Украинаны азат этегенде игитлик гёрсетген

Дав йылларда гьар къумукъ юртдан юзлер булангъы эргишилер фротгъа гетген. Оланы 3 пайдан бир пайы тюгюл къайтмагъан.


 

Хасавюрт районну Темиравул юртундан давгъа 139 адам гетген, 79-ву дав майданларда къалгъан. Бу гезик, давгъа да барып, шонда игитлик гёрсетип, Уьстюнлюкню сююнчюн гёрген Садюр Агьматовну гьакъында хабарламакъны тийишли гёрдюк.

Садюр Агьматов 1922-нчи йылда Темиравулда тувгъан. Огъар 19 йыл болагъанда Уллу Ватан дав башлана, Садюр Агьматов гё­нгюллю кюйде фронтгъа гете.

1941-1942-нчи йылларда ону Ростов областны Пролетарская деген станциясындагъы 19-нчу авиа школагъа охума йибере. Битгенде фронтгъа бакъдыра. Тек ону самолётну экипажына сайламай, бираз заман уьйретип, снайпер этип белгилей ва давну къызгъын боюна сала.

Шо йылларда совет асгерлер Гитлерни хапарсыз чапгъынындан артгъа тартылагъан вакътилер бола. Шолай буса да, ябушувланы барышын Садюр 37 немисни оьлтюрме бола. Бизин асгерлер артгъа тартылагъан йылларда гёрсетилген игитлер айтардай къыйматланмай тургъан. 1942-нчи ва 1943-нчю йылларда Садюр яралана ва госпитальгъа тюше. Узакъ заман госпиталларда ятып, артда да къолай бола.

Сержант С. Агьматов учун 1944-нчю йыл «гелимли» болуп токътай. Ол оьзюню савгъатларын Украинаны немислерден азат этегенде алгъан. Биринчи «Къоччакълыгъы учун» деген савгъатын Ровенск районну Сарны станциясын азат этегенде ала. Ол командирини тапшурувуна гёре оьзюню бёлюгю булан немислени артгъа тартылып барагъан эшалонун къува. Болгъан атышывларда бу бёлюк немислени 50-ге ювукъ адамын къыргъан. Садюр оьзю 2 немисни де есир этген.

Немислер артгъа тартылса да, ер-ерде бекликлер къура ва къатты къаршылыкъ билдире. Бу гезик де олар эсгерилген районну Тумен деген юртуну янындагъы орларда беклешгенлер. Автоматчиклени бёлюгюню командири, старший сержант Садюр Агьматовгъа немислени ерлешген кююн тергеме тапшурув бериле. Ол 9 адам да булан яшыртгъынлап юртгъа ювукъ бола ва ахшам немислер хантав заманда чапгъын этме токъташа. Тек буланы гёзлеп турагъан 50 адамы булангъы разведка бёлюгю къаршылай. Садюрню бёлюгю олагъа бюдремей къаршылыкъ билдире ва немислени якъ-якъгъа чача. Олар токътагъан еринде кёп савут да, 10 оьлген адамын да къоюп къачалар.

С. Агьматовну бёлюгю яхшы маълуматлар билеген 1 немис солдатны есир де этип къайталар. Арадан аз заман да гетмей, шо бойгъа артиллерия атыша ва немислени кёбюсюн къыра. Бары да ортакъчылыкъ этгенлер савгъатлагъа гёрсетиле. С. Агьматовгъа оьзю артдагъы давларда 20 немисни оьлтюргени ва 12-вюн есир этген саялы Макътавлукъну III даражалы ордени бериле.

Дивизия немислени къува туруп, гюнбатышгъа багъып юрюй. Бу гезик немислер Украинаны Сталин областыны Селище юртуну боюнда оборона тутуп къамала. Мунда да къумукъ улан тартынмайгъан къоччакъ асгерчи болуп чыгъа.

446-нчы полкну командири гвардиячы полковник Голубевни савгъатлав кагъызында: «Старшина Садюр Агьматов оьзюне белгиленген асгерчилени алдына да тюшюп чапгъын этди, оьзюню автоматындан уруп, гранаталар ташлап, немислени ДЗОТ-ун яллатды ва шоланы 15-вюн оьлтюрдю. Ол Макътавлукъну II даражалы орденине гёрсетиле», – деп язылгъан.

Давдан сонггъу йылларда ол колхозда бухгалтер, юртда тюкенчи болуп ишлеген. Садюр 2007-нчи йылда гечинген ва юртдагъы къабурларда гёмюлген.

 

 

 

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля