Буйнакск районну Янгыкъумукъ юртунда яшайгъан Ражап ва Гюлжанат Гьамзатовланы татывлу агьлюсюнде, бир къолну беш бармагъыдай болуп, арасында бир яда эки йыл аралыкъ къалып беш улан тувгъан. Оланы атлары да Керим, Гьажимурат, Сагьадулла, Саид, Исмайыл. Ата-анасы гьарисине кёп сююп къойгъан атлары йимик, бу беш де уланны танглагъан касбу ва яшав ёллары да башгъа. Бу гезик мени хабарым яшав ёлу да, къылыгъы да таза, ватандашлыкъ ругьу да токъташгъан асгер къуллукъчу, ягъаланы басып яв гелгенде Ана Ватаныбызны аманлыгъын къоруп  сакълавгъа оьзюню лайыкълы къошумун этип турагъан къоччакъ ва макътавлу улан Гьажимурат Гьамзатовну гьакъында.

Бир агьлюде тувуп оьсген, тарбия булан билимлер алгъан авлетлени бет-келпетлери бири-бирине арив ошаса да, кёбюсю гьалда къаравлары булан хасиятлары башгъа-башгъа болуп чыгъа. Шолай Гьажимурат да, агъа-инилери булан бир агьлюде торайып, гиччиге эдеп, уллугъа гьюрмет этип оьссе де, янгыз оьзюне хас оьзтёрече яшав ёлун танглап гелген.

Гьажимурат Гьамзатов Буйнакск шагьардагъы школа-интернатда 9 класны охуп битдирген. Шагьардагъы гьар тюрлю юрт хозяйство касбулагъа уьйретеген 7 номерли училищеге тюшюп ол агъач устаны сырларына тюшюне. Эсгерилген училищени тамамлагъанда ону асгерде къуллукъ этме чакъыралар. Мурманск шагьарда дазу сакълавчуланы асгер бёлюклеринде эки йыл уьлгюлю кюйде къуллугъун кютюп, Гьажимурат ата юртуна къайта.

Дёгереген ташгъа от битмес, дёгереген сайын — чарланыр деген айтывну маънасын анг­лагъан Гьажимурат, онда-мунда чабып заманын бошуна йибермей, уллу агьлюсюне пайдалы, хайыры тиер ишлени гьеч бир де уллулукъ этмейли кюте. Яш чагъынданокъ къол загьматны хадирин билип, сююп, спортну савлугъун чыныкъдырагъан, бек­­лешдиреген журалары булан иштагьланып торайгъан улан юртну бир боюнда къаравсуз къалып турагъан бинаны ичин тазалап, эшик-терезесин онгарып гьазирлей. Оьзю жыйып­ спорт булан машгъул болуп къоллайгъан авур путлукъланы, темир дёгерчиклени, быргъыланы ташып, арив къурашдырып, ким де сукъланар йимик спорт имаратгъа айландырма бажара. Узакъ къалмай ону тенглилери ва юртдагъы оьрюм яшлар мунда Гьажимуратны ёлбашчылыгъы булан савлугъуна пайдалы спорт оюнлар булан машгъул бола, ярышлар оьтгере.

Школада охуйгъан чагъынданокъ футбол ойнама оьтесиз муштарлы болгъан Гьажимурат, тебе туруп таза китирин чыгъаргъан топланы ташлама къызгъанып, ер-ерине териден ямавлар тигип, янгыртып майданчагъа нечесе керенлер де чыгъаргъан. Тигив ишге де юреги авагъан Гьажимурат аякъ гийимлер ярашдырыв касбуну сырларына да тез тюшюне. Юртда бажарывлу этик уста гьисапда таныла. Гьар не ишни де бойнуна алып ким де сукъланардай сан янлы кютеген бу улан юртдагъы Айгюл деген къыз булан уьйлене, бал да, къашыкъ да йимик болуп, татывлу агьлю къуруп яшавлукъ эте. Буланы дос агьлюсюнде де арт-артындан уьч улан тува.

2016-нчы йыл Гьажимурат иниси Саид булан бирге контракт язып Буйнакскидеги асгер бёлюкде къуллукъ этме башлагъан­лар. Оьтген йылланы ичинде ол артиллерист гьисапда заряжающий, наводчик, атышыв савутну командири болуп йыракъ Сирияда, оьзге къалмагъаллы ерлерде болуп да асгерлик борчларын кютген. Оьз ишине намуслу, къарны-гёнгю булан янашагъан, мен этмесем ким эте деп турагъан Гьажимуратны асгер къуллугъуну кёп яны командировкаларда оьте, ол кёпню гёре, уьйрене ва мекенли кюйде чыныгъа.

Украина бойда хас асгер гьаракат башлангъанда Гьажимурат асгер бёлюгю булан бирге Къырымда, бизин уьлкеге къаршы баш гётереген фашист миллетчилеге тогъас салып токътагъанланы сыдыраларын толумлашдыра. 2023-нчю йылны башындан тутуп ол Херсон, Запорожье бойларда къуллукъ эте. Июнь айны биринчи гюнлеринде артиллерист гьисапда топ савутдан атышып десантны бёлюклери булан бирге гьужум этип алгъа барагъан яяв асгерлеге ёл ачалар. Шолай, миллетчи асгерлени гезикли чапгъыны башланып турагъанда,  атышыв савутну командири, старший сержант Гьажимурат Гьамзатов гёзлеп ургъан топ тувра тийип гьужум этип гелеген душманны лап алдагъы танкын яллата ва савлай бёлюкню  артгъа тартылма борчлу эте.

