Къатынгиши эжелден берли ожакъны очагъын сёнме къоймайгъан, агьлюню сабурун, абурун сакълап гелген йимик, насипни ва шатлыкъны себеби де болгъан. Оьзлерден уьлгю алмагъа болагъан шолай нечесе гьакъыллы, оьзден, бажарывлу аналарыбыз, къызардашларыбыз, къурдашларыбыз бар. Оланы наслулары да ата-анасындан, агьлюсюнден уьлгю алып, мекенли ожакълар да къуруп яшай.
Бугюнлерде буса къатынгишилеге янгыз адатланып гелген хасиятлагъа, къылыкълагъа ес болуп къалмай жамият ишлерде де ортакъчылыкъ этмеге тюше. Бизин заманны къатынгишилерини арасында янгыз агьлю борчларын кютюп къоймайлы, заманыны аслам пайын касбусуна, ишине багъышлайгъан, жамият ишлерде ортакъчылыкъ этегенлер де кёп бар.
Шолайланы бири – Дина Ибрагьимовна Муцалханова. Ол Магьачкъала шагьарда 1992-нчи йылда Ибрагьим ва Айсарат Байсонгуровланы агьлюсюнде тувгъан. Орта школаны тамамлагъан сонг Дагъыстан пачалыкъ педагогика университетни тыш тиллер факультетине тюшюп охугъан. Ингилис тилден касбучуну дипломуна ес болса да, заман оьтюп Дина Ибрагьимовна оьзюню юреги психологияны ушатагъанны англай. Психологияны курсларына тюшюп эсгерилген илмуну сырларына теренден уьйрене. Бир нече йыл медико-социал экспертиза бёлюкде психолог гьисапда чалыша. Онда савлугъу дазулангъан яшлар булан да ишлей.
Тек гиччиден берли улланасы, атасы ва ювукъ къардашларыны кёбюсю чалышагъан билим берив, охутув тармакъ булан машгъул болмагъа токъташа. Динаны улланасы Бурлият Убаевна, атасы Ибрагьим Байсонгурович ва ону къызардашлары бирим берив тармакъда кёп йылланы узагъында чалыша. Ибрагьим Байсонгуров бугюнлерде – Магьачкъала шагьардагъы 59 номерли школаны директору. Ондан къайры да, ол оьр охув ожакъларда дарс беривчю да дюр. Дина оьзюню касбу сайлавуну гьакъында булай эсгере:
–Мени уьягьлюм ва эки къызым бар. Агьлюмден эсе ишиме, касбума артыкъ тергев берегенимни яхшы англайман, Аллагьгъа шюкюр, уьягьлюм де магъа къаршылыкъ этмей, англавлу янаша, тарыкъ болгъанда, магъа кёмек эте. Мен уьйде олтуруп заман йиберип болмайман. Даим гьаракат этип, чалышып турмагъа сюеген адамман. Яшав мени учун къайнап турагъан къазан йимик. Гьаракатчы ва шат кюйде адамлагъа пайда гелтирип яшамакъны яныман.
Инг башлап буса касбумну юрютмеге магъа имканлыкъ берген анама разилик билдирмеге сюемен. Ол магъа: «Бар, Дина, ишле, мен сагъа кёмек этемен. Яшлагъа мен къарайман»,– деп, юрегимни парахат этди. Ишиме берилгенлик, билим берив тармакъны сайлагъаным, жагьлыгъым буса атама ошай. Атам булангъы аралыгъым да айрыча деп айтмагъа боламан. Ону мен бир къаравундан англайман. Ол мени учун – оьзюне ошамагъа къаст этеген уьлгю. Ону сёйлевюне, турушуна тергев этемен. Мен бираз къарсалап сёйлеп къояман, ондан сабур-саламат болмагъа, гьар бир затгъа ойлашып янашмагъа, оюмну, пикрумну тюз кюйде етишдирмеге уьйренемен.
Дина Ибрагьимовна 2018-нчи йылдан берли Милли инновация коллежде чалыша. Мунда бир нече йыл психология дарсланы юрюте. Студентлер булан ювукъдан таныш бола. Оланы психологиясын англамагъа уьйрене. Эсгерилген коллежни ону атасы Ибрагьим Байсонгуров кюрчюсюн салгъанланы, къургъанланы бири. Дина Ибрагьимовна буса бугюнлерде эсгерилген коллежни директоруну инновация оьсюв бёлюгюню заместители ва къабул этив комиссияны жаваплы секретары. Коллеждеги чалышывуну гьакъында айта туруп ол булай дей:
–Бугюнлерде хас билим береген охув ожакълар, коллежлер кёп бар. Тек арадан таймай, агьамиятлыгъын тас этмей чалышмакъ учун даим янгылыкълар излеме, бугюнню талапларына жавап береген кюйде ишлемеге герекбиз. Шо ишни кёп янын мен юрютемен. Озокъда, мен янгыз тюгюлмен, мени булан ишлейген бажарывлу, сынавлу дарс беривчюлер бар. Мени яшавумда ёлукъгъан адамлар агьлюмден башлап, улланаларым, атам-анам, коллеждеги дарс беривчюлер – бары да оьз къошумун этген. Оланы гьарисинден бир пайдалы насигьат, сынав алгъанман. Шо саялы олагъа барысына да гьакъ юрекден баракалла билдиремен.
Дина Муцалханова гертилей де бугюнню талапларына гёре яшама ва чалышма къаст эте. Ону янгыз коллежде чалышып къоймай, Интернет торунда да оьзюню яшавуну, агьлюсюню, психологияны ва билим беривню гьакъында хабарлайгъан каналы бар. Ол Интернетни болушлугъу булан оьсюп гелеген наслугъа уьлгю болмагъа, насигьат бермеге къаст эте. Яшёрюмлени арасында жамият чалышывчу гьисапда да танывлу.
Дина Ибрагьимовна ара бёлмей дегенлей оьзюню охувун камиллешдирмеге къаст эте, шолай да Милли инновация коллежни студентлери оьзлер сайлагъан касбуну сырларына теренден уьйренсин, охутув гьаракат къурумлу оьтсюн учун бары да гючюн салып чалыша. Тарбиялав тармакъгъа да айрыча тергев бере. Йылны боюнда студентлеге таъсир этеген, тарбиялавда болушлукъ этеген чаралар, ёлугъувлар оьтгере.
Гележекде буса Дина Муцалханова психологиядан кандидатлыкъ диссертацияны якъламагъа хыял эте. Ондан къайры да, Милли инновация коллежни филиалларын башгъа шагьарларда ва районларда ачмагъа гёз алгъа тутгъан.
Дина Ибрагьимовнагъа юреги тутгъан муратларына етишмекни ёрай туруп, къатынланы байрамы 8-нчи март булан да гьакъ юрекден къутлайман.
Патимат БЕКЕЕВА.
