Оьмюр чагъы 80 йылдан артылса да, жагьил де гёрюнеген, жагь да айланагъан, гьали-гьалилерде басмадан чыкъгъан «Адилликни ёллары» деген дёртюнчю китабыны автору Исламутдин Къурбанов яшавуну кёп ягъын школада муаллим болуп ишлеген, яшлагъа тарбия булан билим беривге багъышлагъан. Анасыны ал увузлары булан санларына сингген къумукъ тилни ол яхшы теренден биле, шону учун болма ярай, гиччилер де, уллулар да кёп сююп охур йимик ачыкъ англашылагъан, оьзтёрече чеберлиги де бар асарлар ярата.
Исламутдин Къурбанов Къакъашурадагъы школада чалыша туруп, «Дагъыстан Республиканы ат къазангъан муаллими» деген гьюрметли атгъа лайыкълы болгъан. Оьзю охутгъанланы ва ата юртуну халкъыны арасында ону яхшы абуру да бар.
И.Къурбановну янгы чыкъгъан шиъру китабы булан да къутлап, ону асарлары оьсюп гелеген яш наслугъа тарбия-билим берив ишде мекенли ер тутажагъын эсгере туруп, охувчуларыбызгъа олардан бир-нечесин таклиф этебиз.
Яраш БИЙДУЛЛАЕВ.
Ананы алгъышлары
Яшав учун адамгъа
Аш, сув ва гьава герек.
Айрокъда-парахатлыкъ
Рагьат турардай юрек.
Тек шо парахатлыкъны
Бегиме къоймай давлар.
Давланы башлайгъанлар
Башда гьакъылы сайлар.
Дюнья шагьат: жугьутлар
Палестина ерлерин,
Елеп энни дав эте,
Сакълай сайки «оьз» ерин
Ракетлер уча оьрден,
Топлар атыла ерде,
Яшап турагъанланы
Уьйлери чёге бирден
Чанг, хум, зигер тавушлар,
Яралылар, оьлгенлер…
Гюллелер, топ яркъычлар
Яшавларын бёлгенлер…
Адилсиз дав токътамай
«Чечеклене» чакъ-чакъда.
Сав къалгъан ана къаргъай
Яшы булан къучакъда:
— Ана Ватаныбызда
Турма ер ёкъ, нетейим?
Не амал этсем яхшы,
Къайда, къайда гетейим?
Беш яшымдан уьчюсюн
Даимликге тас этдим.
Чакъсыз гетди эрим де
Барына да яс этдим.
Онгда, солда сюеклер,
Бирлери оьлю санлы.
Аллагьым, сен сал этгир
Душманыбызны къанлы…
Ичи толгъан къайгъыдан,
Гёзлерде къанлы гёзьяш…
Бирден сёйлеп йиберди
Къырыйындагъы къызъяш.
-Анам, йылама дагъы,
Деп сибире гёзлерин
Оьзю де йыламсырап
Гьаран чыгъа сёзлери:
-Энни биз оьлебизми?
-Оьлмейбиз, балам, оьлмей…
-Буса неге атабыз
Гечелер уьйге гелмей?
-Атанг да, ону булан
Эркъардашларынг сени
Бизге савгъатлар алма
Гетген, ишлей белсенип…
Дей яшырып анасы.
Ругь гиргендей баласы:
-Анам, гертилей олар
Бары да гележекми?
-Гележек, яшым, геле,
Савгъатлар да бережек…
Дегенде къызы къысып
Къучакълады анасын,
Ана бавруна басды
Рагьатлангъан баласын.
-Аявлу азиз, Аллагь,
Бир тилевюм къабул эт:
Бютюн бизин аламда
Парахатлыкъны бегет!..
Деп ана къайтып-къайтып,
Алгъышлы сёзлер айтып,
Яшлары булан ятды.
Аз замангъа буса да
Татли юхугъа батды…
Къакъакъ йыр
Аявлу азиз балам
Аллагь йиберген салам,
Къабул этип саламны,
Кёп сюемен баламны.
Балам – мени сююнчюм ,
Ону бир гёнгю учун
Не этме де гьазирмен,
Шолай турма разимен.
Балама гёз тиерден
Аллагь ари сакъласын.
Ачыкъ кёкню тюбюнде
Давну чангы тиймесин.
