Пайдалы гьакълашыв болду


       Музейлер янгыз тарихи эсни, алдынгъы алатланы, къуралланы… топлап сакълайгъан ожакъ болуп къалмагъа тюшмей. Шоларда гьалиги заманны масъалаларына, сеслерине жавап береген гьар тюрлю маънасы булангъы ишлер де оьтгерилмеге герекли.



Шону гьисапгъа алып, бизин Буглендеги музейни оьзюню бу йылгъа гёз алгъа тутгъан ишлери бар. Шогъар къыйышывлу болуп бизин юртну гьар тюрлю тармакъларда чалышагъан гьюнерли адамлары булан ёлугъувлар, адатлагъа, ана тилге, ватандашлыкъгъа, халкълыкъгъа багъышлангъан пикир алышдырывлар этмеге сюебиз.


Муна январны 18-нде музе­йибизни къуллукъчулары ерли школаны бир нече муаллимлери, юрт китапхананы къуллукъчусу яшланы да къуршап, бизин юртлу шаир, мухбир, филолог ва публицист Абдулла Залимханов булан «дёгерек столну» меселинде ёлугъув оьтгердилер.


Мен шону ача туруп, Абдулла Магьамматовични яш йылларындан башлап, оьтген яшав ёлун суратлап, мисаллар булан баянлыкълар берип сёйледим. Тюзю, ону гьакъында айтмагъа далиллер булан маълуматлар кёп бар.


Абдулла – уллу загьмат агьлюде оьсюп, билим алып, яшавда оьз ерин тапгъан абурлу юртлуларыбызны бири. Ону яшав ва загьмат ёлун малим этивге байлавлу, мен эсгерген маълуматлагъа жыйылгъанлар агьамият берип тынгладылар.


Сонг А. Залимхановгъа ­оьзюне сёз берилди. Ол юртуну тарихине, онгача бир адат-мердешлерине байлавлу далиллени эсгере туруп, юртдагъы «Къызыл ярларда» таш бетге къазылып этилген суратлагъа 30 минг йыллагъа ювукъ болагъанны, 1395-нчи, 1396-нчы йылларда асгер башчы Акъсакъ Темир дав этип юртну аслусу болгъан Къаравул тёбе бекликни бузгъан кюйню, янгыз шо тархны алып къойсакъ да, Бувленге (ону атыны алда айтылагъан кюю) 700 йыл болагъанны, юртдан элине гьалал къуллукъ этген билимли, гьакъыллы ва абурлу саниятчылар чыкъгъанны мисаллар булан исбатлады.


Сонг мен оьзюм, музейни директору, юрт китапхананы заведующийи Марзият Солтанова, музейни яратывчу къуллукъчусу Жайгьанат Татаева Абдулланы шиъруларыны бир нечелерин охудукъ. Яшлар да ону хыйлы шиъруларын гёнгюнден айтдылар. Сонг ону сёзлерине гёре анагъа багъышлангъан йыр да йырланды.


Артда охувчу яшлар биринден бири алып А.Залимхановгъа мактапда охугъан вакътисине, шиъру язмагъа къачан, неден ругь алып башлагъанына, газетни ишини, мухбирлик касбуну сырларына тиеген соравлар бердилер. Шолагъа жаваплар къайтара туруп, Абдулла буссагьат оьзю ишлейген газетни миллетни тарихинде, ана тилни тири кюйде сакълавда, яш наслуну патриот ругьда тарбиялавда гьисапсыз кюйде агьамияты бар экенини, сонг да газетни сав бир сагьифасы яшланы иштагьын гётереген кюйде онгарылып гьар номер сайын берилегени къыйматлы иш экенини гьакъында англатывлар берди.


Лакъырыны барышында янгыз Бугленде тюгюл, къалгъан юртларда да миллетин бар, оьр этип сакъламагъа болур йимик билимли, жигерли ва адилли вакиллер кёп болгъаны бек гьажатлы экенин де айтды.


– Биз – дол тюрк терекни бир исбайы бутагъыбыз. Къумукъ инсан дюньяны аслам пайын эркин гезеп чыкъмагъа бола тилибиз оьзге кёп къавумланыкине бек къыйышагъаны саялы. Шону учун да биз барыбыз да оьз асил ана тилибизни, бай тарихибизни яхшы билме белсенмеге герекбиз. Гьалиги заман къумукъ мактапларда яшланы гиччиден тутуп артыкъ кёп орусча сёйлейгени, оьз тилин буса адамшавлу билмейгени башыбызгъа авур ой сала. Бу гьакъда биз, эсли ёлдашлар, кёп англатывлар булан буварывлар бермеге борчлубуз деп эсиме геле, – деди ол.


Къысгъача айтгъанда, «дёгерек столну» артында арив жанлы ва пайдалы гьакълашыв лакъыр болду.

 

Рая ГЬАЖИЕВА,

Буглендеги музейни директору.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля