Агъуланывланы артына тюшюп, ону ахтарып къараса, кёбюсю аврувлар язны емишлери харбуздан, бадиржандан яда гьабижайдан агъулангъаны ачыкъ бола. Буса да, районну юртларында гьар бурунчакъда дегенлей сатылагъан шо емишлеге тергев юрютюв чю эсленмей.
Тюзюн айтгъанда, Бабаюртну къап ортасында ерлешен базарда сатылагъан емишлеге ва оьзге ашамлыкъ маллагъа тергев юрютмек учун шартлар яратылгъанны эсгермей гетмеге бажарылмай. Эсгерилген базарда эртен сагьат сегизден башлап, ахшам беш болгъанча ишлейген лабораторияда базарда сатылгъан бары да ашамлыкълар тергевден оьте, сатывчулагъа сатыв этемеге ихтияр береген кагъызлар да бериле. Амма мунда да мен гьаман да эсгереген «теклер» ёкъ тюгюл.
Базар булан айланып къараса, тюз айтгъанда, харбуз-помидор булан сатыв этегенлени гёрмеге де бажарылмай. Я шо тергевден чыкъмайгъангъамы яда базаргъа там уруп орамда сатыв этегенлени кёплюгюнденми, тек мен шо гюн оьзюме базарны ичинден сатып харбуз алмагъа чы болмадым. Орамгъа чыкъсанг, арба булан да, машин булан да сатыв этегенлери нечакъы сюйсенг де бар. Озокъда, оланы сатыв юрютмеге бирисини де ихтияр береген лабораториядан берилген кагъызы ёкъ.
Бабаюрт район больницаны югъагъан аврувланы багъагъан бёлюгюню ёлбашчысы Найида Къазакъмурзаеваны сёзлерине гёре, бёлюкге гелеген бары да аврувланы ятдырмагъа ерлер етишмей, палаталар теберилип толгъан. Оланы авадан кёп яны буса – ичек аврувлар.
– Бизге гелеген бары да аврувну къабул этип болмайгъангъа гёре, аврувланы кёплерине биринчи кёмегибизни де этип, оланы уьйлерине къайтарыбыз, – дей Наида Къазакъмурзаева. – Озокъда, авур аврувланы къабул этмесек де бажарылмай. Шо ерде буса арагъа четимликлер чыгъа. Яхшы адамны ери бош къалмай дегенлей, больницадан чыгъырылагъан аврувну ерине де шоссагьат янгы аврув табыла. Бугюн бёлюкде агъуланыв ва ичек аврувлар булан ятагъан 15 аврув бар. Гьал къыставуллу буса да, бугюнге ерли биз оьзюбюзню ишибиз толу кюйде кютюп турабыз.
Озокъда, ёкъну герек тапдырар дегенлей, савлугъуна канты булан гелген аврувлагъа, сюйсе де, сюймесе де кёмек этмесе амал ёкъ. Бабаюрт район больницагъа буса гелеген шолай аврувланы санаву гюнде 4-5-ге де етише.
– Биз олагъа болагъан кёмегибизни этмеге къарайбыз, – дей Н.Къазакъмурзаева. Медсестралар да янын салып ятмайлар. Сав гюн аякъ уьстде демеге де ярай. Аврувлагъа къарав да етише, дарман да. Шо якъдан бизин ишибизге четимликлер чыкъмай.
Озокъда, савлукъну гьайын этмеге герек. Амма язны биринчи емишлерин ашамагъа къайсыбыз да сюебиз. Айрокъда, увакъ яшлар харбузгъа балгъа йимик ябуша. Гьалны шо ерлерин ойлап, ерли сабанчылар оьзлер болдурагъан ашамлыкъланы тазалыгъыны гьайын этсе де ярар эди. Амма, акъчаны артындан чаба туруп, олар халкъны савлугъуну гьакъында ахырынчылай бирдокъда ойлашмайгъан йимик гьис этиле. Харбуз оьсдюреген танышымны сёзлерине гёре, бир-бир сабанчылар оьзлени тарлавундан яхшы тюшюм алмагъа сююп, топуракъгъа азыкъландырывланы гьатдан оздуруп себелер.
– Бизин бизин бёлюкге гелгенлеге янгыз медицина якъдан кёмек этип къоймай, олар булан англатыв ишлер де оьтгеребиз, – дей Бабаюрт больницаны югъагъан аврувланы багъагъан бёлюгюню врачы Ханым Алимханова, – Ашгъа олтургъанча, къолларын сапун булан жувма, емишлени буса къайнар сув булан чаймагъа герекни эсгермесек ярамай. Бары да аврувну алдына алмагъа болагъан – тазалыкъ.
Суратда: орамда харбуз сатагъанлар.
Автор чыгъаргъан сурат
