Гьар йыл да, адатлангъан кюйде, майны биринчи яртысында республикабызны тахшагьарында салынгъан эсделигини алдында кёплер жыйылып, къумукъланы машгъур шаири Йырчы Къазакъны поэзиясыны гюнюн белгилей. Оьтген талатгюн, май айны 16-сында да, бу йылгъы шо йыр байрам тилни ва адабиятны ахтарагъан белгили алимлер, шаирлер ва язывчулар, йыравлар, олай да маданиятны ва инчесаниятны гёрмекли вакиллери, муаллимлер, Къарабудагъгентден ва Ботаюртдан гелген охувчу яшлар, «Ёлдаш» газетни къуллукъчулары жыйылып оьтгерилди.
Инг алда бары да жыйылгъанлар Йырчы Къазакъны эсделигине гюллер салдылар. Дагъыстанны Язывчуларыны союзуну къумукъ бирлешивюню ёлбашчысы, ДР-ни халкъ шаири Шейит-Ханум Алишева бизин миллетни эревюллю уланы Йырчы Къазакъ гене де жыйгъан бу йыр байрамны барышында ону шиърулары да, къумукъланы адабиятыны кюрчюсюн салгъан шаирни гьакъында айтылажагъын да ташдырды. Йырчы Къазакъны фондуну ёлбашчысы, филология илмуланы доктору, Дагъыстан пачалыкъ университетни профессору Абдулкъадыр Абдуллатипов, олай да арабыздан гетген белгили алим Салав Алиев ва кёп оьзгелери ону атын даимлешдирмек, адабият варислигин охувчулагъа малим этмек учун асувлу гьаракатын болдургъанны жыйылгъанланы бирдагъы да эсине салды.
Шондан сонг ДР-ни Язывчуларыны союзуну председатели, Дагъыс-танны халкъ шаири Марина Агьматовагъа сёз берилди.
– Гьюрметли къурдашлар, Йырчы Къазакъны йыр варислиги мердешли кюйде йылдан-йылгъа бизин барыбызны да жыйып геле. Бир вакътисини ичинде Йырчы Къазакъны тенги ёкъ йыр варислиги гьакъда язып басмадан чыгъаргъанлагъа, асарларын милли тиллеге гёчюрюп малим этгенлеге ону хас белгиси де тапшурулуп турду. Мени эсиме гелеген кюйде, бугюнгю мажлис къумукъ шаирлени де йыр байрамы болуп токътай. Оланы асарларын да биз кёп сююп охуйбуз ва иштагьлы кюйде таржума этебиз. Шо иш гележекде туварылып къалмажагъына да сизин инандыраман. Шону булан бирге, торайып гелеген яш наслуну вакиллери де Йырчы Къазакъны яратывчулугъуна тергев бермей къоймажагъына, ону поэзиясыны теренлигин, гючюн, маънасын сезежегине гьакъ юрекден инанмагъа сюемен, – дей туруп, Йырчы Къазакъны оьзю орус тилге таржума этген «Бары да зат бар Къазакъны эсинде…» деген шиърусун охуду.
Оьтгерилген йыр байрамны барышында Дагъыстанны Язывчуларыны милли бирлешивлерини ёлбашчыларыны сёйлевлери де таъсирли чыкъды. Оланы арасындан Анварбек Култаев, Максим Алимов, Сувайнат Кюрю-бекова, Магьаммат Магьамматов Йырчы Къазакъны яшавуну ва яратывчу-лугъуну гьакъында айта туруп, ону шиъруларындагъы теренлик ва маъна оьзю яшагъан девюрдеги гьалланы гюзгюде йимик суратлайгъанын гертиледи. Кёбюсю асарлары бугюнгю бизин яшавубузгъа къарап яратгъанда йимик агьамиятлыгъын тас этмегенин, дагъыстан поэзияны оьзге классиклерини ону шиърулары булан бирге школаларда уьйренегенин, ону гьар шиърусу дюнья оьлчевюнде шаирлик пагьмусу барын исбатлайгъаны гьакъда да эсгерди.
Дагъыстанны халкъ шаирлери Анварбек Култаев ва Аминат Абдул-манапова бизин халкъны уллу шаири Йырчы Къазакъгъа багъышлагъан шиъруларын да оьз тиллеринде охуду.
Къумукъ халкъны уллу шаирини пасигь тилде, халкъына жаны авруп яратгъан асарларыны гьакъында белгили алимлерибиз, журналистлер, шаирлер Малик Гьюсейнов, Разият Агьматова, Гебек Къонакъбиев, Паху Гьайбуллаева ва кёп оьзгелери ойларын ачыкъ этдилер. Бизин гележек наслуларыбызны къоччакълыкъгъа, намусгъа-ягьгъа чакъырагъан, эдепге, къылыкъгъа уьйретеген ону шиърулары халкъны эсинде даим яшажагъы гьакъда биринден-бири алып дегенлей айтдылар. Дагъыстанны халкъ шаири Багьавутдин Гьажиев, олай да Россияны Язывчуларыны союзуну членлери шаирлер Адил Бектемиров, Супияханым Бийболатова, Маржанат Мажитова, Хамисат Хизриева оьзлени огъар багъышлагъан шиъруларын охудулар. Шону булан бирге, Йырчы Къазакъгъа гьалиге ерли нечесе шаирлер багъышлап шиъру асарлар яратса да, ону пагьмусуну теренлигини дазусу ёкъ экенин исбатлады.
Къарабудагъгентдеги гимназияны охувчу къызы Фатима Гиравова, Ботаюртдагъы охувчу къызы Камила Бекеева Йырчы Къазакъны шиъруларын чеберлигин гьар кимге де сингдирердей охуду.
Тенги ёкъ шаирибизни эсделигине багъышланып оьтгерилген ёлугъувгъа Бурлият Ибрагьимованы атындагъы инсаплы фонду да оьз къошумун болдурду. Ачыкълашдырып айтгъанда, милли адабиятгъа ва маданиятгъа къошум этип турагъанлагъа Йырчы Къазакъны йыр байрамын гёз алгъа тутуп, эсгерилген фондуну ёлбашчыларыны бириси Сакинат Магьмутова Бурлият Ибрагьимованы белгилерин тапшурду.
Шо гюн айланагъа йырланы сеси де чалынды. Оьзлени англы тавушу булан кёпден берли къаравчуланы сюювюн къазангъан къумукъланы йыр юрекли къызлары Россияны ат къазангъан артискасы Бурлият Элмурзаева ва Дагъыстанны халкъ артисткасы Хадижат Ибрагьимова янгы йырларын жыйылгъанлагъа савгъат этди.