Оьтген жумада орус театрда Дагъыстанны билим берив къуллукъчуларыны жыйыны оьтгерилди. Шо жыйын гьар йыл август айны ахырында, янгы охув йылны башында оьтгериле. Жыйылгъанланы алдында сёйлей туруп, Дагъыстанны Башчысы Сергей Меликов оланы янгы охув йыл булан къутлады.

Яшланы охувгъа бакъгъан якъдагъы муштарлыгъын артдырмакъ учун, 2021-нчи йылдан тутуп, ЕГЭ-де 100 бал алгъанлагъа ва оланы муаллимлерине 100-ер минг манат бериле. Шолай да, 2022-нчи йылда Россия оьлчевдеги конкурсларда ва олимпиадаларда утгъан пагьмулу яшлагъа да Дагъыстанны Гьукуматыны янындан 38 савгъат берилген.

– Яшланы педагогикагъа бакъгъан якъдагъы сюювюн де болдурма герек, — дей Сергей Меликов, сёйлевюн давам эте туруп.– Бажарывлуланы оьр охув ожакълагъа йиберме, яшавун педагогика булан байлама сюегенлеге яхшы тергев болдурма герек. Неге тюгюл олар бираздан яшлагъа билим берме башлажакъ. Шону учун да муаллимге сююв артажакъ. Шаирибиз Расул Гьамзатов да оьзюню шиъруларында биринчи муаллими болгъан Вера Васальеваны атын уллу гьюрмет булан эсгере.

Шолай ишине юреги булан берилген муаллимлер яшланы айрыча тарбиялай, Ватанын сюйме, уллулагъа гьюрмет этме уьйрете. Тарбиялангъан яшлар бугюн Ватанны аминлигин сакълап миллетчилер ва террорчулар булан къаршы дав этелер.

Сергей Алимович яшлар гьалиги заманда интернет булан кёп гьаллашагъанны айта туруп, оланы тарбиялайгъан Интернет торунда бетлер ачма, шоларда яшланы тарихге ва тарбиягъа аслу тергев берме герекни де эсгерди. Янгы охув йылда яшлар тарихни янгы китап­лардан охужакъ, шонда бизин пачалыкъ оьтген тарихи ёл булан янаша, биз оьктем болагъан агьвалатланы ва  гьалланы гьа­къында тюз маълуматлар язылгъан.

Шо тарих китапда дагъыс­танлыланы еттевюне Игит ат берилгенни, оьлгенден сонг Игит ат берилген Нюрмагьаммат Гьажимагьамматовну игитлиги гьакъда да айрыча язылгъан.

–Бугюнлерде Дагъыс­танда 900 минг яш охуй, йыл сайын оланы билим алывун яхшылашдырмакъ учун чаралар гёрюле, — деп давам эте сёйлевюн Сергей Меликов. – Россияны Гьукуматыны ва билим берив министерлигини кёмеклиги булан гетген йыл Дагъыстанда 4 школа ва 17 яшлар баву ачылгъан эди. Бу йыл буса янгы охув йылгъа шо санав 28-ге етишежек: республикада 15 школа ва 13 яшлар баву ачылажакъ. Гелеген йыл буса республикада дагъы да 14 янгы школа къурулажакъ.

Ол айтагъан кюйде, оьтген йыл 191 школа мукъаятлы кюйде ярашдырылгъан, бу йыл – 139. Гелеген 3 йылны ичинде 280 школаны ярашдырма гёз алгъа тутула. Шолай даражадагъы къурулушлар Россияда бир регионда да ёкъ.

Шолай да, С. Меликов «Земский учитель» деген программа яшавгъа чыгъа­гъан кюйню, ЕГЭ-ни натижалары яхшылаша­гъанны, «Альтаир» деген пагьмулу яшланы якълайгъан ва билимин артдырагъан центрны иши гьакъда, охувчу яшланы спорт булан байлавлугъун артдырмакъ учун гёрюлеген чараланы гьакъында да айтды. Ол муаллимлеге кагъыз ишлерден тайып, яшлагъа тергев артдырма тарыкъны да билдирди.

Сергей Меликов сёйлевюн тамамлай туруп, муаллимни агьамияты бир заманда да таймажакъны, олар ругь байлыкъны, маданиятны ва адатланы сакълап,  шоланы наслудан наслугъа тапшурмакъ учун гьар гюнлюк ишинде къыйын тёгегенине баракалла билдирди.

Жыйылгъанлагъа Россияны билим беривюню министри С. С. Кравцовну къутлаву да малим этилди.

Ондан сонг сёйлеген Россияны билим беривюню тергев къуллугъуну ёлбашчысыны орунбасары Игорь Круглинский бу йыл аттестация юрюлген кюйню гьакъында айтды. Дагъыстанны билим берив ва илму министри Ягьия Бучаев буса «Билим беривню аслу ёллары» деген доклад этди. Ону сёзлерине гёре, оьтген охув йылда билим беривню сан янын гётеривге ва белгили этивге багъышлангъан 120 чара оьтгерилген.

– «Билим берив» деген милли проектге гёре 2023-нчю йылда  67 школада «Оьсювню отавлары» деген центр иш гёре. Шолай да, республиканы хас билим береген охув ожакъларында 48 устахана ачылгъан. Я.Бучаев айтагъан кюйде, хас билим береген охув ожакълар гелеген йылдан тутуп оьзлеге хас идаралагъа ва министерликлеге берилежек. Шолай да, туризмни ва машинлер къурагъан дарсланы сагьатларын артдырма гёз алгъа тутула.

Я. Бучаев янгы йылдан тутуп, 5 – 11-нчи класлар жумада 5 гюн охуйгъан кюйге чыкъмакъны гьакъында да англатды. Энниден сонг савлай Россияда китаплар бир къайдада чыгъагъанны гьакъында да айтды. Бары да тарыкъ китаплар булан школалар 2025-нчи йылда толу кюйде таъмин этилежекни де билдирди. Оьр класлар учун тарих китап­лар бу йыл гележек. Ягьия Бучаев Муаллимни ва насигьатчыны йылына тюрлю-тюрлю чаралар оьтгерилежекни гьакъында да айтды.

Дагъыстанны Башчысы Сергей Меликов жы­йынны ахырында яшлагъа билим беривде етишген уьстюнлюклери учун 16 муаллимге пачалыкъ савгъатлар  тапшурду.

Гебек КЪОНАКЪБИЕВ.