Тили, адабияты, маданияты болмаса, миллет болмай деп айтыла. Мен буса бу ерде «дини болмаса» деп де къошар эдим. Эжелги девюрлерден берли бизин ата-бабалар ислам динни юрютюп гелген буса да, совет девюрде динге арт берилип турду.
1990-нчы йылларда уьлкеде болгъан алмашынывланы яхшылыгъындан межитлер къурулмагъа ва янгыдан ачылмагъа башлады. Динни юрюте-генлени санаву гюн сайын, ай сайын артып башлады. Бугюнлерде дин къуллукъчулар жамият яшавда да ортакъчылыкъ этмеге башлагъан.
Шолай межитлер Бабаюрт районну юртларында да къурулгъан. Тамазатёбе юртда да межит къурулуп, динагьлюлени пайдасына берилген. Межитни ачылыву оьз заманында юртлулар учун уллу сююнчге ва байрамгъа айлангъан эди. Тек арадан йыллар гетип, эсгерилеген межитни бинасы эсги бола. Юртну жамиятыны алдында межитни янгы бинасын къурмагъа тарыкъ деген масъала тувулуна. Бу пикруну якълап, гьар адам къолундан гелеген кёмегин эте. Юртдан тышда турагъан тамазатёбелилер де ариден къарап турмагъан, кёмек къолун узатгъан.
– Межитни янгы бинасы къурулду. Ону бинасы мукъаятлы ишленди. Межитни гьали ич ишлери къалгъан. Аллагь буюрса, гелеген йыл язбаш айларда межитни толу кюйде битдирип, юртлуланы пайдасына бермеге хыялыбыз бар, – деп хабарлай юртну имамыны заместители Жумагелди Абдулкъазиев, – межитни бинасы гёзюнгню сююндюреген кюйде арив ва гёзел ишленген.
Гертилей де, оьзюню аривлюгю ва исбатлыгъы булан бугюнлерде юртну безендиреген межитни бинасыны къурулушу гьакъда айта туруп, ол мени булангъы лакъырын булай узата:
– Аз заманны ичинде юртда межит тизилгенге бек сююнебиз. Озокъда, межит оьзлюгюнден къурулуп къалмай. Бу пайдалы ва зувап ишде къол ялгъагъанлагъа барысына да оьзюмню разилигимни билдиремен. Юртну жамияты рази чакъы, оьзлеге Аллагь рази болсун. Этген садагъаларыгъызны Аллагь къабул этсин деп айтмагъа сюемен, – дей ол.
– Межитни кюрчюсю юртлуланы кёмеги булан салынды. Межитни къалгъан ишлерин хасавюртлу далапчы улан Гьамзат-гьажи оьзюню бойнуна алды. Ол – бизин ислам дин учун кёп уллу агьамияты ва даражасы булангъы ишлер этген улан. Дагъыстанда ол оьзюню къайратлы ишлери булан танывлу. Ону харжы булан кёп санавдагъы межитлени, мадрасаланы биналары къурулгъан. Ери гелгенде, юртлуланы атындан огъар баракалла билдирип, алгъыш сёзлеге лайыкълы экенин айтсакъ да, кёплюк этмежек, – дей ол дагъы да.
Гертилей де, шолай адамлар бизин арабызда бар тура, бизин жамиятда рагьмулукъ ва берекет бир де сёнмежегине инанмагъа бажарыла. Шо гьакъда айта туруп, герти динни юрютегенлер де адамлагъа докторлар йимик исси ва гьайлы янашмагъа герекдир. Неге тюгюл, межитге барагъанланы санаву да оланы янашывундан гьасил бола. Шо якъдан алгъанда, тамазатёбелилер тюзелген деп айтмагъа ярай. Айтагъаным, Жумагелди Абдулкъазиев гелген адамгъа иржайып, оланы исси кюйде къаршылай. Сёйлейгенде буса тавушун гётермей, сав-саламат, асил кюйде сёйлей. Шо себепден де межитге барагъанланы санаву гюн сайын арта.
Яй айларда ону гьаракаты булан яшлагъа ислам динни кюрчюлеринден англав береген дарслар оьтгериле. Ону дарсларына юрюген кёп яш Сыйлы Къуранны охумагъа да уьйренген. Дейгеним, уланъяшлагъа шо дарсланы оьзю Жумагелди бере, къызъяшлагъа буса ону агьлюсю Хадижат юрюте. Межитге охумагъа янгыз яшлар тюгюл, уллулар да геле.
Жумагелди Абдулкъазиевни гьакъында айтсам, ол Къызлар районну Нововладимировка деген юртунда 1985-нчи йылда тувгъан. Ата юртунда школаны тамамлагъан сонг, охувун Къызлар шагьардагъы муаллимлер гьазирлейген коллежде узатгъан. Асгер къуллугъун кютюп къайтгъан сонг, ол Тюмен бойлагъа чыгъып гетген, тек ол ата юртуна йыракъда кёп турмай къайтгъан. Магьачкъаладагъы имам Абу Ханифаны атындагъы мадрасагъа охумагъа тюшген. Эсгерилген охув ожакъны битдирип, ол ата юртуна жумамежитни имамы болуп гелген. Тек огъар ата юртунда имам болуп узакъ заман ишлемеге тюшмеген. Неге тюгюл, Тамазатёбе юртдагъы межитни имамы Магьаммат-гьажи Исаев ону 2020-нчы йылны март айыны башында оьзюню заместители этип ишге алгъан. Шо гюнден тутуп, Жумагелди оьзюн юртлуларыны арасында адилли, билимли, къылыкълы, яхшы хасиятлы, динге берилген къуллукъчу гьисапда оьзюн гёрсетмеге болду. Агьлю ёлдашы Хадижат да оьзюню яш чагъына да къарамайлы, таза ислам динни ёлунда юрюйгенин исбат этди.
Белгили экени йимик, ислам дин бусурманланы адилликге, бирликге, дослукъгъа чакъыра. Динге гьакъ юрекден къуллукъ этегенлер де шолай болмагъа герек. Жумагелди Абдулкъазиев тап шолай тайпалардан экенин де мен ташдырып айтмагъа боламан.
Бэлла ГЬАЖИГЕЛДИЕВА,
Россияны журналистлерини союзуну члени.
