Шо центргъа медицина илмуланы доктору, профессор, Россияны ат къазангъан врачы Осман Махачев ёлбашчылыкъ этмеге башлагъан. 2013-нчю йылда мунда 186 операция этилген. Шоланы 45-си оьр даражадагъы технология медицина кёмек болдургъан лап къыйын операциялар гьисаплана. Шондан да бир йыл алда шо центрда бир сама рентгенэндоваскуляр операция этилмеген болгъан. Гьали буса шо центр оьзюню гьаракатын артдыргъан, демек, мунда йылны боюнда юрекге ва юрек тамурлагъа бир минг ярым операция этиле.
Юрек тамурланы хирургиясын оьсдюрювде этген лайыкълы къошуму учун Осман Махачев «А. Н. Бакулевни атындагъы юрек тамурланы хирургиясыны илму центрларыны алдындагъы къуллукълары учун» деген медаль булан савгъатлангъан.
Шонда чалышагъанлар кёп санавдагъы медицина симпозиумлагъа ва конференциялагъа чакъырылагъаны, олай да врачлар этеген докладлар шоланы ортакъчыларыны тергевюн тартагъаны центрны абуру бар экенин исбатлай.
Шолай, бираз алда Дагъыстанда кардиологияны ва юрек тамурларда болагъан аврувланы багъагъан центрыны къуллукъчуларыны делегациясы эсгерилген савлукъ сакълав идарасыны ёлбашчысы булан бирче Грозный шагьарда оьтгерилген Кавказны кардиологларыны ва терапевтлерини илму-билим берив VI конференциясында ортакъчылыкъ этген. Оьзюнде Россия Федерацияны 15 регионундан гелген 700-ден де артыкъ кардиолог ва терапевт ортакъчылыкъ этген шо конференцияда Осман Махачев чыгъып сёйлеген. Ол оьзюню докладында Темиркъазыкъ-Кавказ федерал округунда юрек тамур хирургияны 2015-нчи йылда чалышывуну гьасиллери гьакъда баянлыкъ берген. Шону булан бирге, Дагъыстанда кардиологияны ва юрек тамурларда болагъан аврувланы багъагъан центрыны бёлюгюню ёлбашчысы Физули Абасов шо конференцияны барышында этген доклады да жыйылгъанланы тергевюн тартгъан.
Дагъыстанлы кардиологланы оьктем болмагъа гьакъы бар. 2013-2015-нчи йылларда центр 10 минг 378 адамны къабул этген. Шонда юрекге ва тамурлагъа 1минг 646 операция этилген. Шоланы да 889-у – оьр даражадагъы технологияланы талап этеген операциялар. Шондан къайры да, 1 минг 903 адамгъа коронарография оьтгерилген. Шо буса бизин республикадагъы оьзге савлукъ сакълав идаралар булан тенглешдиргенде хыйлы артыкъ болуп токътай.
Янгыз бу йылны алып къойсакъ да, центрда оьтгерилеген операцияланы санаву баргъан сайын артып тербей. Шолай, 2016-нчы йылны биринчи яртысында шо санав 42 процентге артгъан. Демек, тийишли медицина кёмекни алмагъа центргъа гелгенлени гьар экинчисине операция этилген. Шо буса бугюнлерде бек агьамиятлы деп санала. Неге тюгюл, операцияны этмеге бажарылмайгъаны саялы алдын кёплер оьзге регионлагъа гетмеге борчлу бола эди. Эгер 2015-нчи йыда бир иш гюнню ичинде 4 адамгъа операция этиле эди буса, бугюнлерде гьар гюн, орта гьисапда алгъанда, 7 адамгъа операция этиле.
Буссагьатгъы вакътиде кардиоцентрда 130 аврувгъа ер бар. Шолардан 125-си – гече-гюн аврувлар ятагъан ерлер. Эсгерилген савлукъ сакълав идарасында кардиология, кардиохирургия, къантамурланы хирургиясы, аритмология ва электрокардиостимуляция йимик ва оьзге бёлюклер иш гёре. Шону булан бирге эргишилени ва къатынгишилени аврувларын токъташдырагъан бёлюклер де центрда иш гёрегенин айрыча эсгермеге тюше.
Центрда клиника-диагностика лаборатория, анестезиология ва реанимация ва операцияланы этмек учун тарыкълы болагъан башгъа бёлюклер де бар. Шо савлукъ сакълав идарада 300-ге ювукъ адам ишлей. Шолардан 56-ву – врачлар, орта медицина къуллукъчуланы санаву да 110-гъа етише. Бугюнлерде центр медицина къуллукъчулар булан толу кюйде таъмин этилген. Тек ювукъда ачылажакъ юрекни къан айланывун болдуражакъ бёлюгюне, олай да реанимациягъа касбучулар къабул этилмеге тарыкъ болажакъ.
Мунда касбучуланы танглавгъа ва ишге къабул этивге бек агьамиятлы кюйде янашалар. Центрда аслу гьалда дагъыстанлы врачлар чалыша. Оланы арасында Дагъыстанны медицина академиясын тамамлагъанлар да, бизин уьлкени оьзге регионларында билим алып чыкъгъанлар да бар. Олар оьзлени касбу бажарывлугъун камиллешдирмек учун бютюнроссия ва дюнья оьлчевдеги гьар тюрлю семинарларда, мастер-класларда ортакъчылыкъ этип геле.
Кёбюсю гьалда бизин республиканы ёлбашчыларыны янындан якълав табылагъаныны яхшылыгъындан этилеген операцияланы сан янын артдырывгъа байлавлу кёп санавдагъы асувлу чаралар гёрюлген. Европа уьлкелерде иш гёрегенлеринден бир де къалышмайгъан кюйде ясандырылгъан реанимация бёлюк ачылгъаны да центрны ишини асувлугъун шайлы артдыргъан.
Дагъыстан Республиканы ёлбашчылары башында Рамазан Абдулатипов булан бирче операциялар юрюлеген бёлюкню янгыртмакъ учун мекенли кюйде гьаракатын болдура. Кардиоцентрда поликлиниканы ва реанимация бёлюгюню айрыча биналарын къурмакъ гёз алгъа тутула. Шо буса эсгерилген савлукъ сакълав идарагъа гелген адамгъа оьзюню савлугъун толу тергемеге ва ону беклешдирмеге шартлар яратылажакъ. Шондан къайры да, поликлиникада айры видеоконференциялар юрюлежек зал ясандырылажакъ деп къаравуллана. Шо да центрны къуллукъчуларына башгъа регионларда федерал оьлчевде иш гёреген савлукъ сакълав идараларыны касбучулары булан туврадан-тувра гьаллашмагъа, олай да олар учун конференцияланы ва симпозиумланы тувра эфирде юрютмеге имканлыкъ бережек.
Этилмеге гёз алгъа тутулгъан ишлер кёп. Инг аслусу, центр бу йылгъы пачалыкъ тапшурувну бугюнлеге 113, 8 процентге толтургъан. Демек, центр оьсювню ёлунда, оьзюню алгъа абат алывун да узата.
Н. Байболатов.
