Рамазан ГЬАЖИМУРАТОВ:
«Футболда оьрге элтеген канзилени экишерден оьтме бажарылмай»
Дагъыстанда яшёрюмлер аслу гьалда тутушуп ябушув булан машгъул бола. Минасы эндирейли Рамазан Гьажимуратов да яшлайын Хасавюртдагъы тутушуп ябушувну клубуна юрюп башлагъан. 4 йыллар шо спорт булан машгъул болгъан, тек айтардай натижагъа етишмеген. Шону учун да тутушуп ябушувну къойгъан. Ол оьзю айтагъан кюйде, мююш сакълап, сагъа къачан тергев берер экен деп къарап турма болмагъан.
«Биз ойнамасын деп, майданчагъа сынгъан шишалар ташлана эди…»
Агъасы бара деп тутушуп ябушувгъа баргъан Рамазан гюнлени бир гюнюнде шондан тайма сюе. Оьзюне тергев ёкъ. Гертисин айтса, секцияда тутушуп ябушув булан машгъул болагъан 200 яшгъа барына да бир йимик тергев этме болмайдыр. Шолай десек де, тренерлер де бираз сама натижа гёрсетеген яшлар булан доланма сюе, шолайлагъа тергевню артыкъ эте. Дагъы да айтсакъ, Дагъыстанда тутушуп ябушувдан айтардай оьсме бажарылмай. Кочаплар айтагъан кюйде, Дагъыстанны чемпиону болгъанча, Россияны чемпиону болма тынч.
Биз къайсыбыз да гиччиде футбол оюнгъа амракъ болабыз. Рамазан да гиччилейден тутуп, Хасавюртда оьзлер турагъан ердеги яшланы майданчасыны ва гаражланы арасындагъы ерде тенглилери булан кёп керенлер футбол ойнагъан. Бир команданы къапулары – эки гаражны арасы, биревюлери буса – гиччипавланы майданындагъы темир багъаналар.
– Кёбюсю гезиклерде биз яланаякъ ойнай эдик, – дей ол бир газетге берген баянлыгъында. – Къарт къатынлар гаражлагъа топ тийип болагъан къавгъалардан инжип, биз ойнайгъан майдангъа сындырып шишалар ташлап къоя эди. Биз буса башлап оланы гесегин де къоймай тайдыра эдик, оюнубузну сонг давам эте эдик…
Шо вакътилерде Хасавюрт шагьарда «Спартак» ва «Победа 1» деген яшлар учунгъу эки футбол школа болгъан. Биринчисине кимни де ала буса, Гь.Гьажиевни атындагъы школагъа бажарывлуланы къабул этип тургъан. Демек, шогъар тюшмек учун бир натижа гёрсетме герек болгъан.
Шо йылланы эсгере туруп, ол футбол оюнну сырларына Интернетден къарап уьйренгенни ва бутсаларына фломастер булан гьызып, не ери булан тепсе, топ нечик учагъанны уьйренип тургъан.
Рамазан да яшёрюмлени «Спартак» командасында ойнай. Бажарывлу оюнчуну шоссагьат эс эте ва «Победа 1» школагъа чыгъара.
Мен ону бир нече газетлеге берген баянлыкъларын охуп чыкъдым. Ол шонда оьзю гиччиден чарс яш болгъанын инкар этмей. Дарслардан къачып да футбол ойнама гетегенин эсгере. Яхшы охуса да, ону дув хасиятын яшырма бажарылмай чы. Тек терс ёлгъа тюшмеге уллу агъасы къоймагъанны ол гьали разилик булан айта. Ону булан бир школада охугъан Завур Угуев Олимпия оюнланы чемпиону болгъанны да ол уллу оьктемлик булан эсгере.
Футбол ойнамагъа 12 йылдан башламакъ геч деп гьисап этилсе де, Рамазан эсгерилген школада 2010-нчу йылларда ойнама ва футболну сырларына уьйренме башлай.
«Это,О-ну бутсаларын гийип де ойнагъанман»
Шо йыллар Дагъыстанны «Анжи» командасы дюньягъа белгили болуп турагъан замангъа къаршы геле. «Анжи-Арена» стадионда топ оюнлар юрюлегенде, оюндан чыкъгъан топланы бермеге «Победа 1» школаны яш топ оюнчулары кёп керенлер баргъан. Шолайлыкъда, Рамазан дюнья оьлчевдеги футболистлер булан таныш да болгъан. Ол оьзюне Это,О-ну бутсалары тюшген кюйню хабарлай.
