Анвар Гьажиевге – 110 йыл

Кёстек мактапда Анвар Гьажиевни 110 йыллыгъына багъышлангъан «Ёл битсе де,  йыр битмей» деген шатлы мажлис оьтгерилди. Школаны тарбия ишлерине  кьарайгъан завучу Гюлжанат Алиева шатлы мажлисни  юрютеген Айна Багьатовагъа ва Вагиф Алиевге сёз берди. Олар шаирни яратывчулукъ ёлу гьакъда исси, адамгъа таъсир этеген сёзлери булан башлады:

– Кёстекни эки ярып оьтеген «Вартазар» сувну боюнда оьсген акъ  таллар бар. Юртну уьстюнде тувгъан ай булан гюнешни биринчилей сезеген шо таллар къомузну перделери йимик тюз тизилген.

Балики, олар тангны  тазалы­гъыны гьакъында язылгъан йырны уллу сатырларыдыр.

Анвар Гьажиевни яратывчулугъун гёзден  гечирип чыкъсанг, шу соравгъа жавап гьазир. Анадан шаир болуп бирев де тувмай. Шаирни шаир этеген ону таза юреги, халкъына, элине бакъгъан сююв, – деп халкъны хошландырып, къаравчуланы шаирни  «Кёстек юртум» деген йырына тынглама чакъырдылар. Йырны мактапны муаллимлерини хору йырлады. Оланы адамны юрегине балгьамдай тиеген тавушлары сагьнаны оькюртдю. Сагьнадан йырлай­гъанлар тюше туруп, аста булан Анварны уьюню гёрюнюшю, йырлар язып турагъан Анвар гёрюндю. Анварны ролюн Бабаюртда И. Муцалхановну атындагъы «Тангчолпан» деген маданият уьюню режиссёру ва артисти Артур Сайитов ойнады.

–  Уллу Ватан давну биринчи гюнлеринден тутуп шаир гертиликни янын тутуп ябушгъан, бизин халкъны уьстюн гележегине инангъан, – деп, Айна «Анадол айтды» деген шиъру охулажакъны билдирди.

Анварны  сагьналашдырылгъан «Анадол айтды» деген шиърусун тарих дарсланы береген Р. Бийболатова ва орус тилден дарслар береген  А. Тотушева охудулар.

Ону арты булан школаны муаллимлерини хору «Дав болмаса, шо герек» деген йырны йырладылар. Бу гюнлерде де маънасы таймагъан­ гючлю о йыр къаравчуланы гючлю харс урувларын къазанды.

Анварны «Ярачы  къыз» деген шиърусун, сагьналашдырыв гесеги де булан, 8-9-нчу класланы яшлары бек чебер кюйде охудулар.

«Мелевшеликде», «Аман досум», «Аманат», «Къарай гет», «Къолъявлукъ»  деген йырларын мактапдагъы бюлбюл тавушлу М. Амирханова, Т. Атавова, юртну йыраву А.  Сулейманов йырладылар.

Алимпаша Салаватовну атындагъы къумукъ театрны ат къазангъан артисти Пахурдин Ихывов кёп къужурлу ролланы ойнап халкъны герти сюювюн къазангъан. Ол Кёстек юртдан чыкъгъанына бек оьктем, неге тюгюл шу юрт Дагъыстангъа белгили Анвар Гьажиевни ата юрту. Пахурдин Анварны шиъруларыны кёплерин гёнгюнден билегенин, ону поэзиясына гьашыкъ экенин айтды ва «Ахшамларда ай янгыз» деген йырын йырлады. Ону таъсирли тавушу, йырны шынжырдай агъым­лы сёзлери къаравчуланы бек кепине гелди.

– Аслу гьалда аты айтылгъан лирик гьисапда белгили буса да, Анвар артдагъы йылларда ватандашлыкъ ва философия ругьда уллу йырлар, поэмалар яратгъан. Оланы арасында Й.Къазакъгъа багъышлангъан «Булакъ» деген йыр тагъым да айрыча ерде, – деп, Айна Багъатыровна муаллим, шаир Атавова Супуяханымгъа сёз берди. Ол шаирни «Къазакъ ким, мен ким» деген шиърусун бек таъсирли кюйде охуду.

