Изагьат Гьажибатыровна ХЕСМИКОВАНЫ Татаюртда (Бабаюрт район)­ танымайгъан адам ёкъдур. Ол – оьзюню къурч загьматы булан юртлуланы арасында тезден абур да, сый да къазангъан асил тиштайпа. Бугюнлерде Изагьат бажив 90 йыллыгъын къаршылай.

 

90 йылланы боюнда Изагьат баживню башындан нече толкъунлар гетген, нече тюрлю къазанларда «къайнамагъа» тюшген, яшав салгъан авур тогъаслардан къайпанмай, уьст болуп чыкъгъан. Ол мелте чагъындан тутуп загьматгъа къуршалгъан адам. Яшав ону бир де ёнкютмеген. Изагьат 1933-нчю йылда Татаюртда тувгъан. Ону ата-анасын сюргюн этип, Къыргъызстан бойлагъа йибер­генде, гиччинев къызъяш Иза­гьат юхлап ювургъанны тюбюнде болгъан. Аллагьны яхшылыгъындан ону гёрмей къалгъанлар. Ата-анасыз къалгъан къызъяшны хоншудагъы къатын алып, оьз авлети йимик оьс­дюре. Шо къатынны да эртеден эри оьлюп, къолунда эки гиччи яшы булан къалгъан болгъан.

Яшлайын Изагьатны эрге бере. Эри Адилбийге хапарсыздан аврув къабунуп, чакъсыз яшавдан гете. Къолунда биринден-бири гиччи эки яш булан жап-жагьил Изагьат тул къала. Оьзюню бойнуна агьлюню авур намусларын эргиши йимик кютмеге къасткъыла. Уланны ва къызны аякъгъа салмакъ учун, Иза­гьат белсенип ишге къуршала.

Изагьат Хесмикова юртдагъы тувар фермада савунчу болуп ишлей. Аз заманны ичинде ол оьзюн­ ишге берилген, оьзюне тапшурулгъан борчлагъа жаваплыгъы ва гьаракаты булан янашагъан касбучу экенни гёрсетип бола. Оьзюню къурч загьматы булан уьстюнлюк­лер ва оьрлюклер къазанып, гьюрметлев грамоталагъа, баракалла кагъызлагъа лайыкълы бола. Алдына салынгъан планланы артыгъы булан кютюп, нече керенлер «Коммунист загьматны ударниги», «Социалист ярышларда уьстюнлюгю учун», «Тогъузунчу бешйыллыкъны алдынлысы» деген белгилеге де ес болгъан.

1996-нчы йылда огъар «Загьматны ветераны» деген медаль тапшурулгъан.

Этек чалып совхозну фермасында ишлесе де, Изагьат бажив юртну, районну жамият-политика яшавунда да жанлы ортакъчылыгъын болдургъан. Айтагъаным, ол Бабаюрт районну халкъ депутатларыны советини депутаты да болуп сайлангъан.

Бютюн яшавун загьмат булан байлагъан. Изагьат бажив бугюнлерде уьйде ял ала. Амма уллу чагъына да къарамайлы, ол гьали де яшавгъа сюювюн тас этмеген. Дейгеним, айлана якъда, дюньяда не болуп турагъанны, гьалланы билмеге сюе. Язбашда бюрленип гелеген тереклерден, къушланы чарнайгъан авазларындан сююне. Табиатны алмашынывларын гьис эте, ондан гёнгю ачыла.

– Яшав мени бир де ёнкютмеген, – деп хабарлай Изагьат бажив. – Мени охуп, билим алмагъа имканлыкъларым болмагъан. Сав яшавумну загьмат булан йибергенмен. Гьалиги яшлагъа берилген имканлыкълагъа къарап сююнемен, гёнгюм­ шат бола. Гьалиги яшёрюмлеге бары да шартлар яратылгъан. Бугюнлерде болуп турагъан агьвалатлагъа къарап ичимбуша. Янгыдан намарт фашистлер башын гётерип, Украинаны топурагъында бизин булан дав этелер. Уллу Ватан дав башлангъанда, магъа 8 йыл бола эди. Мени башымдан давну бары да акъубалары гетген. Ач-ялангъач оьтген яшлыгъым гьали де гёз алдыма гелип къала. Аллагь да гёрсетмесин биз гёргенни гьалиги наслугъа гёрмеге. Гьар намазымны артындан давлар-явлар да токътап, давгъа гетген уланларыбыз сав-саламат уьйлерине къайтгъанны Аллагьдан тилеймен.

Озокъда, Изагьат бажив тюз айта. Ону яшавда йыллар бою булан топлангъан бай сынаву бар. Гьали де ону эси де яхшы, яшавгъа гьасиретлиги де сёнмеген. Изагьат баживню гёрмеге гелегенлер аз болмай. Олагъа ол насигьатчы да, сыр чечеген сырдашы да болуп токътай. Гиччи яшланы да ол оьтесиз кёп сюе. Олагъа ол: «Бу бизин гележегибиз!» – деп башын сыйпап, емиш ва татлиликлер бермеге алгъасай.

Ол оьзюню байлыгъы деп авлетлерин, торунларыны торунларын санай. Гертиден де, уллу адамгъа, улланагъа ондан уллу байлыкъ ва насип бармы?! Сувну уьстюндеги гёбюкге ошай. Гьали бар, бираздан ёкъ деген аталаны сыйлы алтын сёзлери бар.

Изагьат бажив яшавунда малны-байлыкъны артындан чапмагъан. Оьзюню къыйыны булан яшап, гьалал ашын ашап тургъан. Оьз ёлун оьз къыйыны булан тапгъан Изагьат Хесмиковагъа яшавда къатты савлукъ ёрап, оьзю кёп сюеген адамларыны арасында гюнлери сююнчден ва шатлыкъдан толсун деп айтмагъа сюемен. Юртну берекети болуп токъ­тагъан Изагьат Хесмикованы 90 йыллыгъы булан къутлайман.