Алдагъы гюнлерде Солтан-Янгыюртда Ватан давну ортакъчысы Дада Абдурагьмановну эсделигин даимлешдирмек муратда ол оьзю савунда яшагъан уьйню тамында мемориал белги ачылды. Шо Уллу Уьстюнлюкню 74-нчю йыллыгъына, олай да Уллу Ватан дав башлангъан гюнге Къызылюрт районда оьтгерилген гьаракатланы бириси болуп токътады.
Шо гюн ону уьюню алдында Уллу Ватан давну ортакъчысыны дос-къардашы, юртлулары жыйылгъан эди. Бу агьвалатгъа байлавлу оьтгерилген гьаракатда Къызылюрт районну башчысыны орунбасары М. Алисолтанова, районну башчысыны заместители А. Гьайбуллаев, Уллу Ватан давну ветеранларыны район советини председатели Ш. Магьамматалиев, Къызылюрт шагьаргъа, Къызылюрт ва Хумторкъали районлагъа къарайгъан военный комиссары Ш. Магьамматов, Афгъанистан давну ветеранларыны советини председатели Р. Алиев, юрт администрациясыны башчысыны заместители Т. Къанналаев ва оьзгелери ортакъчылыгъын болдурду. Олар оьзлени сёйлевюнде Дада Абдурагьмановну яшав ва загьмат ёлун суратлай туруп, оьсюп гелеген яш наслуну ругь якъдан тарбиялавгъа байлавлу гьаракатчылыгъын эсгердилер.
Эсделик белгини ачмагъа ихтияр районну башчысыны орунбасары Мадина Алисолтановагъа ва районда Уллу Ватан давну ветеранларыны советини председатели Шагьрутдин Магьамматалиевге берилди.
Гьали энни биз Дада Абдурагьмановични яшавундан бир-эки мисал да гелтирейик. Ол ДАССР-ни Буйнакск районуну ( шо замангъы Темирхан-Шура округуну) Экибулакъ юртунда 1916-нчы йыл 10-нчу январда сабанчыны агьлюсюнде тувгъан. 7 йыллыкъ ерли школаны яхшы къыйматлар булан тамамлагъан сонг, ата-анасы булан бирге юзюмлюклерде ишлей. Сонг юрт Советни секретары болуп да чалыша.
1942-нчи йылны ахырында гёнгюллю кюйде давгъа гете. Бир башлап ол Грузияда ерлешген асгер бёлюкде дав савутну къоллавну сырларына уьйрене. Тюзюн айтмагъа герек, давну заманында савлай Совет Союзну бары да ерлеринден гелгенлер мунда къысгъа болжаллы курсланы да охугъан.
1943-нчю йылны язбашында Даданы фронтгъа бакъдыралар. Асгер бёлюкге барагъан ёлну алды къыркъылгъан.Ону булан бирге дагъы да Совет Армияны сыдырасында 70 солдат Ростов шагьаргъа яяв аякъдан ёл ташлай туруп асгер бёлюкге къошулалар. Пулемётчу юртлу улан Орёл шагьарны тюбюнде биринчилей давгъа къуршала. Фронтда Дада Абдурагьмановну инбашына ва къолуна яра тие. Воронеж шагьарны ювугъунда ерлешген госпитальны немис фашистлер бомбагъа тута. Авур яралангъанланы поездлер булан гёчюрелер, къалгъанланы буса терен агъачлыкъны ичиндеги полкда ерлешдирелер. Шо заман Дада жанын къурбан этген деп уьюне билдирив кагъыз геле.
Госпитальдан чыкъгъан сонг, Дада Ленинград фронтну сыдырасында, сонг буса Эстонияда, Латвияда ва Литвада юрюлген къагьрулу давларда ортакъчылыкъ этген. Дада Абдурагьманович Уллу Уьстюнлюкню Прибалтикада къаршылай. Дав ёлдашларыны, оланы къоччакълыгъыны гьакъындагъы оьзюню къолъязывларын ол фронтда чыгъарылгъан газетлени бетлеринде пайдаландыргъан.