Агъулу гюнлер гелип,
Къыйналмасын, гюймесин.
Оьссюн болуп иманлы,
Герти асил амаллы…
Лайла, балама лайла.
Балам, мени жан балам,
Жанынг сав болсун гьаман.
Яшавда болуп гелген
Яхшы, яман гьар заман.
Яхшылыкълар гелгенде
Оьзгени унутмагъыр.
Бир яманлыкъ гелгендокъ
Ачувлу ёл тутмагъыр.
Яман ишлеринг болуп,
Къайнашдырып къанымны,
Ачытдырып жанымны
Анангны къоркъутмагъыр…
Гьар бир нукъсанлыкълардан
Сени къысмат сакъласын,
Насиплер къулач яйып
Яхшы якъдан якъласын.
Ай ярыгъы аявлап
Юлдуз оьпсюн гёзюнгню.
Уллуда бек саламат
Тутгъур гьаман оьзюнгню
Лайла, балама лайла.
Балам мени бал-къашыкъ
Болмагъыр артыкъ шашыкъ
Шашыкъ улангъа къызлар
Болмайлар онча гьашыкъ.
Болмаса да алдатып
Бек аривюн аларбыз
Сен оьзюнг рази болсанг
Биз де рази къаларбыз.
Ярыкъ яшавунг алда
Яшагъыр элинг, халкъынг
Сенден сююнер гьалда…
Энни ухай эт, балам,
Лайла, балама лайла…
Оьр насип
Насиплер…Насиплилер..
Кимге бара насиплер?
Насип ёлукъмагъанлар
Насип якъдан касиплер
Аллагьны аламында
Инсан учун не де бар.
Тюз ёлдан юрюгенлер
Сююнер, насип табар.
Арив эте адамны
Саламатлыкъ, сабурлукъ.
Шолайлыкъ булан геле
Гьюрмет булан, абурлукъ.
Гьар ким оьзю оьзюню
Насипсиз этеген де.
Эл арада дюньядан
Абурсуз гетеген де.
Абурлу адиллилер,
Аллагь да сюерлери.
Адилсизлер жагьаннем
Отунда гюерлери.
Абурсузлукъ, эсгиклик…
Шолай болмакъ-касиплик.
Гьюрметли кюйде гетмек.
Адамгъа оьр насиплик…
Иржайып:
-Анам!-дерсен…
Яш тувгъанча анадан
Сорагъан дей Аллагьгъа:
-Мен билмеймен, не учун
Гелемен бу дюньягъа?
Англашылмай шо магъа…
-Аллагь айтгъан: Малайик
Йиберермен, ол айтар.
-Тилин билмесмен ону,
Шо четим ери де бар…
-Узакъ къалмай ол етер,
Сёйлеме де уьйретер.
Жувундуруп, ашатып,
Этип бары къуллугъунг,
Болуп гьакъ герти къулунг,
Сагъа шолай къаражакъ
Жан еринге яражакъ…
-Атын айтсагъыз магъа?..
-Аты парз тюгюл сагъа.
Сёйлеме сюйгенде сен,
Иржайып: Анам!- дерсен…
Гьали арив англадым
Оьмюрюм сексен битип,
Токъсангъа багъып бара.
Юрегимде-жагьиллик
Тек кюр тюгюл къаркъарам.
Алда йимик югюрюк
Тюгюл айланышым да.
Къагълыкъ гелип бир – бирде
Чардай бола башым да.
Алгъасап дарман ютуп,
Бираз енгил боламан.
Текаран чалт юрюсем
Гьаран тыныш аламан.
Эки керен айтмаса
Англамайман сёзню де.
Катарак аврув гелип
Гёрме къоймай гёзню де.
Гече кёкге къарасам
Бир ай уьч-дёрт гёрюне.
Инамлыкъ гелме башлай
Гертилей къарт дюрюме.
Бечиген япыракъдай
Бюрюш яякъларым да.
«Бюклеме!»-дейген йимик
Чанча аякъларым да.
Белимни чи айтмай къой,
Язылма дей, энкей дей.
Аста ятып къаламан
Лабар салгъан елкендей…
Гьасили калам, магъа
Къартлыкъ гелген мекенли
Гьали арив англадым
Къартлыкъ не зат экенни.
