Гьюрметли дин къардашларым ва къызардашларым! Бугюнлерде бизге сыйлы болгъан гьажгъа бармагъа онгайлыкълар берген саялы, ёлланы ачгъан саялы Аллагьутаалагъа макътавлар болсун. Бизин ата-бабаларыбызны кёбюсю гьажгъа барып болмай гьасирет къалгъанлар.

 

Гьаж ислам динни бешинчи рукнусудур. Гьажгъа бармакъ булан адамны иманы камил бола. Беш намаз гюнде беш керен этиле буса, Рамазан айны оразасы йылда бир керен тутула буса, гьаж адамны оьмюрюнде бир керен этилсе таман бола. Гьаж бек сыйлы ибадатдыр. Гьажгъа бармакъ булан адам гюнагьлардан тазалана, Аллагьгъа ювукъ бола ва башгъа кёп яхшы-лыкълагъа етише.

Пайхаммарыбыз (салляллагьу алайгьи ва саллямгъа (с.а.с.) сорагъан заманда: «Амалланы къайсыдыр лап да сыйлысы?» − деп, ол айтгъан: «Аллагьгъа да ва ону элчисине де иман салмакъ», − деген. Ондан сонг къайсыдыр дегенде: «Аллагьны ёлунда къазаватгъа чыкъмакъ», – деген. «Ондан сонг къайсыдыр амалланы сыйлысы?» – деп сорагъанда: «Къабул болгъан гьаж», – деген (Бухари, Муслим). Гёремисиз, къардашларым, нечик сыйлы амалдыр гьаж. Башгъа гьадисде айтыла: «Уллу адамны да, осал адамны да ва къатынгишини де къазаваты – гьаж ва умрадыр», − деп (Насаи). Дагъы да Пайхаммарыбыз айтгъан: «Кёп таваф этигиз бу уьйден (Каабадан), гер­тиден де, о лап да уллу амаллардандыр, сиз къыяматгюн китап­ларыгъызда табажакъ ва баш­гъаларда гюллейген амаллардандыр», – деп (Ибн Гьиббан, Гьаким).

Гёремисиз, къардашларым, нечик Пайхаммарыбыз (с.а.с.) билдире бизге китапларыбызда лап да уллу амаллардан болажакъ экенни биз этген тавафларда ва башгъалар гюллеме де гюллейген амаллардан болажакъ экенни. О саялы, гьажгъа баргъанлар бир де бош турмай, заманын зая йибермей, яхшы амаллагъа къаст этме герек бола. Ондан къайры, Маккадагъы масжидуль межитде къылынгъан эки ракаат намаз юз минг намаз къылгъан йимик санала. Эки ракаат намаз къылгъанда олай даражаны башгъа бир межитде де къазанып болмай.

Гьажгъа баргъанлар Аллагьны гёрме баргъанлар йимик санала. Пайхаммарыбыз айтгъан: «Гьажгъа ва умрагъа баргъанлар Аллагьгъа зияратгъа баргъанлардыр. Олар Аллагьгъа тилесе, Аллагь олагъа тилегенин берер, гюнагьларындан тавба этсе, гюнагьларындан гечер, дуа этсе, дуасына жавап берилер ва (Къыяматгюн) шафаат этсе, шафааты да къабул болар», – деп (Ибн Гьиббан). Гёресиз булар нечик сыйлы адамлардыр. Дуасына жавап бериле, тавбасы къабул бола, тилегени бериле, гьатта къыйынлы Къыя-матгюн башгъалагъа да кёмеги тие. Пайхаммарыбыз дагъы да айтгъан: «Сиз гьаж къылыгъыз, гертиден де, гьажгъа бармакъ гюнагьлардан сув насны тазалайгъан­ йимик тазалайдыр адамны», – деп (Табарани).

Намаз къылгъанда, ораза тутгъанда, закат – садагъа бергенде гечилмейген гюнагьлар боладыр, гьаж булан янгыз гечилеген. Кёп гюнагьлардан тазаланадыр бусурман гиши гьажгъа бармакъ булан.

Гьажгъа барабыз деп ёлгъа чыгъып, тек гьажгъа етишмегенлер де бардыр бизин арабызда. Оланы да Пайхаммарыбыз сююндюрген булай сёзлер булан. «Къайсы бусурман адам уьюнден гьажгъа бараман деп чыкъса, сонг огъар гьажгъа етишгенче оьлюм гелсе, Аллагьутаала олай адамгъа женнетни борч этедир (Абу Давуд). Таза негет булан чыгъып, гьажгъа етишмей оьлгенлени Аллагь женнет булан сююндюре. Адам эгер де гьажгъа да барып, гьажны камил кюйде де къылып, Аллагьны разилигин алса, нечик Аллагь ону сыйлажакъдыр. Янгыз женнет булан тюгюл, башгъа тюрлю ниъматлар булан сююндюрежек.

Ва дагъы да биз билме герекбиз. Адам оьзю гьажгъа барып болмай буса савлугъу ёкъ саялы, тек оьзюню харжы бар адам оьзю­ню орнунда башгъа биревню йиберме тюше. Бир къатынгиши гелип Пайхаммарыбызгъа айтгъан: «Гьей, Аллагьны элчиси, Аллагь къулларына борч этген гьаж мени атама да борч болду, тек о уллу, тюеде олтуруп болмай. Мен шону орнунда гьаж къылайымы?» – деген. Пайхаммарыбыз айтгъан: «Къыл», – деп (Бухари, Муслим).

Бизге бир де къызгъанмагъа тюшмей гьажгъа барагъанда харжланагъан акъчаны. Неге тюгюл де, гьар харжланагъан кепекге кёп уллу даража бола. Пайхаммарыбыз айтгъан: «Гьажгъа харжланагъан акъча Аллагьны ёлунда харжлангъан акъча йимикдир. Бир гюмюш акъча етти юзге ерли гётериледир» (Агьмат). Гёресиз, йылдан-йылгъа багьа да бола, онгайсызлыкълар да бола, шо саялы кюю барлар алгъасап гьажгъа барма къаст этме тюше. О сыйлы топуракъларда бизин Пайхаммарыбыз тувгъан, оьсген, яшагъан ва сыйлы Къуран тюшген. Бизин бары да затлагъа харжыбыз етишип, гьажгъа бармагъа етишмесе, тюз болмас. Аллагьутаала юрегине негети барлагъа гьажгъа бармагъа кёмек этсин, ёлларын енгил этсин. Барыбызны да дюньяда да, ахыратда да талайлылардан этсин. Амин!