– Бизин белгили футболистлени янына барма, айрокъда футболкаларын тилеме къоймай эди, тек олар бизин яныбызгъа геле эдилер, – дей Рамазан. – Шолай бир керен Жирков магъа сол янда ойнайгъангъа, бутсаларын савгъат этди, тек олар уллу эди. Тренерибиз оланы алды, гьали шо уьстюне 81 номер язылгъан бутсалар школабызны музейинде.
Бизин «Победа 1» школагъа Москвадагъы тренерлер къарама геле эдилер, школаны есиси гьарибизни Москвадагъы бир командагъа гёрсетме алып да бара эди. Мен кёп эришме сюегенге, башлап алмай турдулар, сонг бир керен мени «Трудовые резервы» деген футбол клубгъа алып барды. Олар мени ушатды ва шо командада ойнама башладым.
Москвагъа гетгенче мен Это,О-ну бутсаларына «ес» болдум. «Анжи» «ЦСКА» команданы 2:0 булан утгъанда, ол сёгюлген аякъгийимлерин командадагъы ёлдашына берген болгъан. Шону англагъан эдим ва шоланы тилеп алдым. Ярашдырып, шайлы заман шо бутсалар булан футбол ойнап турдум…
«Башлапгъы йылларда бек къыйын эди»
Москвадагъы командада ойнамакъ – гьар яшгъа да уллу оьрлюк. Рамазан ойнайгъан «Трудовые резервы» команда айтардай даражалагъа етишмеген, буса да ону гьаракатын башгъа командаланы тренерлери эс эте.
Арадан ярым йыл гетип, Рамазан яшёрюмлени футбол школасына чыгъа. 15 йыллыкъ яшгъа эпсиз къыйын бола, ата-анасы ёкъ, гьар гюн – эки керен сыгъып сувун алагъан кюйдеги уьйренивлер. Йыракъда янгыз бусанг, эртерек уллу болма ва ишлени оьзюнгню башынгны «ишлетип» этме тюше. Озокъда, башлапгъы вакътилерде чакъда бир ата-анасы Москвагъа яшны гёрме бара. Уьйде уьйренген яшгъа оьзбашына яшама къыйын бола, анасы макарон биширме ва картоп къызартма уьйрете, башлапгъы вакътилерде шо да таманлыкъ эте. Москва Дагъыстан тюгюл, мунда не гийсенг де, сенде гьеч биревню къулагъы ёкъ, оьзюнг оьзюнг булансан. Башлапгъы йылларда турма квартир тапмай да къыйнала. Гёк гёзлю Рамазан оруслардан кёп айрылмай, тек паспортуна къарагъанда ва Дагъыстандан экенни билгенде, кёп гезиклер уьйлерин квартирге берме де рази болмагъан. Кредитге бир зат алма сюйсе де, янгыдан шо масъала арагъа чыкъгъан. Аз заманны ичинде ол гьар башгъа микрорайонларда яшай. Тек оьзюнг сюеген ишни юрютмек учун не къыйынлыгъына да чыдайсан.
Сыйлавлар ва сайлавлар…
Бара-бара Рамазан гёрсетилген низамгъа гире ва натижалар да гёрсетме башлай. Школаны командасында ойнай туруп, ол къаршы ойнайгъанланы къапуларына 22 топ гийире. Бугъар 3-4 команданы тренерлери «гёз сала». Рамазан оьзлени командаларында болгъанны Белоруссияны Брестдеги «Динамо», «Локомотив», «Волгарь», Костромадагъы «Спартак» коман-даланы тренерлери сюелер. Ол бираз заман «Спартакда» ойнай, тек артда да Москвадагъы «Велес» деген команданы сайлай.
Бу командада ол дагъы да яхшы сынав ала, 43 ярышда ойнай ва къаршы командаланы къапуларына 12 топ гийире.
2019-2020-нчы йылларда буса ону «СКА Хабаровск» команда ала. 45 оюнда 8 топ гийире, шо буса Россияны 1-нчи дивизионундагъы оюнларда яман даража тюгюл.
2021-нчи йылны башындан тутуп, Рамазан Гьажимуратов Екатеринбург шагьарда яшай ва премьер-лигадагъы «Урал» команданы полузащитниги болуп ойнай. Бугюнлеге ерли ол 4 топ гийирген.
