Бугюнлерде Украинада оьтгерилип турагъан хас асгер чаралар булан байлавлу тувулунгъан гьаллагъа къулакъасмайгъан, тергев бермейген ожакъ да ёкъдур. Озокъда, гьар тюрлю ойлар, пикрулар чалына. О да яман, бу да бузукъ деп, къувунпелекет салма гьасиретлер де бар. Сабур болмакъгъа чакъырагъанланы буса олар шоссагьат «путинистлени» ­ сыдырасына къошалар.

Тюзюн айтгъанда, танкъыт этердей, разисизлик тувулунардай себеплер де болмай къалмады. Къыставуллу гьалларда бир-бир пачалыкъ къурумлар оьзлени тувра борчларын тийишли кюйде кютме бажармагъанына барыбыз да шагьат болдукъ. Шо саялы давлар-явлар токъталгъанда, бизин уьлкеде хыйлы алышынывланы къаравуллайман. Пачалыкъны «арбасын» алдагъы кююнде тартып юрюме янгы шартлар да, оьзю яшав да къоймас.

Мен гьали бизин булан дав юрютеген хоншу уьлкени ва онда турагъан халкъны биревлер айтып яда газет, китапдан охуп танымагъанман. Совет Союзну заманларында Украинаны гюнбатыш бойларына ювукъда ерлешген Бердичевде асгерде къуллукъ этгенмен. Уллу пачалыгъыбыз тозулгъан сонг да, 15 йылгъа ювукъ агьлюм булан яшагъанман.

Бир вакъти Россиягъа тили, дини, маданияты, тарихи булан лап да ювукъ деп гьисапланагъан республика гюн сайын арек бола барагъанын гьис эте эдим. Хыйлы йыллар алдын Украинаны гюнбатыш дазуларында тувулунгъан фашизмге парх береген миллетчилик гьаракат бир ерге де ёкъ болуп гетмеген эди, пысгъып турагъан жыжымдай къайсы буса да бир гюн генг яйылып, от-оьртенге айланма гьазир эди.

Яшлар школагъа юрюмеге башлагъанда, алып оланы тарихден китапларын охуп чыгъа эдим. Китапланы гьазирлегенлер гьисап этеген кюйде, дюньяда Россиядан яман, намарт дагъы пачалыкъ ёкъ. Гьар гюн шо ойну оьсюп гелеген наслугъа сингдире эди. Гьатта авзундан сариси таймагъанлар да орамда танышы булан ёлукъгъанда адатлы кюйде саламлаша­гъанны орнунда къолларын оьрге чююп, С. Бендераны якъчылары йимик: «Слава Украине – Героям слава» дейген болду. Мен оьзюмню авлетлеримни шо миллетчилик агъудан къоруп болдум деп эсиме геле. Мен олагъа эки де уллаталарыны аталары давда гёрсетген къоччакълыкъланы гьакъында кёп хабарлай эдим, гиччи заманларында оланы орденлери ва медаллары булан аз ойнамагъан. Степан Бендера оланы биринчи душманы болгъанны да эсгермеге унутмай эдим.

Эки жума алъякъда уланларымны гиччиси зенг этди. Ол агьлюсю булан ­Москвада тура.Саламлашып-сорашып битген сонг, оьзюн де ювукъ арада военкоматгъа чакъырма болагъанын билдирди. Ол Новосибирскиде асгерде къуллукъ этген. Уланым менден бир насигьат, ёрав къаравуллайгъандай йимик гьис этдим. Мен ону бек яхшы англай эдим. Ону бириси – Украина якъда анасы, гиччиден берли бирче ойнагъан зукъарилери, ана якъдан оьзге дос-къардашы яшай. Ол олар булан байлавлукъну уьзмеген. Къыйынлы гьалгъа тюшдюм, сонг не айтагъанны билмей ахырда: «Аллагь язгъаны болур. Болгъан ишге болат бол!» – дедим.