Бу йыл да юрт хозяйствону къуллукъчулары оьзлени касбу байрамына гёрмекли гелим алып етишдилер. Шо гьакъда биз Бабаюрт район администрацияны юрт хозяйство управлениесини ёлбашчысы Марат Абдуллаевич АЛТАВОВ булан лакъырлашабыз.
– Марат Абдуллаевич, сиз оьзюгюзню касбу байрамыгъызгъа нечик натижалар булан етишдигиз?
– Юрт хозяйствону оьсдюрюв – бизин уьлкени агьамиятлы масъаласы.
Авлакъларда ишлейгенлер шондагъы къыйынлыкъны бек сезе. Чакъны гьалы да, оьзге гьаллар да чачывгъа, сюрювге бек таъсир эте. Шо четимликлеге де къарамайлы, олар алдына салгъан муратлагъа етишелер.
Бугюнлерде мен мекенли кюйде айтмагъа боламан: бу йыл юрт хозяйство ишчилер учун натижалы болду.
– Ватанны ашамлыкъ сурсат булан таъмин этмек учун тер тёгегенлени иши бек асувлу. Бизин райондагъы къайсы хозяйстволар ашлыкъ къайтарывда оьрлюклеге етишдилер?
– Оьзлени касбу байрамын мол тюшюм булан ООО «Колос» (Адил Янгыюрт), СПК «Сектор» (Янгы Къара), КФХ «Абдурагьманов» (Адил Янгыюрт), КФХ «Абдуллаев» (Хамаматюрт) хозяйстволаны загьматчылары къаршыладылар.
– Районну авлакъларында будайдан къайры, ашлыкъны дагъы да нечик журалары чачыла?
– Дюгю ва гьабижай. Бу йыл ООО «А.Алакъаевни атындагъы» (Алимпашаюрт), КФХ «Эсенболатов» (Хамаматюрт), ООО «Искра» (Уцмиюрт) гьабижай чачгъан эдилер. Гьар хозяйство орта гьисапда 33-40 центнер гьабижай алдылар. Дюгю 2 минг 300 гектаргъа чачылып, мол тюшюмлер алынды. Гелеген йыл да шону 3 минг 800 гектар ерге чачмагъа умутлубуз.
Ондан къайры да, районда юзюмчюлюк йыл сайын генглеше бара. Хамаматюртдагъы КФХ «Абдуллаев» деген хозяйство бу йыл яхшы гелим алды.
– Гюзлюк чачыв ишлер башлангъанмы?
– Гюзлюклени чачмагъа башлагъанбыз. Гетген йыл булан тенглешдиргенде, чачыв майданларыбыз 850 гектаргъа артгъан. Эгер гетген йыл 3 минг 200 гектаргъа чачгъан эдик буса, ашлыкъ майданланы бу йыл 4 минг 50 гектаргъа ерли артдыргъанбыз. Гюзлюклени чачмакъ учун сугъарывну гьайын да этмеге герек. Шогъар гёре сугъарыв татавулланы ва сув къайтарагъан коллекторланы тазалав ишлер де юрюлюп тура.
– Озокъда, авлакъ ишлени юрютмек учун яхшы ишлейген техника да тарыкъ. Гьарисин онгарып юрютмеге, янгыртмагъа тюше. Бу йыл техниканы янгыртдыгъызмы?
– Биз техниканы кёп янын гетген йыл янгыртдыкъ. Юрт хозяйство министерлик биз алгъан чакъы техниканы яртысын тёлеп кёмек этди.
– Районну сют ва эт булан таъминлиги нечикдир?
– Сют де, эт де бизин районда тарыкъ чакъы бар. Сютню гьасиллерин чыгъарсакъ, йылны боюнда районда 38 минг тондан кёп алынгъан, эт буса –13 минг 146 тон.
– Россияда юрт хозяйствону оьсдюрювге айрыча агьамият бериле. Бизин республикада не йимик кёмеклешив проектлер бар?
– Дагъыстанда этли ва савулагъан гьайванланы алмакъ учун «Агростартап» деген, сонг да оланы къалгъан янында сакъламакъ учун «Агропрогресс» деген грантлар бар. Олай да, сютню ишлетмеге, ана малланы сакълавгъа, савулагъан гьайванлар учун ем алмагъа, бавланы ва юзюмчюлюклени оьсдюрмеге, ишлетилген ашлыкъны тонуна гёре берилеген субсидиялар да бар.
– Райондагъы юрт хозяйстволаны мол тюшюмлер алмакълыгъы ишчилени загьматындан гьасил. Шолай къайратлы кюйде ишлейгенлер къайсы хозяйстволарда бар?
– Хозяйстволаны башчыларыны гьакъында айтсакъ, уллу уьстюнлюклеге етишген хамаматюртлу фермер Гьажимурат Абдуллаевни эсгермеге болабыз. Ол гьар не яндан да юрт хозяйствону артдырып тура. Ону юзюмчюлюклери де, емиш бавлары да, гьатта гьайванлар булангъы фермасы да бар. Шулайлыкъда, Гьажимурат районну емиш, сют ва эт булан таъмин эте.
Олай да, Адил Янгыюртдагъы ООО «Колос» деген хозяйствода бек къасткъылып ишлейген комбайнёр Руслан Эбузовну, кёп йылланы узагъында зоотехник болуп ишлеп тургъан, гьали буса Янгы Къарадагъы «Сектор» деген хозяйствону ёлбашчысы Агьмат Гьасаналиевни эсгермеге болабыз.
Юрт хозяйстволаны арасындан буса Хамаматюртдагъы «Алипханов» деген сабанчы хозяйствону юзюмчюлюклеринден бек уллу тюшюм алынгъан, Адил Янгыюртдагъы «Колос» деген хозяйство буса чалтик чеклени генглешдиривден биринчи ерде.
– Марат Абдуллаевич, гележекде юрт хозяйство ишчилеге не ёрамагъа сюесиз?
– Инг биринчилей, савлукъ, сонг да дюньяда парахатлыкъ, мол тюшюмлер, ачыкъ кёклю чакъ ёрамагъа сюемен. Шоланы гелими уллу болса, бизин районда тарчыкълыкъ болмажакъ.
СУРАТДА: Марат АЛТАВОВ.
