Давну акъубаларын гёргенлер о нечик къайгъылар къоп-дурагъанны, кюйленген яшав барышны кюрчюлерин кёкге айландырып къоягъан рагьмусуз келек экенни яхшы билелер. Шолай къыргъынларда нечесе къоччакъ уланланы къаны тёгюле, саны сёгюле, уьй-эшик дагъыла. Элге яв чапгъанда батыр ругьлу уланлар уьйде ятмай, урушлагъа башлап тюше, Ватаны, халкъы учун яраланып сакъат да бола, жан да бере…

Халимбекавулда 1918-нчи йыл февраль айны 23-нде Дагьирден тувгъан улангъа да къысматны «къапаслары» аявсуздан тийген. Айтагъаным, Шарапутдин Дагьиров, оьзюн чакъыргъынча да къарап турмай, гёнгюллю кюйде асгерге гете. Ону Амурдагъы Комсомольск шагьаргъа Йыракъ-гюнтувуш асгер округгъа гиреген асгер бёлюкге къуллукъ этмеге бакъдыралар. Ол оьзюню иттилигини, гьаракатчы хасиятыны яхшылы-гъындан асгер саниятгъа тынч ва тез тюшюне. Шо даражагъа етмеге огъар, озокъда, Буйнакскиде гьисапчыланы школасында охуп алгъан билимлер де бир къадар кёмек этген. ­Оьзюню бойнуна тюшген намусну, борчланы гьеч бир багьанасыз кютегени саялы, ол командирлерден кёп тирет баракалла билдирилген ва асгер савгъатлар да алгъан.

Шоллукъда, 1941-нчи йыл июн айны 22-нчи гюнюнде немис фашистлер бизин уьлкеге хапарсыз басгъынын башлай. Шарапутдин къуллукъ этеген бёлюкню тезликде гюнбатыш дазугъа йибере. Бара­гъан ерине етишгенде Шарапутдинни 28-нчи онгача атлы асгерни разведка батальонуна алалар. Аз да къалмай урушгъа да тюше. Ол эки керен яралана.
Къолай болгъанда Шарапутдин Сталинград бойдагъы Грамославка деген ердеги асгерге къошула. Мунда Шарапутдинге дагъы да ёлдашлар да булан душман токътагъан ерлеге гёзтюнтюв этмеге, бетге-бет къаршы туруп ябушув болма герекли ерлерде душман нечик гючлер топлагъанны, нечик токътагъанны билип гелмеге тапшурув бериле.

Гече. Гёзге тюртсе гёз гёрмес йимик къарангылыкъ сакълыкъны тийишли кюйде сакълагъан гьалда атлы разведчиклер бир ёлгъа ювукъ болма башлайлар. Мотоцикл­лени тавушун эшитип, булар гери тартылып, пысып токътайлар. Мотоцикллер гетген сонг, ташалатып айлана туруп, булар танг ярыгъы билине-билинмейген вакътиге душман нечик токътагъанны, оланы орта гьисапдагъы санавун, не йимик савутлары бар экенни токъташдырмагъа амал этелер, къайтывда ариден гелеген мотоциклни хапарсыздан арагъа алмагъа токъташалар. Онгайлы кюйде атышып, немислени экисин оьлтюре, уьчюнчюсюн, сав къалгъанын есир этип оьзлер булан частгъа элтип берелер. Мунда есир алып гелеген солдатланы полкну разведкасыны начальниги Шабалин, разведка бёлюкню командири сержант Думанский къаршылайлар.

О мюгьлетлени эсге ала туруп, Ш. Дагьиров есирни оьзлер оьрдеги командирге тапшургъанны, оьзлер душман не гьалда ва къайсы якъдан чапма болагъанны билдирген кюйню эсгере. Ону маълуматларына гёре, душман шайлы гюч де топлап, бу иш болуп арада 2 гюн де гетмей, Шарапутдин къуллукъ этеген ерге чапгъын башлагъан. Разведчиклер чагъында билдиргени саялы, бизин асгер оланы яхшы къатты «къапас» уруп къаршылама бажаргъанлар. Шонда душман алгъа бармай токътай. Шондан пайдаланып, Шарапутдин оьзюню полкдагъы ёлдашлары булан гьужум этип душмангъа чаба. Нечесе яллайгъан танкларын, дав майданда оьлюп ятгъан солдатларын да къоюп, немислер гери къача.

