Аллагь учун бу дюньяда узакъ заман яшамакъны гьакъында кёбюсю адам ойлашмай. Янгыз шу дюнья уьстюнлюклени артындан чабып, яхшы ишлени артгъа салмакъ булан, узакъ оьмюрге этилеген умут толу болмас. Инсанны негети Аллагьгъа къуллукъ этивде къутгъаргъан затланы башын толтурмакъ, жамиятгъа пайда гелтирмек, яшланы тарбиялап оьсдюрмек, деп болма тийишли. Ата-анасы оьлген сонг, авлетлер Яратгъаныбызгъа, олар учун тилек эте, оланы атындан садагъа оьлеше.
Шогъар байлавлу Расулуллагь (алейгьи салам) булай айтгъан: «Сизин арагъыздан ким буса да бирев оьзюне ажжал ёрамасын! Ажжал гелгинче Аллагьдан оьлюм тилемесин. Нечик чи, сиз оьлсегиз, сизин бары да ишлеригиз ва гьаракатыгъыз шону булан тамамлана, яшав буса (ону тынчлыгъына яда четимлигине къарамайлы) муъмин адамгъа янгыз яхшылыкъ гелтире» (Агьмат ва Муслим тапшургъан).
Атасындан эшитип, Абдурагьман бин Абу Бакрат тапшургъан гьадисде айтылагъан кюйде, кимесе бирев Пайхаммаргъа (алейгьи салам): «Гьей, Расулуллагь (алейгьи салам), инсанланы лап яхшысы кимдир?» – деп сорай. Пайхаммар (алейгьи салам): «Кимни оьмюрю узакъ, ишлери яхшы буса», – деп жавап берген. Шо адам дагъы да: «Адамланы лап яманы кимдир?» – деп сорай. «Ким узакъ яшагъан, ишлери буса яман болгъан адам», – деп жавап берген (Агьмат, ат-Тирмизи, аль-Гьаким тапшургъан).
Убада бин ас-Самит тапшургъан кюйде, бир гезик Пайхаммар (алейгьи салам) оьзюню асгьабаларына: «Сизин арагъыздан ким лап яхшы экенни билдирейими?» – деп сорагъан. Олар: «Билдир, Расулуллагь (алейгьи салам)», – деп жавап берген. «Шолар Ислам динде узакъ оьмюр яшагъанлар ва оьзлени борчларын тёлеп битме болгъанлар», – деп узатгъан (ат-Табрани, Агьмат тапшургъан).
Расулуллагь (алейгьи салам) айтып эшитип, Авф бин Малик тапшургъангъа гёре, ол булай айтгъан: «Гьар гезик бусурман адамны оьмюрю узатылагъанда, ону учун шонда яшырылгъан яхшылыкъ бола» (ат-Табарани).
Имам Агьмат Абу-Хурайраны булай сёзлерин гелтире: «Кудаа къавумдан Хуайаны Ислам динни къабул этген эки ювукъ къардашы Расулуллагьны (алейгьи салам) ёлунда юрюген. Оланы бириси шагьит гьисапда жан берген, экинчиси буса, арадан йыл гетип гечинген. Тальха бин Убайдуллагьгъа бир гезик тюшюнде женнет гёрюне: «Мен оланы артда оьлгенин, шагьитден эсе алда женнетге гиргенин гёрдюм. Шо мени тамаша этди. Эртен мен Пайхаммарны (алейгьи салам) уьстюне бардым ва огъар тюшюмде гёрген затны айтдым. Расулуллагь (алейгьи салам) булай англатды: «Оланы экинчиси, биринчиси оьлгенден сонг, рамазан айда ораза тутмагъанмы, гёрсетилеген алты минг ракаатны къылмагъанмы, мунча-мунча къошум сюннет намазланы къылмагъанмы дагъы?!» (Агьмат).
Тальха Пайхаммарны (алейгьи салам) булай сёзлерин тапшургъан: «…Аллагь учун муъмин адамдан артыкъ бирев де ёкъ, ол тасбих охуп, ону макътамакъ учун Ислам динде узакъ оьмюр савгъат этген».
Абу Нуайм Сайит бин Жубайрны тилинден булай айта: «Гертиси, бусурманны яшавун гьар гюн узатыв – ону учун къошум, нечик чи, борч этилип гёрсетилген затланы, дуаланы ва Аллагь учун зикр этивню кютме герек».
Ибн Аби Дунья Ибрагьим бин Абу Саламны сёзлеринден булай тапшура: «Магъа белгили болгъаны йимик, муъмин адам оьлген сонг, я такбирни, я тагьлилни, я тасбигьни янгыз бир керен сама айтмакъ учун узакъ дюньягъа къайтма сюе».
Гьюрметли къардашлар ва къызардашлар! Гелигиз, оьзюбюзню тез оьтюп барагъан яшавубузну къыйматлы мюгьлетлерин нечик оьтгерегенибизни гьакъында бирдагъы да ойлашайыкъ, шондан оьзюбюз учун уьлгю болагъан затланы алма къарайыкъ. Неге тюгюл, Къыяматгюн бизге шо гьакъда соралмай къалмажакъ! Дин алимлер булай айта: «Заман къылыч йимик зат! Эгер ону сен гесмесенг, о сени гесежек». Шо пайдасыз къолдан чыкъгъан заманны къайтарма бажарылмай деген затны англата. Къудратны Еси Аллагь бизин барыбызгъа да заманны яхшылыгъын англама, яшавубузну эки де дюньяда Огъар таби болувну ёлунда, Ол рази болагъан кюйде узатма англав берсин. Амин!
Магьаммат АБУЕВ.
