2023-нчю йылны башындан тутуп, Россияда янгы Яшавлукъ фонду ишлемеге башлагъан. Янгы къурум алдагъы Пенсия ва Яшавлукъну якълав фондларыны чалышывун бирлешдиривню кюрчюсюнде къурулду.


Къурулгъан Янгы яшавлукъ фондуну алдында не йимик борчлар салынгъан ва не алмашынывлар болгъан?

Шо гьакъда бугюнлерде «Дагъыстан» деген маълумат агентлигине Россияны Яшавлукъ фондуну Дагъыстанда иш гёреген бёлюгюню башчысы ­Магьаммат ИСАЕВ баянлыкъ берген.

Къоллавчуланы онгайы учун

– Магьаммат Исаевич, бирлешген янгы къурумну башчысы гьисапда сизин къутлайбыз ва жаваплы борчланы яшавгъа чыгъарывда уьстюнлюклер ёрайбыз. Эки де фондну бирлешдиривге байлавлу болуп къурум масъалаланы чечив нечик оьтдю?

– Сизге де, бизин кёмекге харлы бары да ватандашлагъа ва къурумлагъа савлукъ булан аманлыкъ ёрайман. Бизин республикабызда эки де фондну бирлешдирегенде оьтгерилеген чаралар къурумлу кюйде юрюлдю демеге ярай. Яшавлукъну якълав фондуну башчысы Осман Эфендиев булан арабызда разисизликлеге ёл берилмеди. Гьали де эки де фондну къуллукъчуларыны билимлери алгъа салынагъан талаплагъа, борчлагъа гёре толумлашдырыла. Кёмекчилер къоллавчуланы къуллукъларын кютмеге толу кюйде гьазир ва борчларын кютюп де тура. Айтмагъа сюегеним, алдагъы эки де фондну къуллукъларын бугюнлерде «бир терезеден» таба кютмеге хыйлы рагьат ва онгайлы.

Бизин уьлкебизни регионларында маълумат экономиканы имканлыкъ-ларын пайдаландырывгъа тергев гючленегени англашыла. Ишлени машинлешдирив, озокъда, яшавлукъ ва экономика масъалаланы ёрукъ-лашдырывда аслу ерни тута. Бизин къуллукълагъа харлы бары да къоллавчулагъа этилинеген кёмек электрон къайдалар булан яшавгъа чыгъарыла. Тийишли шагьатнамалар-сертификатлар къоллавчуланы «Пачалыкъ къуллукълар» деген бокъчасындагъы хас кабинетлерине йибериле. Шо кюйде арадан оьтген заманны ичинде 60 минг шагьатнама йиберилген. Бар имканлыкълагъа гёре Яшавлукъ фонду да бугюнлерде къоллавчуланы къуллукъларын кютмеге къаст эте. Мисал учун айтсакъ, 17 йылгъа ерли чагъындагъы яшлагъа йиберилеген кёмек акъчалар да есилерине заманында тапшурула.

Озокъда, бизин янгы къурулгъан фондгъа, оьз ишибизде кемчиликлеге ёл берилмесин учун Росреестр ва Ич ишлер министерлигини къуллукълары булан байлавлукъда иш гёрме бажарылмай. Ялгъан документлер-кагъызлар къабул этилинмей, гери урула. Аслу гьалда къабул этилинген документлеге гёре, кёмек акъчалар он гюнню ичинде тапшурула.

Еринде кёмек ала

– Тарыкълы къуллукълагъа харлы къоллавчулар республика-бызны шагьарларында ва районларында кёмек нечик таъмин этилине?

 – Алдагъы Пенсия фондуну ерлердеги бёлюклерибизден таба къоллавчулагъа гьарисине бирни йимик кёмек этилине. Шолай къуллукъ-ланы кютеген бёлюклерибиз савлай республикабызда гьалиге ерли 51 бар. Шо бёлюк­лерден таба санаторийлеге бармагъа ихтиярлы тайпалар да путёвкалары булан таъмин этилине, паспортлары ва шолай башгъа къуллукълары яшавгъа чыгъарыла.

– Уьстде де эсгерилгени йимик, гьалиги заманда къоллавчуланы къуллукъларын къысгъа болжалны ичинде сан яны булан яшавгъа чыгъармакъ учун машинлешдирилген электрон къайдалары пайда-ландырыла. Тек сизин бёлюклеге айрыча арзлары булан гелеген къоллавчулар-харлылар да къаршылашмай тюгюлдюр?

 – Ёлукъмагъа сюегенлер учун бизин байлавлукъ телефонларыбыздан яда буса интернет сайтдагъы имканлыкълардан пайдаланып, гезикге язылмагъа герек. Шолай къуллукълагъа харлыланы да заманын аяп, къысгъа болжалны ичинде кютмеге къаст этиле, англатыв ишлер камиллешдириле.

