МАЪЛУМАТ:
Азнавур Чингисханович Гьажиев 1973-нчю йылны июн айыны 7-синде Хасавюртда тувгъан. 1995-нчи йылда Дагъыстан пачалыкъ педагогика университетни тыш тиллерин уьйретеген факультетин битдирген. Шо оьр охув ожакъда арап тилни кафедрасыны ассистенти, старший дарс беривчюсю болуп ишлеген. 2005-нчи йылда Кавказ халкъланы университетини филология факультетини журналистика бёлюгюн битдирген.
РГВК телекомпанияда ишлей туруп, шо компанияны генеральный директоруна ерли гётерилген. 2013-нчю йылны сентябр айында Дагъыстан Республиканы печатгъа ва маълумат къураллагъа къарайгъан министри этилип белгиленген.
Политика бёлюкню редактору А.Гьамзаев, Россияны печатыны гюнюню алдында ону булан ёлугъуп, баянлыкъ алгъан. Тёбенде шо баянлыкъны охувчуланы тергевюне де беребиз.
– Азнавур Чингисханович, министр болуп чалышагъаныгъыз аз заман бола буса да, маълумат къуралларда сынав топлагъансыз. Россияны печатыны гюнюне байлавлу не айтма боласыз?
– Биринчилей, 13-нчю январ – Россияны печатыны гюню булан Дагъыстанны бары да печат къуралларыны вакиллерин, яратывчу къуллукъчуларын, редакцияланы гьар адамын къутлама сюемен. Олагъа къыйын ишинде, касбусунда уьстюнлюклер, савлукъ, яшавда парахатлыкъ ёрайман.
Белгили болгъаны йимик, I Пётрну указы булан 1703-нчю йылда Россияны биринчи газети чыкъма башлагъан. 1914-нчю йылда буса Россияда чыгъагъан газетлени санаву 3 мингден де артыкъ болгъан. Октябр инкъылапдан сонг Россияны печатыны гюню 5-нчи майгъа гёчюрюлген. 1991-нчи йылда РФ-ни Оьр Советини къарары булан Россияны печатыны гюню оьзюню тарихи тархына салынгъан.
Дагъыстанда Октябр инкъылапдан сонг кёп газетлер чыкъма башлагъан. Шоланы биринчиси къумукъ тилде чыгъагъан «Заман» деген газет болгъаны токъташдырылгъан.
– Газет жамият арада пикру тувдурагъан къурал гьисапда белгили. Бугюн ону халкъгъа этеген таъсири не даражададыр?
– Бугюнлерде адамлар аслу тергевню Интернетге бакъдыргъан. Буса да, халкъны билим даражасы печатны оьсювюнден гьасил бола деп ойлайман. Халкъны кёп яны янгылыкъланы маълумат къураллардан ала. Шо саялы маълумат къураллар оьзлени аслу маънасын тас этмеген.
– Республика оьлчевде республиканы регионларында печатны «Анадаш газетибиз» деген фестивалы оьтгерилди. Шо чараны аслу мурады недир?
– Дагъыстан Республиканы Президенти Рамазан Абдулатипов милли тиллени оьсювюне, шону булан бирче милли газетлеге аслу тергев бере. Бизин маълумат къуралланы вакиллерини алдына ол салагъан талаплар да милли печатны оьсювюне бакъдырылгъан. Бугюн яшав гьалланы тюрлю-тюрлю себеплеринден милли тиллени оьсювю осал болгъан. ДР-ни Президентини къасты гьона шо гьалны оьсювюн яхшылашдырмакъгъа бакъдырылгъан. Республиканы печат къуралларыны гьалын гёз алгъа тутулгъан оьр даражагъа гётерме сюебиз.
– Милли печат къуралланы къысматы, оланы гележеги гьакъда сизин оьзюгюзню пикругъуз нечикдир?
– Печат къуралланы гележегине инанмайгъанлар оланы гележеги ёкъ, Интернет печатны ерин алажакъ деп токъташдыралар. Алда киногъа, театргъа байлавлу да шолай хабарлар юрюлген. Амма театрны халкъгъа таъсир этеген ролю да кемимеген, кинону да кемимеген. Мен алда да эсгерген кюйде, Интернет – маълумат береген къурал, дагъыгъа ону гючю ёкъ. О береген маълумат сёзлерден, суратлардан ясалгъан. Биз оьтгерген фестивальгъа «Анадаш газетибиз» деп баш салгъангъа орус тилде чыгъагъан газетни ва издательстволаны къуллукъчуларыны хатири къалмасын. Ана тилни оьсдюрмек деген маънагъа биз бары да маълумат къуралланы къуршайбыз.
– Газетлени бугюнгю гьалы рази къалдырагъан даражадамы?
– Уьстюнлюкге, оьрлюкге етишгенбиз деп, бир заманда да алгъа барывну токътатмагъа ярамай. Милли газетлени бирлерин макътап, бирлерин сёгюп турмагъа сюймеймен. Тек маълумат къуралланы гёз алгъа тутулгъан даражагъа етишдирме къаст этежекбиз. Биз оьтгерген фестиваль редакцияланы къуллукъчуларын ва охувчуланы ёлукъдуруп, охувчуну пикрусун билип, газетлени сан янын гётермек эди. Гьар язылыв кампанияны алдында шолай ёлугъувлар оьтгерме къастыбыз бар. Олай ёлугъувлар маълумат къуралланы гележекде не ёрукъда онгарма герекни гьакъында ёл гёрсете.
– Азнавур Чингисханович, журналистлени алапалары артмайгъаны он йыллар бола. Багьалар буса токътавсуз гётериле…
– Дагъыстан Республиканы Президентини тапшуруву булан маълумат къуралланы яратывчу къуллукъчуларыны алапаларын артдырмакъ гёз алгъа тутулгъан. Январ айдан тутуп, яратывчу къуллукъчуланы алапаларына шайлы къошум болажакъ.
– Журналистлеге къурулажакъ уьйге не йимик енгилликлер гёрсетиле?
Шунда да, пачалыкъ токъташдыргъан квадрат метрни багьасын тёлеме тюше деп, журналистлени кёплери квартирлеге язылма сюймейлер.
– Журналистлеге уьй къурмагъа ер гёрсетилген. Тек ону масъаласы булан Журналистлени союзуну председатели Али Камалов машгъул. Бир затны билемен, журналистлер енгилликлер гёрсетилеген касбу къуллукъчуланы арасына гирмей. Мекенли кюйде шо масъалагъа мен гиришмегенмен.
– Печат къуралланы вакиллерине не ёрама сюер эдигиз?
– Гьар яратывчу къуллукъчу, гьар печат къурал тюнегюнден бугюнге, бугюнден тангалагъа оьсмекни, касбу усталыгъын артдырмакъны гёз алгъа тутгъанны сюебиз. Айрокъда милли газетлени заманны талапларына етишдиреген даражагъа гётерип сакъламакъны ёрама да ёрайбыз, талап этме хыялыбыз да бар. Яратывчулукъ иш кёп назик иш де дюр, о ишни кютмек учун гьаракатдан къайры, пагьму да тарыкъ бола. Пагьмулу къуллукъчулар, гьаракатчы къуллукъчулар кёп болгъанны сюер эдим. Янгы йылда бизге кемчиликлени, къайгъылы агьвалатланы гьакъында аз язма, яхшылыкъланы гьакъында кёп язма насип болсун. Дагъыстангъа оьсювню ва чечекленивню ёрайман.