Рамазанны умутлары уллу
Кёбюсю гьалда футболну Россия оьлчевюню даражасына танышлыкъ-билишлик булан чыгъа. Рамазанны атасы автобус гьайдай, анасы бир гиччи тюкенни юрюте, демек, ол оьрге оьзюню пагьмусу булан чыкъгъан. Пагьмуну аслу яны – эринмей-талмай, оьзюню сынавун толумлашдырмакъ учун къаныгъып уьйренмек ва тер тёкмек. Шо яндан алгъанда, Рамазанны хасияты бар. Спортда шо – инг тарыкълы зат. Ол айтагъан кюйде, Хасавюртда йимик топ ойнап болагъан уланлар уьлкеде миллионлар булан бар. Оьзюне 12 йыл болагъанда бош майданчада тенглилери булан топ тебип тургъан улан, 12 йылдан Россияны премьерлигасындагъы командада ойнамакъ, шонда оьзюн яхшы оюнчу деп гёрсетмек, онда тарыкълы бары да хасият барны гёрсете.
– Мен тутушуп ябушувну къоюп футболгъа чыкъгъанда, барысы да тамаша болду, – дей ол бир баянлыгъында. – Сен чи Дагъыстандагъы ярышланы утасан, футболдан артыкъ гётерилмежексен, о оьлген дейгенлер де бар эди. Мен буса футболгъа бир даражагъа етишермен деп тюгюл, оьзюм кёп сюегенликден гелдим. Эгер де командада сагъа тергев ёкъ буса, сен гертиден де осалсан. Шону учун да мен тренировкалар битгенде де майданда къалып, топ оюнну кёп тюрлю къайдаларын уьйренип тура эдим. Тренировкаларда оюнну юрютеген кюйге кёп тергев этиле. Мен буса къапулагъа ер-ерден ва тюрлю-тюрлю къайдаларда топ гийирмекге кёп тергев беремен ва шогъар бош заманымны кёп янын багъышлайман.
Футболда сени топ ойнама бир замангъа ала. Шонда беклешмек учун, сен айрыча гьаракат этме герексен. Тайдырар деп тартынагъан гезиклер де бола, тек янгы адамны алып, ол команда булан ойнама уьйренгенче, заман гете, шо буса пайдалы болуп чыкъмай.
Премьер-лигада бусанг да, оюнгъа чыкъмайгъан гезиклер де бола. Бир оюн гете, бирдагъы гете. Бир-бирде 5 минутгъа чыгъара. Шолайлыкъ булан, бир-эки топ гийирсенг, сагъа тергев арта. Олагъа да тарыкъ бажарывлу яшлар…
2021-нчи йылда ол «Ростов» команданы къапуларына бир оюнда 3 топ гийирген, шондан сонг ону аты айтыла ва кёп командалар оьзлеге алма сюе. Шоланы арасында «Зенит», «Спартак», «Сочи», «Локомотив» йимик белгили командалар бар. Гьали топ оюнчуну сатып алма да бола чы. «Урал» команданы сайтында Рамазан Гьажимуратовну «багьасы» — 500 минг евро. Ону айлыгъы буса бугюнлерде 25 минг евро, йылгъа 300 минг евро бола.
Ону умутлары уллу: «Урал» командасы Россияны чемпиону болуп Европа оьлчевдеги ярышлагъа чыкъмагъа, шолай да Европаны командаларында ойнама къасты бар. Шолай болма да тарыкъ. Рамазан оьрге багъып гьар канзини басып гётерилип тура, спортда «канзилени» экишерден оьтме бажарылмай.
БИЗИН МАЪЛУМАТ:
Рамазан Ирбайханович ГЬАЖИМУРАТОВ 1998-нчи йылда тувгъан. Ол эндирейли, белгили журналист Бийсолтан Гьажимуратовну инисини торуну бола. Хасавюрт шагьарда башлап тутушуп ябушув, артда футбол булан машгъул болгъан.
Сонг ол Москва шагьаргъа чыкъгъан ва Яшёрюмлени футбол школасына тюшген. Тюрлю-тюрлю йылларда «Трудовые резервы», Костромадагъы «Спартак», Москвадагъы «Велес», Хабаровскидеги «СКА-Хабаровск» деген командаларда ойнагъан. Ону «Зенит-2» ва «Шинник» деген командалагъа да чакъыргъан. 2020-нчы йылда Россияны жыйым командасында Футболну милли лигасында ойнагъан.
2021-нчи йылны башындан берли Екатеринбургдагъы «Урал» деген командада ойнай.
Къаравчуланы гьисабына гёре, гетген йылда «Урал» команданы инг яхшы футболисти ва сезондагъы инг арив голну автору болгъан. Премьер-лигада ойнайгъан 16 команданы ичинде «Урал» команда – 10-нчу ерде.
Гьазирлеген Г. КЪОНАКЪБИЕВ.
