Къызлар райондагъы топуракъчыланы уллу гюбю сугъарыв сувланы пайлавну масъаласына гёре Дагъыстанны Башчысы Владимир Васильевни атына кагъыз язгъан. Оьз гезигинде республиканы Башчысы, ерине барып гьалны гьакъыкъатына тюшюнсюн учун, Дагъыстанны юрт хозяйствогъа ва сурсатгъа къарайгъан министри Абзагьир Гьюсейновну тезликде районгъа йиберген. Бу ишчи сапарында министр булан республиканы жаваплы къуллукъчулары да болгъан.
Абзагьир Гьюсейнов оьзюню баянлыкъ сёзюнде Къызлар районда чалтик болдурувгъа оьзге ерлерден эсе артыкъ тергев берилегенни айтгъан. «Чалтик чеклеге сув кёп харжланагъаны аян. Шо себепден чалтик чеклени таман чакъы сув булан таъмин этивню масъаласын бир де къарамай чечмек учун умпагьатлы чаралар гёрмеге герек, – дей министр. – Гьали Новотеречный сугъарыв системасында ва сувну пайлап бакъдырагъан 6-нчы уллу татавулда сувгъа гёре оьрчюген масъалалар бар экени белгили. Шоланы биз барыбыз да гьакълашып чечмеге борчлубуз. Шо мурат булан республиканы Мелиорация сув хозяйствогъа къарайгъан министерлиги булан бирликде биз эсгерилген татавулдан пайланагъан сувну къоллап ишлейген 40-гъа ювукъ ерли хозяйствону вакиллерин де мунда чакъыргъанбыз. Татавулланы ва сув коллекторланы гьалы нечик экенни ерине гелип билмекни оравлу гёрдюк. Бирдагъы керен айтаман – чеклеге заманында таман чакъы сув береген кюйню этмек учун, гечикдирмей етдирикли чаралар гёрмеге тарыкъ»…
Шо бир вакътини ичинде къоллангъан сув саялы харжланы да чалтикчилер чагъында тёлеп тайдырмагъа тарыкъ экени де эсгерилген. Шо ягъындан олагъа пачалыкъны янындан да кёмеклер этилежек.
Оьз гезигинде Мелиорация-сув хозяйстволагъа къарайгъан министерликни ёлбашчысы Залкип Къурбанов, бу тармакъда къаршылашагъан къыйынлыкълагъа да къарамайлы, топуракъчылар сув булан бир гьалда яхшы таъмин этилежекни англатгъан. Ол суратлагъан кюйде, бугюнлерде узуну 40 чакъырым гелеген татавулда хас 1 техника ишлей. Тезликде тазалав-ярашдырыв ишлени чалтлашдырмакъ учун шонда дагъы да эки техника бакъдырылажакъ.
Ишчи сапарыны барышында Дагъыстанны юрт хозяйство министри А.Гьюсейнов оьзге жаваплы касбучулар булан бирче гюзлюк тарлавларда гьал нечик экенине къарап, гюзлюклени 97 проценти яхшы гьалында экенни токъташдыргъан.
Ишчи сапарын тамамлай туруп, Дагъыстанны тахшагьарындан баргъан вакиллер де булан бирче Абзагьир Гьюсейнов чалтик оьсдюрюв булан машгъул хозяйстволаны ёлбашчыларыны онгача генгешин де оьтгерген. Шону барышында исбат этилгени йимик, буссагьат республикада чалтик чеклер 46,1 минг гектар бар деп юрюле. Гьакъыкъатда шоланы 23 минг гектары пайдаландырыла, къалгъан чакъы чеклени мекенли кюйде янгыртмаса бажарылмай. Артдагъы йылларда чалтик чеклени оьлчевлери гёрмекли кюйде артгъан ва 19,5 минг гектаргъа ерли генглешдирилген. Алдагъы йылларда шо санав 7,7 минг гектардан оьтмей болгъан. Шолай оьсювге буса пачалыкъны янындан этилеген акъча кёмеклер де болушлукъ этгени ачыкъ.
Гетген йыл Дагъыстанда чеклени гьар гектары 45,5 центнер тюшюм берген. Тюшюмню ломай къадары буса 95 минг тон болгъан. Дюгюню еринде ишлетип онгарагъан кюй де этилген. Шо буса дюгюню бир къадарын тышгъа, айрыча айтгъанда, Сингапургъа сатып бакъдырмагъа имканлыкъ берген. Ондан башгъа да, 13000 тон эленген дюгю Азербайжангъа, Тюркиягъа ва Тажикистангъа йиберилген.
Генгешде экономиканы асувлу тармагъы гьисапда чалтикчиликни гьалиги замангъы къайдалар булан айындырывну, тюшюмню тас болмагъа къоймайгъан дарманланы да кюю булан къоллап, санлы урлукълар болдурувну гьайын этивню гьакъында пайдалы лакъыр юрюлген.
Бизин мухбирибиз.
