Бугюн, июль айны 26-сы, бизин республиканы аслу пачалыкъ байрамларыны бириси – Дагъыстанны Конституциясыны гюню. Демек, июль айны 26-сы байрам гьисапда 1994-нчю йылдан берли белгилене. Бу йыл шо байрам 21-нчи гезик оьтгериле.

Белгили экени йимик, Конституция гьакимлик къурумлар булан жамият аралыкъланы низамлашдырып, ватандашланы эркинлигин ва оьз ихтиярларын якълайгъан, пачалыкъ ёлбашчылыкъны къайдаларын белгилейген Аслу Закон  болуп токътай. Ачыкълашдырып айтгъанда, Дагъыстан Республиканы Конституциясыны 19-нчу статьясында язылгъан кюйде, адамны ва ватандашны ихтиярлары, эркинлиги, законланы маънасы ва къолланыву, ерли гьакимият къурумланы гьаракаты булан яшавгъа чыгъарыла.

Конституцияны 38-40-нчы статьяларына асасланып, республиканы социал политикасына кюрчюленип, яшав гьалы осал агьлюлени гьайында къалып,  олагъа кёмек этив къуллукълар да кютюле. Бизин республиканы Аслу Законуну 20-нчы статьясына гёре пачалыкъ борчланы инг аслусу адамны ва ватандашны ихтиярларын, эркинлигин  болдурув булан байлавлу. Шо буса демократия халкъгъа береген бары да яхшылыкълагъа баш болуп токътай деп эсгермеге ярай.

Алышынагъан яшав гьаллар, шону булан бирге политикада болагъан бир-бир тюрленивлер гьисапгъа алынып, Дагъыстанны Конституциясына бир тюрлю алмашынывлар да этилген. Шолай, Россия Федерацияны Конституциясыны алышынывлары булан байлавлу оьтген 2022-нчи йылны октябр айыны ахырынчы гюнлеринде оьтгерилген Халкъ Жыйыныны 15-нчи сессиясыны барышында Дагъыс­танны Аслу Законуна – Конституциясына алышынывлар этилди. Дагъыс­танны парламенти этген алышынывлагъа гёре бизин республиканы Конституциясына халкъланы ва милли жамиятланы маданият оьзтёречелигине, ватандашланы яшавлукъ шартларын яхшы-лашдырывгъа ва экономика оьсювню болдурувгъа байлавлу пачалыкъ политиканы гьакъындагъы янгы статьялар къошулду.

Шондан къайры да, Дагъыстан Республиканы Башчысыны, Гьу-куматыны ва Халкъ Жыйыныны хас ихтиярлары белгиленди. Дагъыстан Россияны дазу региону экени гьисапгъа алынып, бизин уьлкени территория бирлигин бек­лешдиреген айры-айры гесимлер де тасдыкъ этилди.

Нечик  алай да, Конституцияны гюню адамлар учун янгыз байрам экенлигин англатып къоймай. Шо гюн, республиканы ватандашлары оьзлени ихтиярлары бар экенни англайгъандан къайры, оьзлер мекенли къурулгъан пачалыкъда яшайгъа­нын гьис эте.  Оьзю де шо пачалыкъны гиччи буса да бир гесеги экенни англай ва шогъар инана. Шо гюн ватандашлыкъ, Ватангъа бакъгъан сююв дагъы да гётерилегенге, дагъы да бек токъташагъанына инанма да инанасан. Чинкдеси, шо гюн бизин ватандашларда гиччи элине бакъгъан сюювню де, аминликни де белгилей, ону гележеги булан оьзюню къысматын да, герти умутларын байлама муштарлыгъын англата.

Оьз заманында Пачалыкъ Советини къарары булан ял алагъан, ишлемейген гюн гьисапда белгиленген Конституциясыны гюнюнде гьар йыл да кёп тюрлю байрам гьаракатлар юрюле. Шагьарларда, юртларда ерли гьакимият ва пачалыкъ къурумларында ватандашланы къабул этив мердешленип геле. Байрам концертлер, митинглер, оьзге тюрлю гьаракатлар да шо гюн бизин республиканы Аслу Законуна халкъны янындан этилеген гьюрметни исбатлай.

Бу йыл да тап шолай болажакъ. Дагъыстанны Конституциясыны гюнюне байлавлу аслу чаралар, озокъда, бизин республиканы тахшагьары Магьачкъалада ДР-ни Башчысы Сергей Меликовну, ДР-ни Гьукуматыны ёлбашчысы Абдулмуслим Абдулмуслимовну, Халкъ Жыйыныны Председатели Завур Аскендеровну, парламентни депутатларыны, оьзге гьакимлик къурумларыны жаваплы къуллукъчуларыны ортакъчылыкъ этивю булан юрюлежек деп къаравуллана.

 

Н. БАЙБОЛАТОВ.