Юртну къоччакъ уланлары…

Ватанына бакъгъан сюювню бир заманда да тот басмас деп негьакъ айтмайбыз. Мелте чагъындан башлап яшланы тарбиялавгъа агьамият берме герекни ва оланы патриот ругьда тарбияламагъа тийишли экени белгили.


Бир йылны узагъында бизин уьлкебизни Савутлу Гючлери Донбасны то­пурагъында янгыдан башгётерген фашист-бендеровчуланы, миллет­чи­лени зулмусунда турагъан халкъны азатлыгъы учун хас дав чаралар оьтгере. Бугюнлерде, шолай четим заманларда, ким ким экени ачыкъдан гёрюнюп къалды. Бу агьвалатланы башында бир тайпалар къоркъач къоянлар йимик яшынып юрюдю. Шолайланы арасында жагьиллер де бар, бизин маданиятыбызны «юлдузлары» болуп токътагъан кёп белгили адамлар да бар.

Амма тюзюн айтмагъа герек, насипге, олайланы санаву аз. Кёбюсю жагьил уланлар оьз Ватаныны герти ватандашлары йимик оьзлени гёрсетип бажарды. Олар Ватаныны къысматы булан яшавун байлагъан, патриот ругьда тарбиялангъан экенин оьзлени сёзю булан да, гьаракаты булан да гёрсетме болду. Хас асгер операция оьтгерилеген Донбас бойгъа гёнгюллю кюйде де, Ватаны чакъырып гетгенлени санаву гюн сайын арта. Бугюнлерде бизин уллаталарыбыз йимик олагъа да фашист-миллетчилер булан бетге-бет ябушмагъа тюше.

Шолай къоччакъ уланланы ал сыдыраларында тамазатёбелилер де бар. Оланы атларын уллу макътав ва оьктемлик булан айтмагъа болабыз. Жамал Алыпкъачев, Завур Акавов, Тимур Атаров, Сулейман Амангишиев, Элдархан Баталханов, Рустам Байкъа­зиев, Зайнал Вагьабов, Рамазан Гьажиев, Алберт Мусалавов, Элнур Яикбаев,­ Фархат Умариев йимик къоччакъ къатарбаш уланланы гьакъында айрыча айтмагъа да тийишлидир. Амма бир макъаланы ичинде мекенли кюйде хабарламагъа бажарылмайгъаны саялы, бир-экевюн сама эсгерме тийишли гёремен.

Бу уланланы арасында лап да жагьили 22 йыл болагъан Рамазан Гьажиев ата юртундагъы школада 9 класны битдирип, охувун Свердлов областда Сухой Лог деген шагьардагъы медицина коллежде узата. Училищени уьстюнлю кюйде тамамлап, Рамазан Ватаныны алдындагъы борчун кютмеге асгерге чакъырыла – Йыракъ Уссурийск шагьарда ол асгер борчларын кюте. Эл намусун кютген сонг, дыгъар булан Ватанына къуллукъ этивюн давам эте. Хас дав чаралар башлангъанда, биринчилей болуп Украинагъа гете. Бугюнлерде жагьил чагъына да къарамайлы, оьзюню алдына салынгъан борчланы ва тапшурувланы мекенли кюте.

Фархат Умариев 1990-нчы йылда тувгъан. Тамазатёбе юртдагъы школаны тамамлап, охувун Магьачкъала шагьардагъы Автодорожный коллежде узата. Асгерде къуллукъ этген. Асгерден сонг, 2019-нчу йылдан башлап, дыгъар булан Буйнакск шагьарда къуллукъ этген. Хас дав чараланы биринчи гюнлеринден онда ортакъчылыкъ этген. Дав майданда гёрсетилген игитлиги ва къоччакълыгъы учун Жуковну медалы булан савгъатлангъан.
Элнур Яикбаев Рязань шагьарда сав дюньягъа аты айтылгъан генерал В.Ф.Маргеловну атындагъы оьр гьава-десант командный училищени уьстюнлю кюйде охуп битдирген. Гьали ол Йыракъ Гюнтувушда Ватанына гьа­лал кюйде къуллукъ эте. Президентни буйругъу булан хас дав чаралар башлангъанда, Элнур да оьтгерилеген хас дав чараларда ортакъчылыкъ эте.

Мен бу ерде бир-эки сёз Элнурну тарбиялагъан­ агьлюсюню гьакъында айтмагъа сюемен. Элнур агьлюде янгыз патриот ругьда тарбиялангъан улан тюгюл. Олар дёрт агъа-ини бар. Дёртевю де бугюнлерде Ватангъа къуллукъ эте. Агъасы Гьамит де оьрде эсгерилген охув ожакъны битдирип, Йыракъ Темиркъазыкъ бойларда къуллукъ эте. Агьлюсюнде оьсген инилери эгизлер Рагьман ва Рагьим де агъаларындан артда къалмагъан. Рагьман бугюнлерде Рязань шагьардагъы Оьр Гьава-десант училищени курсантлары.

Гетген йыл Россияны тахшагьары Москвада Къызыл май­данда оьтгерилеген Россияны Савутлу Гючлерини Уллу Ватан давда Уллу Уьстюнлюкню 77 йыллыгъына багъышлангъан парадда Рагьмангъа ортакъчылыкъ этмеге насип болгъан. Булай сыйлы борчну кимге де тапшурмай. 9-нчу майда Москвада парадда башын оьрге гётерип уьлкени Президентини, Уллу Ватан давну ортакъчыларыны ва халкъны алдында Рагьман Янкбаев охугъан школасын, тувуп оьс­ген ата юртун, анадаш Дагъыстанын ер этмеген, оланы атларын оьр­люклеге ва кёклеге элтген десек, ялгъан болмас.
Эгизлени бирдагъысы Рагьим де бугюнлерде, заманы гелип, асгер борчун кюте. Булай уланланы оьсдюрген ва тарбиялагъан ата-ана Ма-гьаммат ва Женнет Янкбаевлени атына да алгъышлар тилеп, баракалла билдирме сюебиз. Уясында не гёрсе, учгъанда да шону этер деген бизин ата-бабаларыбызны сыналгъан алтын сёзлери бар.

Бу агьлюде асил къылыкъда тарбиялангъан дёрт уланны къайсын бирисин алып айтсакъ да, исси ва макътав сёзлер тийишли. Гезиги гелгенде Ватаны «гьайтына» дегенде, «вайт» деп чыкъгъан уланлары баргъа сююнмей болмайбыз.

Олайлар Ватаны чакъыр­гъанда гёнгюллю кюйде хас дав чараларда ортакъчылыкъ этмеге алгъасадылар. Къоччакъ уланланы арасында тамазатёбели Тимур Атаров ва Элдархан Бамматалханов да бар. Бугюнлерде олар Россиягъа янгы къошулгъан республикаланы топуракъларын фашист-миллетчилерден азат этелер. Тимурну уллатасы Алипхан Атаров да Уллу Ватан давда Совет Союзну чу нечик де, сав Европаны да немис-елевчюлерден азат этип, Уьстюнлюкню алып уьюне къайтгъан. Бу­гюнлерде ону уланыны уланы Тимур да ва ону дав ёлдашлары да уллаталары йимик, Уьстюнлюкню алып къайтажакъгъа бир мюгьлетге де шеклик этмейбиз.

Бэлла ГЬАЖИГЕЛДИЕВА,
Россияны журналистлерини союзуну члени