– Янгы йылны башындан тутуп, Яшавлукъ фондуна кёмек ахтарып нече арзасы къабул этилинген?
– 2023-нчю йылны башындан тутуп, Яшавлукъ фондгъа, республика оьлчевюнде айтсакъ, 150 мингге ювукъ арза гелген, тюзю, шоланы тенг яртысы гери урулгъан. Ялгъан документлер булан ёкъ авлетлерине, сакъатлагъа деп къазанма сюегенлер къайда да къаршылаша. Шону учун бизин ишде аманлыкъны болдурувну къуллугъуна да жаваплы борчлар салынгъан.

Байлавлукъ ­тутма ­сюегенлеге…

– Магьаммат Исаевич, артдагъы йылларда пенсия харжланы топланывуна, загьмат чалышывуну болжалларына байлавлу «Па-чалыкъ къуллукълар» деген бокъчадан кёмек сюегенлер де аз къаршылашмай. Шо гьакъда не айтмагъа бажарыла, ­англатыв берив ишлеригиз нечик салынгъан?

– Гертиден де, оьтген йылдан башлап, шо масъалалагъа байлавлу англатыв ишлер генг кюйде юрюле. Нечакъы загьмат тёкген, сакъланып нечакъы харжы топлангъан, пенсиясы не оьлчевде токъташдырыла ва шолай оьзге тюрлю къуллукълары кютюлегени разиликни тувдура. Уьстде эсгерилген масъалалагъа байлавлу болуп «Пачалыкъ къуллукълар» деген бокъчадагъы хас кабинетлеринде 45 йыл битген эргишилеге ва 40 йыл тамамлангъан къатынгишилеге топлангъан гьасиллеге гёре тийишли кюйде маълумат да йибериле. Шо да – пенсиягъа чы­гъагъан къоллавчулар учун ойлашмагъа тюшегени гьакъда этилинеген кёмек. Фонддагъы маълуматлагъа разисизлик­лер тувулунса, озокъда, бир де артгъа салмай арза язып, Россияны Яшавлукъ фондуна билдирмеге ихтияры бар.

– Яшавлукъ фондну чалышывуну натижаларына байлавлу толу маълумат булан таныш болмагъа имканлыкълар яратылынгъанмы?

 – Яшавлукъ фондну гьакъында толу маълумат алывну къайдалары башгъа-башгъа. Россияны Яшавлукъ фондунда къоллавчулар учун англавларын камиллешдирмеге хас сайтда имканлыкълар яратылынгъаны гьакъда айрыча эсгермеге тюше. Бёлюкню ишин-къуллукъларын генглешдирмек учун «Уьйге иш» деген бет онгарыла.

Интернетни яшавлукъ торларында «Одноклассники», «В контакте» ва «Телеграм» деген каналларда да маълуматлар ерлешдириле, соравлагъа жаваплар бериле.

Бизин ишибизде къаршылашагъан къуллукъларыбызны яшавгъа чыгъарывда пачалыкъ ва шолай да, муниципал къуллукъланы кютеген центрларда (МФЦ) тийишли маълумат ерлешдирилегени гьакъда да къоллавчуларыбызгъа унутмагъа тюшмей.

Ахырында бирдагъы такрарламагъа тарыкъдыр деп ойлайман. Гертиден де, пачалыкъ ва муниципал къуллукъланы «бир терезеден» кютмеге онгайлы болагъанын гьалиги заманда бирев де инкар этмеге болмас. Дагъыстанны Яшавлукъ фонду булан 8- 800-600-03-17 ва Россияны Яшавлукъ фондуна 8-800-600-00-00 телефонлагъа сёйлеп байлавлукълар тутмагъа бажарыла.

– Баракалла. Баянлы­гъыбыз толу болсун учун пенсияланы ва шолай да оьзге тюрлю яшавлукъ учун берилеген кёмек харжланы «Почта России» яда буса банкдан таба «Мир» деген картагъа йиберип алагъан къайдасы пайдаландырылажакъ деген хабарлар гертими?

 – Дурус, айтды-къуйтдуланы ахыры бир-бирде тюз болуп да чыгъа. 2023-нчю йылны май айыны биринчи гюнюнден тутуп, гертиден де, пенсионерлер пенсияларын яда буса кёмек харжлар алагъанлар уьстде атлары эсгерилген къурумлардан таба алажакъ. Пенсияланы, пособиелени акъчаларын почтальонлар ва аманат касны «Пачалыкъ къуллукълар» деген хас электрон бокъчасындан таба алмагъа болур. Шо­гъар байлавлу соравлар тувулунагъан гезиклерде, озокъда, пенсионерлер йимик кёмек харжлагъа харлы тайпалар да уьстде берилген телефонлагъа сёйлеп англатыв алмагъа болажакълар.