Уллу Ватан дав битген сонг, ветеран ата юртуна къайта. Ол загьмат ёлун Буйнакск районда чыгъагъан газетде мухбир, сонг жаваплы секретары болуп узата.
1951-нчи йыл Дада Абдурагьманов оьзюню къысматын юртлу къыз Забюв булан байлай. Бу агьлюде дёрт авлет тарбиялана. Оьр билимли Вазипат, Элмира, Мурат ва Бурлият яшавда оьз ерин тапгъан.
Дада Абдурагьманов военный комиссариатда, шагьар исполкомда, сонг юрт Советде де ишлеген. Уллу Ватан давну ветераны къайда ишлесе де, не къуллукъгъа къуршалса да, оьзюне тапшурулгъан масъалагъа жаваплы кюйде янашгъан ва гьар тюрлю савгъатлагъа ес болгъан. Ял алагъан чагъына етишген Дада «Солакъны шавласы», артда буса Къызылюрт шагьар ва район газетлерде макъалалар язып, штатда тюгюл мухбир гьисапда гьаракатчылыгъын гёрсетген.
Тамаза не заманда да анадаш тилибизде чыгъагъан «Ленин ёлу», энни «Ёлдаш» газет булан аралыкъны хыйлы йыллар бою юрютюп тургъан. Уллу Ватан давну ветераны булангъы лакъыр нечесе гезиклер ону уьюнде-ожагъында болгъанда да сагьатлар булан узатыла эди. Балики, шолай пайдалы ёлугъувлар себепли де болгъандыр магъа къаламымны къолдан тюшюрмейли ана тилибизде чыгъарылагъан «Ёлдаш» газет булан аралыкъланы бирден-бир артдырмагъа. Гёресиз, энни арабызда тамазаларыбыз да ёкъ. Биз чагъыбызгъа гёре оьзюбюз де уллу болгъанбыз ва олар тутгъан ёлну узатма къасткъылабыз.
Дада Абдурагьманович оьзю топлагъан бай сынавну авлетлерине, оланы авлетлерине ва яшёрюмлеге къойду. Ол савлай Къызылюрт районну ва Солтан Янгыюртну жамият яшавунда да актив кюйде ортакъчылыкъ этген, охувчулар ва яшёрюмлер булан ёлукъгъан, етишип гелеген яш наслуну патриот ругьда тарбиялавда да оьз къошумун болдургъан.
Уллу Ватан давну ортакъчысы Дада Абдурагьманович Абдурагьманов 102 йыллыкъ чагъында 2018-нчи йылда 18-нчи августда гечинген. Оьрде эсгерилген оьтгерилген гьаракатда юрт администрациясыны башчысыны заместители Тимур Къанналаев юртну орамларыны бирисине Дада Абдурагьмановну аты къоюлажагъын да айтды. Чараны ортакъчыларыны атына ветеранны агьлюсю Забюв Аселдеровна разилигин билдирди.
Уллу Ватан давда къан тёкген, санлары сёгюлген тамазаларыбызны бир-экиси тюгюл къалмагъан. Демек, энни оьсюп гелеген яш наслуну патриот ругьда тарбиялавда Афгъанистанда юрюлген давда болгъанлагъа агьамият бериле. Бу иш Къызылюрт шагьарда ва районда жанлангъан демеге ярай. Шо гюнгю гьаракатда да Афгъанистанда интернационал борчун кютгенлерден Муса Аскерханов, Эдил Ибрагьимов, Абдулкъадыр Абукъов ва Алиасгьап Бекмурзаев йимик «афгъанлылар» да ортакъчылыкъ этдилер.
Дада агъавубуз дос-къардашыны ва юртлуларыны арасында намуслу ва яхшы, адилли хасияты булан даимге эсинде къалажакъ.
Алибек САЛАВАТОВ, Россияны журналистлерини союзуну члени.
Автор чыгъаргъан сурат.
Гонорары – газетни пайдасына.