Шо къоччакълыгъы учун бизин асгерлени десант дивизиясыны командирини таклифи булан ол савгъатгъа лайыкълы деп гёрсетиле. Россия Федерацияны Президенти В.В.Путинни Указы булан 2024-нчю йылны 13-нчю февралында Гьамзатов Гьажимурат Ражабович 117783 номерли Къоччакълыкъны ордени булан савгъатлана.

Алдагъы гюнлерде магъа, гезикли отпускасына йиберилип гелген игит улан Гьажимурат булан агьлюсюнде ёлугъуп лакъыр этме насип болду. Гьажимурат аз сёйлей, соравларыма алгъасамай жавап бере.

—  Ватанны алдындагъы асгер ва адамлыкъ борчубузну кютеген вакътиде биз гьар не затгъа да гьазир, сакъ болуп турма герекбиз, — дей ол оьз-оьзю булан сёйлейгенде йимик. – Онда гьар-бир мюгьлетде тувулунгъан гьалны тюз англап, гьасил чыгъарып иш гёрмекни маънасы айрыча уллу ва агьамиятлы. Дагъы ёгъесе, азгине хантавлукъ этсенг оьзюнг де, сени айыбынгдан башгъалар да балагьгъа тарыма бола…

Бу ерде  къумукъ халкъны, темир бекликден юрек беклик гючлю деген айтывуну дуруслугъун ташдырагъандай, ол дагъы артыкъ сёйлемекни маънасы ёкъну билдирип лакъырны бёлюп къойду. Мен де, Гьажимуратны ва Айгюлню агьлюсюнде тувуп, яшавун асгер къуллукъгъа багъышлагъан  уллу уланы Ражапны гьакъында хабарлагъанны сююп, тынглап токътадым.

Ражап Капиркъумукъ школада 9 класны охуп битген сонг Буйнакскидеги юрт хозяйство коллежде билим алывун узатды ва автомеханикни касбусуна ес болду. Узакъ къалмай ону асгерде къуллукъ этме чакъырдылар.Ол Санкт-Петербург шагьарда Росгвардияны сыдраларында къуллукъ эте туруп, бир айы гетгендокъ кантракт байлай. Аз да гетмей Ражапны фашист бендеровчуланы намарт ишлеринден ерли халкъланы къоруп сакъламакъ учун Донбас, Донецк бойгъа йиберелер. Дёрт айлар къуллукъ этген сонг ол бизин асгерлени Сириядагъы бёлюгюнде къуллукъ этме бакъдырыла. Ондагъы гезикли болжалы битип къайтгъанда Ражап да, атасы Гьажимурат йимик, Донецк ва Луганск бойларда асгер борчларын кюте.

Гьажимуратны иниси Саид Украина бойда юрюлеген хас асгер гьаракатда къоччакъ кюйде ортакъчылыкъ этегенде авур яра тийип къайтгъан. Ол бугюнлерде пенсия кагъызларыны гьайын этип айлана.

Старший сержант Гьажимурат Гьамзатов асгерде къуллукъ этеген йылланы ичинде «Кавказда къуллукъ этегени учун» деген белги, «Сирия Араб Республикада парахатлыкъ болдурагъаны», «Хас операцияда ортакъчылыкъ этегени», «Къайратлы макътавлугъу учун» ва Жуковну медаллары булан да савгъатлангъан. Оланы арасында Къоччакълыкъны ордени ону яшав ёлуну гьакълыгъын ва игитлигин айрыча белгилей.

Макъаланы башында мен бир къолну беш бармагъыны хабарын чыгъаргъаным негьакъ тюгюл эди. Адамны бир бармагъына тигим чеки тегенек гирип, ине тюртюлюп авуртса да, жанындан ачытдыра. Бир агьлюде тувуп оьс­ген, беш бармакъдай бирикген авлетлени бирине къыйын болса, башгъалары да зар чеге. Бу ерде мен къышы-язы демей, давлу-шавлу майданларда ташланып, яралар алып, аврувлу болуп юртуна, агьлюсюне аз болжалгъа гелгенлени барысына да бир йимик тергев берилмейгенни, олагъа абур да, сый да этилмейгенни гьакъында да эсгерме сюемен. Заман табып, эли, халкъы учун сан сёкме де, къан тёкме де гьазир турагъан игитлерибизни аврувлары шолай сангырав, билмеслик ва гёрмеслик этип турагъанлыкъдан да терсейип гетмеге, яралары оьрчюп, ягьы сынмагъа бола. Бир ожакъда тувгъан, оьсген, торайгъан­, эки, уьч, дёрт агъа-инилер ягъаланы басып яв гелген гюнлерде биз барбыз деп айтып Ватанны аманлыгъын сакълама чыкъгъан агьлюлер бизде нечакъы да бар.

Элге тюшген намусну эр намусудай къабул этген къоччакъ улан  Гьажимуратгъа ва ону йимик нечесе минг уланларыбызгъа ва къызларыбызгъа савлукъ булан узакъ оьмюрлер, уьстюнлюк алып агьлюлерине эсен-аман къайтмакъны ёрайбыз.

Казим  КАЗИМОВ.