Анвар гиччипавланы да сюювюн кьазанып болгъан. Яшлар учун кёп къужурлу шиърулар, поэмалар язып сююндюрген. Сагьнагъа  башлапгъы класланы муаллими Индира Расуловна чыкъды ва ол «Досланы эришивю» деген Анварны шиърусун бек арив охуду, арты булан Супуяханым Атавова башчылыкъ этеген  школаны кружогундагъы 5-нчи класны яшлары  «Авузгъа бош акъ бабиш» деген асарны сагьналашдырылгъан бир бёлюгюн гёрсетди. Яшлар онча да къужурлу ойнады чы, бары да къаравчулар олардан бек рази къалдылар.

Дагъыстан язывчуланы Союзуну къумукъ секциясыны ёлбашчысы Дагъыстанны халкъ  шаирлери Шейит-Ханум Алишева, Анварны уланы Багьавдин Гьажиев, Тахо-Години атындагъы Дагъыстан илму-ахтарыв институтну директору Альбина Арухова, Хасавюрт районну администрациясыны башчысыны орнунбасары Исмайыл Шайыпов, районну билим берив управлениесини начальниги Къырымсолтан Къабардиев, язывчу, шаир, композитор Къалсын Акъгёзов Анварны тилини чеберлиги гьакъында айтдылар. О чеберликни  аян этип халкъгъа кёп уста кюйде гёрсетген Кёстек школаны ёлбашчылары булан муаллимлерине, охувчуларына уллу баракалла билдирдилер.

Оьзюню сёйлевюнде школаны директору Абдулазим  Алиев гелген къонакълагъа баракалла билдирди.

 

С. БИЙБОЛАТОВА,

Хасавюрт район, Кёстек.

 

 

Анвар ГЬАЖИЕВ, 

Дагъыстанны халкъ шаири

 

Ярыкъ

 

Ял алмай мен ярыкъ  алма чабаман,

Янып сувгъа чабагъандай гюнешге.

Оьзюм учун тюгюл, оьзюм ёлдаман,

Ёл бойларда ювукъ-досгъа оьлешме.

 

Балжибинлер этип, бала йиберип,

Гёзлеримни толтур, гюнеш, учгъундан.

Сарын болуп юрегимде ийленип,

Сююв болуп тамсын кирпик учумдан.

 

Тангчолпандай къызарып гьар бириси,

Исивленип, умут йимик досдагъы,

Уявлукъну оту болуп юрюсюн

Яш солдатны гёзлеринде постдагъы.

 

Чалмюк панар болуп чалбаш дюньяны

Чанг къатыш чет ёлларыны башында,

Ёлавчугъа ёл ярыкълап бир яны,

Биревюсю йыр яздырсын яшмынгъа.

 

Мени йырым

 

Къул болуп мен йыргъа къуллукъ этемен,

О да этсин адамлагъа къуллукъ деп,

Менден сонг да бираз сама яшасын,

Мени булан бирче оьлсе илыкъ деп.

 

Йырдыр мени яшавумну тереги,

Йырчы Къазакъ къыйгъан ону савунда.

Язгъы еллер япракъларын ойнатып,

Емиш берме герек о эл бавунда.

 

Емиш берсин, чумал атсын, оьссюн о,

Гётерсин о элни-юртну абурун.

Гётермесе элни-юртну абурун–

Гётерилген балта гессин тамурун.

 

Гюнге

 

Ойчан гюнеш, отагъасы дюньяны,

Къурулгъандай гюнагьларын гюйдюрме,

Дос сюювюн мен чарлайым, сен яны,

Досларымны магъа къашын тюйдюрме.

 

Досларымны магъа къашы тююлсе,

Булут гелген йимик болар къаршынга.

Къаш-гёз ачып, олар менден сююнсе–

Къушлар ойнар алтын чачлы башынгда.

 

Гюнеш, гюнеш, гюл чырайлы исси Гюн,

Учгъунлары уя тикген булутда,

Ер тешип от чыгъарса да исивюнг,

Юреклени юрек артыкъ йылыта.

 

Юрек

 

Бир пайдасыз эт гесекдир бу юрек,

Элин-юртун сююв булан толмаса.

Ким сагъынгъан нарны гёндей къабугъун,

Ичи толуп къызыл ашы болмаса.

 

Йырны оьмюрю

 

Яшыл отлар оьсмес, ерлер яшнамас,

Етмей къалса ерге явун тамчысы.

Язгъан булан йырлар узакъ яшамас,

Язывчуну ёкъ буса ильгьамчысы.