Белгили болгъан кююнде, бу йылны август айыны 6–7-нчи гюнлеринде Магьачкъалада ДР-ни экология ва табии байлыкъларыны министерлигини сиптечилиги булан «Экология» деген милли проектге гёре ва шолай да «Чистая страна» деген пачалыкъ программаны оьлчевюнде Каспий денгизни гюню оьтгерилди.
Каспий денгизни гюнюню гьюрметине шо гюн бизин республикабызны тахшагьарында ва шолай да район, шагьар муниципал къурулувларында халкъара оьлчевюнде оьтгерилген гьар тюрлю чараланы гьакъында айрыча эсгермеге тюше. ДР-ни табии байлыкъларыны ва экология министерлигини, министрлер советини милли офисини ва шолай да «Милли проектлени халкъара» Тегеран конвенциясыны ортакъчыларыны бирлиги булан «Каспий денгизни ягъа бойларындагъы тазалыкъны низамын болдурувну ва шолай да сув байлыкъларын къорувну гьакъындагъы» гюнлюк низамгъа салынгъан «дёгерек столну» айланасында болгъан гьакълашыв айрыча тергевню тартмай болмады.
Яшырмагъа негер тарыкъ, гертиден де, артдагъы йыллар шо гюнлюк низамгъа гёре арагъа салынгъан агьамиятлы масъала, демек, Каспийни ягъа бойларыны ва сув байлыкъларыны аманлыгъын къорув халкъара оьлчевюнде чечмеге тюшеген агьамиятлы масъала санала.
«Дёгерек столну» ортакъчылары шо гьакъда пикру алышдырывну натижасында Каспий денгизни ягъа бойларында тазалыкъны низамын болдурувда ва шолай да сув байлыкъларын къорувда айлана якъда ташланагъан къалды-къулдуланы алдын алмакъ учун чёплени ишлетеген заводланы къурув Россия Федерацияны оьлчевюнде чечмеге тюшеген агьамиятлы масъала экенин бир гёнгюлден эсгерди. Неге десегиз, Каспийни ягъа бойларындагъы топуракълар къыбладан темиркъазыкъгъа багъып бизин республикабызда 520 чакъырымгъа ерли узатылгъан.
– Каспийни ягъа бойларындагъы тазалыкъны низамын болдурув ва белгили сув гьавузну байлыкъларын къорув янгыз мунда яшайгъан халкъаланы гьаркатындан гьасил тюгюл экенни англамагъа тарыкъ, – деди ДР-ни табии байлыкъларыны ва экологияны министри Набиюлла Къарачаев. – Айтмагъа сюегеним, тавтюп ва тав районларыбызда хас чёплюклер пайдаландырылмайгъаны саялы, къалды-къулдулар айлана якъгъа ташлана ва натижада гючлю янгурлардан сонг ташгъынлар булан агъып Каспий денгизге къошула. Шолай зараллы кемчиликлени алдын алмакъ муратда ювукъ гележекде бизин республикабызда ер-ерде къалды-къулдуланы, айлана якъны заралландырагъан насланы ишлетеген 8 завод къурмагъа ва пайдаландырывгъа бермеге умут этиле. Бугюнлерде шолай заводлар Ботлих, Лаваша ва Хунзах муниципал къурулувларында къурулуп да тура. Озокъда, гележекде айлана якъгъа ташланагъан гьар тюрлю къалды-къулдуланы айырып ишлетмеге тюшежек.
«Дёгерек столну» барышында Каспийск ва Магьачкъала шагьарлардан денгизге агъагъан нас сувланы тазаламакъ учун къурулагъан коллекторну хыйлы йыллар узатылып турагъан къурулушу гьакъда ва шолай да денгизни балыкъ байлыкъларын къорувну масъалаларына байлавлу генг кюйде гьакълашыв юрюлдю.
Къ. Къараев.
Суратларда: Каспий денгизни гюнюнде
«дёгерек столну» ортакъчылары.
