Юрт хозяйство агьамияты булангъы топуракъланы асувлу кюйде къоллавда, оьсюмлюклени тюшюмлюгюн артдырывда бары да агротехника чараланы оьз болжалларында сан яны булан оьтгерив агьамиятлы масъала.
Адатлангъан кюйде, гьар йыл язлыкъ авлакъ ишлени алдында ДР-ни юрт хозяйство ва сурсат министерлигини сиптечилиги булан тармакъ министерликлени ва шолай да гёз къаратыв регион, федерал къурумланы вакиллери булан бирликде агъулу химикатланы ва шолай минерал кюйлевючлени топлавну ва пайдаландырывну агьамиятлы масъалалары арагъа салынып гьакълашывлар юрюле. Шолайлыкъда, топуракъчылыкъ булан машгъул болагъан бары да юрт хозяйство къуллукъчулагъа таклифлер бериле ва муниципал къурулувларыны кюрчюсюнде иш гёреген юрт хозяйство управлениелерине, «Россельхозцентрны» филиалларына йибериле. Неге десегиз, агъулу химикатланы ва минерал кюйлевючлени къоллавну низамына ва законларына байлавлу талаплагъа арт бермеге ярамай. Ёгъесе, олардан асув болмажакъ.
Айтагъаныкъ, зараллы нитратлардан ва пестицидлерден къоллавчуланы савлугъуна къоркъунчлукъ тувулунмагъа бола.
– Бизин республикабызда юрт хозяйство агьамияты булангъы топуракъ-ларыбызны умуми майданлары 3 миллион 166 минг гектарлагъа етише. Язлыкълар ва гюзлюклер учун пайдаландырылагъан топуракъларда минерал кюйлевючлени ва агъулу химикатланы къоллавгъа гёз къаратыв къурумланы янындан айрыча тергев бакъдырыла, – деди республикабызны маълумат къуралларыны къуллукъчуларына берген баянында ДР-ни юрт хозяйство ва сурсат министри Мухтарбий Ажеков. – Сюрюлеген топуракъланы 70 минг гектаргъа ювукъ майданлары асувлу кюйде къолланмай. Шону учун 2024–2026-нчы йылларда дагъы да 15 минг гектар майданланы ишлетивге бермеге умут этилине. Чачыв майданланы бу йыл 15 минг тонгъа ювукъ минерал кюйлевючлер булан ишлетмеге гёз алгъа тутулгъан. Тарыкълы минерал кюйлевючлени 90 процентден де къолай пайы хас ерлерде къорулуп сакълана.
Белгили болгъаны йимик, бизин республикабызны юрт хозяйство къуллукъчулары этген дыгъарлашывгъа гёре минерал кюйлевючлер «Еврохим» ва «Уралхим» деген акционер жамиятланы янындан таъмин этилине. Минерал кюйлевючлени 10 минг тонгъа ювугъу аммиак селитра экени ва шондан сакъ болмагъа тюшегени гьакъда да къоллавчулагъа йимик, жаваплы гёз къаратыв къурумлагъа да айрыча буварывлар бола.
Къ. КЪАЗАКЪМУРЗАЕВ.