Арадан бир ай да гетмей, фашистлени шо къачгъан танк корпусу Самадуровка деген юртну боюндагъы авлакъда, Маныч шагьаргъа ювукъда къайтара булагъа къаршылаша. Душман танкларыны, асгерчилерини санавуна гёре бизинкилерден эсе кёп артыкъ болгъан. Шонда болгъан къаршы турувда бизин солдатлагъа душман кёп гюч этген. Гьасили, бизден шонда 34 адам тюгюл сав къалмай. Ш. Дагьировгъа да авур яра тие. Ёлдашлары ону къыргъындан гётерип алып атгъа салып, ювукъдагъы госпитальгъа элтмеге чара гёргенлер.
Госпитальдан сонг Шарапутдинге оьзюню алдынгъы дивизиясына къайтмагъа кюй болмай. Ону лейтенантлар гьазирлейген курслагъа охума бакъдыргъан. Шону битгенде ол башгъа асгер бёлюкге чыгъарылгъан. Пулемётчуланы взводуну командири этилип белгилене. Ол къошулгъан асгер бёлюк (командири генерал-полковник В.Потапенко) кёп урушларда уьс­тюн гелген.

Къысгъача айтгъанда, эсгерилген бёлюк булан Ш. Дагьиров Украинаны бир нече шагьарларын, Севастопольну, Латвияны душмандан азат этивде къоччакълыкъ гёрсетген. Шарапутдин лейтенант чинин дагъы да даражагъа гётерген. 1944-нчю йыл октябрде юрюлген ябушувланы барышында Ш.Дагьиров бек онгсуз кюйде яралана. Литвадагъы Панавежис деген госпитальгъа тюше.

1946-нчы йыл сентябрде Шарапутдин асгерни къоя. Уьйге ол тёшюн Къызыл Юлдуз, Ватан давну II даражалы ордени, бир нече къыйматлы медаллары булан торлап къайта. Белгили маълуматлагъа гёре, Сталинград фронтдагъы вакътисинде 98-нчи дивизияны составында болуп ­уьстюнлю разведкалары, къоччакъ ябушувлары саялы Шарапутдин Къызыл Байракъ орденге де гёрсетилген болгъан, тек госпитальдан чыкъгъан сонг бир башгъа асгер бёлюкге гетип, шо документлени сонггъу къысматы нечик ёкълангъаны белгисиз болуп къалгъан.

Давдан сонггъу йылларда да Ш. Дагьиров оьсюп гелеген яш ­наслуну, оьзюню авлетлерин патриот ругьда тарбияламакъ учун къарны-гёнгю булан чалышгъан. Шону таъсири булан болгъан буса да ким биле, бир уланы асгер касбуну ­танглагъан. Ватанны якълавгъа байлавлу борчну ону авлетлерини авлетлери де намусу булан кютген ва кюте.

Мекенлешдирип айтгъанда, уланы Шамсутдин Орджоникидзедеги яяв асгер училищени битген. Афгъан давда болгъан, Къызыл Байракъ, Къызыл Юлдуз орденлер къазангъан. Нечесе гёрмекли медаллары да бар. Артда ол дагъы да М.Фрунзени атындагъы Москва академиясын битген, генерал-ма­йор. Къыставуллу къуллукъланы Темиркъазыкъ-Гюнбатыш якъдагъы управлениесини начальнигини заместители. Уланыны уланы Элдар 2003-нчю йыл ГО-ну ва ЧС-ни академиясында охугъан, Волгоград шагьарда къуллукъ эте.
Батыр ругьлу халимбекавуллу Ш. Дагьиров оьзюнден сонг ким де уьлгю алмагъа ярайгъан маъналы гьыз къоюп гетди.