Биймурзаны ва Инсанатны агьлюсюнде экинчи авлети улан тувгъанда дос-къардаш чы нечик де, авул хоншу да сююне. МВД-ни Хасавюрт шагьар бёлюгюню подполковниги Биймурзагъа айтылагъан алгъышлы сёзлени ахыры-арты да ёкъ. Къурдашларыны, иш ёлдашларыны асил ёравлары, алгъышлы сёзлери сув йимик агъыла да, агъыла. Улангъа – Магьач деп ат къоялар.

Гиччиден гьар не затны да тюпден-ерден билме сюеген Магьачны уллу къызардашы Умукюрсюмге, анасына берилеген соравларын эшитген атасы:

– Я, суаллар бере къалгъан, прокурор болма сюе буса ярай, – деп аз айтмагъан. – Жавап бермесенг де къоймай, жанынга жаллат болуп къала.

Гертилей де, ата да айтгъанлай, гьар затны акътигин ахтарагъан гиччи Магьач, тенглилерине уьлгю болуп оьсе.

Дейгеним, онунчу класда охуйгъанда гьисап дарсланы муаллими Мадина Датаевна Хизриеваны ювукъ адамы гечинип, бираз заман уьюнде къалма тюше. Аваралары булангъы муаллимге школаны директору оьзюню орнунда алтынчы класдагъы дарсларын кимге тапшурма яхшы болажакъ деп сорагъан мюгьлетде ол Магьач Ханмурзаевни таклиф эте.

Уялчанлыкъны, саламатлыкъны денгизинде чайылып чыкъгъандай хасиятлы Магьач Биймурзаевич гьали буссагьатда да шо йылланы уллу сююв-сююнч булан эсге ала. «Яшда гёрген яшынмас» дегенлей, школада охугъан чакъы йылланы боюнда Магьач Ханмурзаев гьисап дарсланы школа, район, республика оьлчевдеги олимпиадаларында даим биринчи ерлени къазанып гелгенине класындагъылар чы нечик де, савлай школа, школаны педагогига коллективи уьйренчикли болуп да битгени негьакъ тюгюл.

Бары да предметлерден янгыз «беш» къыймат алып охуйгъан Магьач школаны алтын медаль булан тамам эте. Атасы Биймурзаны тёшюндеги пачалыкъ савгъатлары да, ону инбашларындагъы юлдузлу погонлары да гиччи Магьачны тергевсюз къоймайгъангъа гёре, мелте уланны ойлары – атасыны ёлун тангламакъ муратда, орта школаны битгенликге аттестаты булангъы жагьил документлерин Воронеж шагьардагъы ФСБ-ни оьр школасына тапшура.

Тек не амал, медкомиссиядан оьтмеген деп документлерин алма борчлу бола.

Гиччиден берли гьар не четимликни де чечме ачгъычы болгъанны яш буса да билеген мелте улан Аштархандагъы А.В Луначарскийни атындагъы медицина университетге тюшме ойлаша. Магьачны насибине орта школаны алтын медальгъа битгенлер бир экзаменни оьр къыйматгъа берсе, къалгъанларындан азат этиле ва оьр охув ожакъгъа тюшме бажарыла. Магьач да шо бир экзаменни бешге берип, медицина университетни студенти болуп уьйге къайта.

Охувгъа къаны къайт­гъан жагьил улан­гъа медицина уни­верситетдеги охувлары айтардай авур тиймей. Школа йылларындан башлап билим алывгъа гьасирет Магьачгъа герти докторгъа касбусун «дёрт» къыйматгъа билмек азлыкъ этегенни гьакъында анасы Инсанат аз айтмагъан.

«Муаллимлени ха­тала­ры орамларда гезей, докторланы хаталары къабурланы безей», – дей чакъ-чакъда ана. Шо сёзлер буса Магьачгъа охувгъа янгы гюч булан янашма чакъырыв этегендей тие.

Шону учун болма ярай медуниверситетни яхшы къыйматлагъа битдирген Магьач Ханмурзаевге охувун аспирантурада давам этме имканлыкълар, шартлар тувса да, ол оьзюню насибин янгы загьмат булан табажагъына шексиз инангъан. Эки йыл Аштарханда ординатурада охугъан Магьач С. М Кировну атындагъы клиника больницада уролог болуп загьмат ёлун башлай. Тек не амал, жагь юрек ана элине, ана топуракъгъа талпына. Ишлеме де, яшавлукъ этме де бары онгайлыкълар бар шагьардан жагьил касбучу Дагъыс­тангъа къайта ва Магьачкъаладагъы республика урология центрда загьматын давам эте.

