Билимлени байрамына – янгы охув йыл башланмагъа – аз гюнлер тюгюл къалмагъан. Август айны 15-нде республикадагъы бары да умуми билим береген охув ожакълар янгы охув йылгъа гьазирлиги гьакъда Дагъыстан Республиканы Билим берив ва илму министерлигине гьисап берген. Бизин мухбирибиз Хумторкъали районну школалары янгы охув йылгъа нечик гьазирлигин гёргени гьакъда райондагъы билим берив управлениени начальниги Магьамматжамил Агъалаев булан этген баянлыгъын газетни охувчуларыны тергевюне беребиз.
– Магьамматжамил Мустапаевич, биринчи сентябр – минглер булангъы яшлагъа ва оланы ата-аналарына уллу байрам. Билимлени гюнюню байрамы шатлыкъда ва къуванчлыкъда оьтсюн учун, район администрация ва билим берив управлениеси не йимик чаралар гёрген? Янгы охув йылгъа школаланы гьазирлиги нечикдир?
– Райондагъы бары да билим берив ожакълар-школалар, бир сёз булан айтгъанда, яшланы къабул этмеге толу гьазирлигин гёрген. Райондагъы школаланы янгы охув йылгъа гьазирлев, район администрацияны къарарына кюрчюленип, июн айны 15-ден берли башлангъан эди. Бизин управление гьар жумада этген ишибизни гьасиллерин чыгъара эдик. «Терроргъа къаршы ябушувну гючлендирмек» деген программагъа гёре ишлей туруп, район администрацияда аманлыкъгъа жавап береген район башыны заместители Марат Жанбалов булан бары да школаланы айланып чыгъажакъбыз. Оларда гечеси-гюню булан, ара бёлмеген кюйде къаравул болуп туражакъ. Школада къувунлу гьал тувулунса, полицияны район бёлюгюне де, милли гвардиягъа да, район администрациягъа да къувунлу кнопканы басып гьалны билдирмеге бола. Школаланы абзарларындагъы оьсген отну чалып, школаланы айлана янын таза сакълайбыз. Охув йылны алдында, яшлар школагъа гиргенче, бары да школалар тергелип чыгъажакъ.
Къувунлу гьал тувулунса, школаны педагоглары яшланы къурумлу кюйде къыргъа чыгъарагъан кююн тергежекбиз. Яшлагъа англатса, олар къувунлу гьал тувулунса, не этмеге герегин бек яхшы англай.
Алда йимик, школагъа сюйген адам сюйген заманда гирмеге болмай. Сакълыкъны болдурмакъ учун школагъа гелеген-гетеген адам болса, директордан ихтиярсыз гирип болмай.
Бары да школаларда ярашдырыв увакъ ишлер толу кюйде этилген ва тамамлангъан. Бу ишлеге район администрациясы харж булан кёмек этди.
– Билим берив тармакъда муаллимлер учун да, охувчулагъа да не янгылыкълар бар?
– Биз бу йыл «Федерал билим берив программагъа» гёре ишлежекбиз. Билим берив управлениеде методика кабинет иш гёре. Школалагъа, муаллимлеге кёмек этмек – тувра методика кабинетни иши, борчу.
Гетген йылгъы «Федерал билим берив программада» школалагъа эркинлик берилген эди. Школа оьзю предметлерден сагьатланы аз, не де буса кёп этмеге, алышдырмагъа бола эди. Бу йылгъы программаларда алышдырма болмай.
Янгы программада 1-нчи класдан тутуп, 11-нчи класгъа ерли къумукъ тилден бир сагьат къошула. Гетген йыл къумукъ тиллеге 2 сагьат бериле эди буса – бир сагьат тилден, бирдагъы сагьат адабиятдан, бу йыл бары да класларда къумукъ тилден бирдагъы сагьат къошулажакъ. Тилден 2 сагьат, адабиятдан бир сагьат болажакъ.
Бешинчи ва алтынчы класларда бирдагъы «Россияны халкъларыны ругь-къылыкъ культурасыны кюрчюсю» деген янгы предмет къошула.
– Шо янгы къошулгъан предметлерден китаплар гелгенми?
– «География Дагестана» деген китап гелген, 8-9-нчи класлагъа бары да китапланы алгъанбыз. 6-9-нчы класлагъа да «История Дагестана» да гьали гележек.
Биринчи класдан тутуп, бешинчи класгъа ерли къумукъ тилден ва къумукъ адабиятдан китапланы алгъанбыз. 6-нчы класны адабияты да, къумукъ тилини китаплары да узакъ къалмай гелмеге герек.
Билимлени байрамы, гертилей де, шат ва къуванчлы оьтсюн учун райондагъы билим берив управлениеси де, район администрация да къолундан гелеген этмеге тарыкъ ишлени алданокъ тамамлагъан.
Баянлыкъны язгъан
Жават ЗАКАВОВ.
СУРАТДА: Магьамматжамил Агъалаев.
