Гьар-бир жанлы зат йимик, табиат да гьаман бир кюйде турмай. Йылны заманларыны «буйругъуна» гёре алышына: бир айына, тюрлене, бир де сёне, ювашлыкъгъа тарыгъан йимик болуп да къала бир гьавур.
Язны башында, демек язбашда табиатны тюрленивюню аламатлары аста-аста эс этилмеге башлай. Къыш айланы артын тёшлеп гелеген мартгъа биз язбашгъа ачылагъан «терезеге» йимик сагъынчлы кюйде бозарабыз. Туман-чарслы гюзден, сувугъу, къары булангъы къышдан «кюсген» инсанлар, жан-жанывар чакъны тююлген къашлары языла турагъанны эс этип, гёнгюл баса.
Энни гюнню ярыкъ шавласыны исивю къолай сезилеген болуп тура, гюнге аз-аз буса да заман къошулагъаны да яш булан уллуну гёнгюн бир къадар «чертмей» де тюгюл. Мен эслейген кюйде, гьавада бир арив тюрлюлюклер болма башлангъанын къушлар ва гьатта гьайванлар къолай сезе. Айтагъаным, гьайванлар сыртын кёп язмагъа къарай, кёп силкине, башын булгъап-булгъап ойнакълама сююп де йибере. Къушлар буса, айрокъда жымчыкълар, жав-жув къавгъасын гьар гюн сайын къолай этип тербей. Мишик десенг энни уьйде къышда йимик къамалып турма сюймей. Гюнню биринчи шавлалары тиеген ерни излеп, чархын созуп, герилип ята, балгьамлы ярыкъдан, исивден тоюп болмай.
Гюнню ярыгъы башлап тиеген терек башланы лап килливюндеги бутакъларына къонушгъан сыйырткъычлар да, биринден бири алып дегенлей, сызгъырыкъ тавушланы алай къурчланып чалмагъа башлагъан. Бир гесекден буса жагъалар, яр бетлердеги уяларына къайтып, бизге язбаш ете геле деген хабарны чавушлар йимик малим этежек. Олар, сайки, гюзде къышлавдан чыкъмагъа исси якълагъа гетген оьзге къушлагъа, сыйлы къонакълагъа йимик, ниъматлы язбашны, язны къапуларын ачывчуланы меселинде къуллукъ эте.
Гьасили, бары жанлы махлукъ язбашны тынышыны йылывундан илгьам алып, оьз яшав ярлыкъларын, гьаракатын узатмагъа оьтесиз кюйде ругьлана.
Табиатгъа йылы пусун сингдирип,
Язбаш геле, аста алып абатын:
Къырлар, къушлар жан гиргендей янгыдан
Тирилелер этип дюнья адатын…
Бетни гьазирлеген
Абдулла ЗАЛИМХАНОВ.