– Бир керен мени булан оху­гъан­ доктор Хасавюртда яшлагъа къарайгъан врач-уролог ёкъну айтып кант этди. Авруйгъан яшдан кёп зат ёкъ, оланы савлугъуна себеп излеп уьюндегилер йыракълагъа да барма борчлу бола. Сагъа къыйын да болмажакъ, авара болсанг да,  халкъ учун этилеген уллу къуллукъ, гел сени Москвагъа йиберейик, гьагъын да биз бойнубузгъа алабыз, – деп, мени гене къайтып охума борчлу этип къойду. Эки йылдан яшлагъа къарайгъан врач-уролог болуп къайтдым.

Муна 2019-нчу йылдан башлап шагьар поликлиникада яшланы савлугъун­ багъагъан врач – уролог болуп ишлеймен.

– Врач-уролог адамгъа не йимик кёмек эте?

– Уллуланы йимик яшланы да уят еринде аврувлары болмагъа бола.  Олар кёп. Муна шу аврувланы алдын алабыз, не де ёкъ этмек учун иш гёребиз. Кёбюсю магъа уланъяшланы алып геле.

– Яшлар да тюрлю-тюрлю хасиятлы бола. Сен къарайгъанда эришегени, йылайгъаны, докторну тырнайгъанлары да бола деп эшитгенмен.

– Яшланы психологиясын билме тарыкъ. Бирлерине оюнчакъ, башгъаларына кампет берип оьзюн­ге ирия этесен, сонг оьз ишинге гиришесен.

– Районда, шагьарда яшланы къабул этеген врач-уролог янгыз сиз барсыз. Ишигиз къыйын­ тюгюлмю? Бош заманыгъыз сама боламы?

– Яш заманымдан берли оьзюм­ де бош турмагъан­ман, бош турагъан­ланы да сюймеймен. Чакъ-чакъда школалагъа профилактика къаравлагъа чакъырылабыз.

– Сиз бир вакътиде шагьардагъы медицина коллежде дарслар бере эдигиз чи?

– Дюр, бир-нече йыл дарс берип ишлеме тюшдю.

– Неге къоюп къойдугъуз дагъы?

– Тажлы-тумавлу пандемиядны вакътилеринде аврувланы багъып­ уьч ай уьйге де къайтмай турдум. Шолайлыкъда, коллеждеги дарс берив ишимни къойдум.

Ишине гьакъ герти берилген, оьзю багъагъан гиччипавларына да аталыкъ гёз булан къарайгъан Магьач Биймурзаевични къайратлы загьматы гьукуматыбызны янындан да якълав тапгъаны кёп затгъа шагьатлыкъ эте.

– Короновирус аврувну вакътисинде уьч ай уьйге къайтмай реанимацияда ишледик. Кёп адамны сав этсек де, тас этивлерибиз де болмай къалмады, – деп хабарын узата Магьач Ханмурзаев.

Муна шо йыл мени Дагъыстан Республиканы Башчысы Владимир Абдуалиевич Васильев Баракалла кагъыз булан савгъатлады.

Шолай Баракалла кагъыз­ Хасавюрт шагьар администрацияны башчысы болуп тургъан Зайпудин Окъмазовдан да алдым.

Лакъырдашым булангъы гёз алгъа тутулгъан заманыбыз гёз юмуп, гёз ачгъанча дегенлей чалт гетди. Докторлукъ иши, авруйгъан­ яшларына кёмек излеп гелеген ата-аналагъа насигьат сёзлери, мединститутда охугъан кюйлери гьакъдагъы Магьач Биймурзаевни сёйлевю мени оьзюнден ялкъма къоймай.

Арабызда оьз ишине гьакъ герти берилген, кёмек излеп гелгенлеге де юреги авуртуп къарайгъан Магьач Биймурзаевич йимиклер бары уллу насип.

Яшав – денгиз, дерия. Ону гьар толкъуну къайсыбызны да ичине алма бола. Тек къыйынлыкълагъа да чул бермей, яшав денгизинде оьз гемесин алгъа элтме бажарагъан кюсменчи даим йыракълагъа гёз сала.

Къой, ону яшав гемесини елкенлерине даим къабу ел уьфюрсюн. Яхшы ёл, Геме! Яхшы ёл, Адам!

Магьаррам

АЛИМГЬАЖИЕВ.