арасындан ятып, салланып барагъан анасыны башын тутду. «Анам, мен сени оьлтюрме гелмегенмен, Таганрогда бир адамым да ёкъгъа гелгенмен. Валентина Максимовна да оьлдю. Атам да кёп алда оьлген. Мен къайда барайым?», –  деп къычырып йылады.

Макъсут Зайираны бурнуна нашатыр спирт­ни тийдирди. Бираздан Зайирагъа эс гелди. Башын тутуп йылайгъан Марияны къысып къучакълап: «Аявлу балам», –  деп шыбышлады.

Алимхан –  дюньяны гёрген адам. Агьлюсю Зайираны савлай юртну алдында биябур болажагъын англап, Марияны тартып оьзюню къучагъына алып: «Сен мени къызымсан. Неге йылайсан? Сени атынг Марьян. Сен мени уллу къызымсан», –  деди. Зайира агьлюсю Алимхангъа уллу разилик булан къарады.

Уьйде олтургъанлар барысы да харс уруп йибердилер. Зайираны тувгъан гюню уллу тойгъа айланды.

 

Къасумхан-гьажи ГЬАЖИЕВ.

Адил Янгыюрт, Бабаюрт район.