Гетген 2022-нчи йылны февраль айындан тутуп, Украинадагъы миллетчилени намарт хыялларын яшавгъа чыгъарма къоймас учун юрюлеген хас асгер гьаракатгъа къуршалып, Буйнакск районну юртларындан юзлер булан жагьил уланлар ортакъчылыкъ этелер.
Оланы арасында савутлангъан душмангъа къаршы бетге-бет ябушма чыгъып, санлары яраланып, госпиталларда ятып, яралары къолайгъа къайтгъанда, гене де оьзлер къуллукъ этип тургъан асгер бёлюклеге, ёлдашларыны ягъына алгъасайгъанлары да аз тюгюл. Олар ата-анасыны, юртуну, элини, Ватаныны алдындагъы эргиши борчун намуслу кюйде кютме, ери гелсе, къанын-жанын аямагъан кюйде ябушма гьазир турагъан уланлар.
Абзайдин ва Хадижат Гьюсейновланы яш агьлюсю 1980-нчи йылда Эрпелиден Янгыкъумукъ юртгъа гёчюп, янгы ерде уьйлер тургъузуп яшавлукъ этме башлай. Уллу Ватан давну ортакъчысы, эрпелили Гьюсен атаны кёп яшлы агьлюсюнде 1946-нчы йыл тувуп оьсген, билимлер алып торайгъан Абзайдин районну ватандашларын ягъарлыкъ газ булан таъмин этеген идарасында экскаваторну ишлетип тургъан. Агьлюсю Хадижат да 1951-нчи йыл Микайылов Магьамматны ва Пазилятны 8 яшлы уллу ва татывлу агьлюсюнде тувуп торайгъан. Хадижат Янгыкъумукъда ерли совхозну сынавлу овощ оьсдюрювчюлерини сыдрасына къошула ва йылдан-йыл оьзю къуллукъ этеген гектарда ким-ким де сукъланардай яхшы гелимлер оьсдюрюп чалыша. Бу гьаракатында огъар, озокъда, авлакъ ишни яхшы англайгъан агьлюсю Абзайдинни кёп кёмеги тийген.
Татывлу, берекетли агьлюде, уьйню дёрт багъанасы болуп, улан десе уьй тола дегенлей, арт-артындан дёрт улан тува. Олар бири-бирине тергевлю янашып, кёмеклешип, арив тарбия-билим алалар, ата-анагъа яравлу, уллулагъа эдепли болуп яхшы къылыкъда оьселер.
Уланланы уллусу Элдар юрт школада 8 класны охуп битдирип, Буйнакскидеги юрт хозяйство учун касбучулар гьазирлейген училищеде билим алывун узата, трактор гьайдавчуну касбусуна ес болуп, атасыны ёлун танглай. Асгерде къуллугъун кютген сонг да шо ишин узата. 2022-нчи йылны февраль айында Украинада фашист миллетчилер башлама турагъан къал-магъалны гьис этип, йыракъ «северге» ишлеме барагъан болуп, гёнгюллю кюйде дыгъар да байлап, Луганск республиканы боюн якълама гете.
Апрель айны орталарында Элдар къуллукъ этеген асгер бёлюк Луганск республиканы Ореховка юртун миллетчилерден тазалама гирише. Бир уьйден башгъасына уллу сакълыкъ булан чыгъа, тергей, ахтара, тазалай юрюйлер. Бир нече абат алда барагъан асгер ёлдашлары гезикли уьйге гиргенде, ягъадан таба яшыртгъын автоматлардан атышыв болуп гете. Къаркъарасына гюлле батгъанны гьис этип, эсин тас этип къойгъунча Элдар шо уьйню хырыны артына гирип, оьзюн сакълама бажара. Асгер ёлдашлары гьазиринде огъар кёмекге етишип, гётерип алып, тезликде госпитальгъа йиберме амал этгенлер. Шо гюн ёлдашларыны бирине авур яра тийип, ону къутгъарма бажарылмагъанын да ол сонггъа таба англагъан. Къолайгъа къайтгъанда ярасындагъы гюллени тайдырмакъны къоркъунчлу гьисаплап, врачлар Элдарны уьюне бакъдыралар.
Гьюсейновланы экинчи уланы Рашит де дыгъар байлап, асгерде къуллукъ этегени он беш йылгъа тармаша. Ол бир нече тирет ёлдашлары булан бирге Сирияда болуп, асгер борчун намуслу кюйде кютюп гелген. Гьали буса Донецк Халкъ республикада къуллукъ этивюн узата.
Бу агьлюде оьсген, охугъан, оьзтёрече яшавун къургъан уьчюнчю уланы Шарабутдин де асгерге къошум гьисапда чакъырывгъа къуршалып, Ватаныбызны миллетчилерден къоруп сакълавчуларыны сыдраларында асгер къуллугъун кюте.
Абзайдинни ва Хадижатны дёртюнчю уланы Сиражутдин де орта школаны яхшы къыйматлар булан тамамлап, Дагъыстан пачалыкъ педагогика институтуну юристлер гьазирлейген факультетин охуп битдире. Асгерде къуллукъ этип къайтгъан сонг ол да къысматын асгер къуллукъчуну касбусу булан байлама токъташа ва 2010-нчу йылдан тутуп, танглагъан касбусун оьр даражада кютюп, инамлы кюйде яшавгъа чыгъарып чалыша. Бугюнлерде ол да Донецк Халкъ республиканы ва Запорожск областны бойларында къуллукъ эте, ата-ананы, юртуну, элини, уллу Ватаныны алдындагъы эргиши борчун гьеч бирев сёз табып болмасдай яшавгъа чыгъарып чалыша.
Мен де яхшы таныйгъан, алдыбызда торайгъан бизин бу дёрт де уланыбызны ата-анасындан гелген ажайып саламатлыгъы, таза къылыгъы, уллугъа-гиччиге айрыча абур-сый этип янашагъанлыгъы, кёмек къолун узатма гьазир турагъан чомартлыгъы гьакъда айрыча эсгерме сюер эдим.
Уланларыны яш заманларын гёз алгъа гелтирип, арив лакъыр этип турагъан Хадижат оьзлени къысматларын ана Ватанны аманлыгъын якълав иш булан тыгъыс байлагъан гьар яшыны атын айрыча гьюрмет этип эсгере. Ана юрек чи дагъы. Азиз балаларын айлар булан гёрмей туруп, олар эсине тюшген сайын, не буса да бир уьй, абзар ишге къуршалып, заманны оьтгерме гьасирет болагъанын, аз мюгьлетге буса да гьалек ойлардан арчылагъанын яшырмай айтып тербеди. Балаларыны гьакъында ойлашып турагъан ана бир иш булан машгъул болуп, талчыкъларын таркъалтар эм, гёнгюн енгил этер балгьам излесе тюгюл, дагъы не амал этсин.
Ана Ватангъа авур гюнлер гелгенде, ягьын-намусун къысымына жыйып, мен этмесем ким этер деп айтып, ону якълама гьазир турагъан къоччакъ авлетлени аякъгъа миндирген, тюз ёлда тарбиялагъан (аз алда авруп дюньядан гетген агьлюню башы, Аллагь рагьмат этгир, Абзайдинни эсге алып) Хадижатгъа битмес алгъышлар эте туруп, ону булан исси кюйде савболлашаман.