(Болгъан иш)
Гетген асруну 50-нчи йыллары. Буйнакск районну административ центры Тёбен Къазанышдагъы заманы. 23 йыллыкъ жап-жагьил къызардашым Зарипат Атаева онда партияны район комитетини уьчюнчю секретары болуп ишлей эди. Ол янгыз къалмасын учун, атам-анам ону янына мени де йиберген. Биревлени уьйлерини экинчи къатында биз яшайбыз, биринчи къатында буса – уьй есилер.
Олар оьзлени гиччи улан яшына сюннет этдирген экен. Шо гьакъда, къы — зардашым чы къайдагъы затдыр, мен де билмедим.
«Оьзю яшайгъан уьйлерде неге сюннет этмеге къойгъан?!» — деп, бир тилчи, къызардашыма яла ябып, райкомгъа арза язгъан экен. Сюннет этив йимик адатлагъа къаршы иш юрюлеген девюр чю! Арзагъа гёре масъаланы райкомну бюросу чечмеге герек!
Муна, бюрону жыйыны юрюлюп тура.
— Зарипат, сен оьзюнгню айыбынга мюкюр боламысан? — деп сорай рай-комну биринчи секретары.
— Гечеси-гюню булан выходнойсуз ишде болагъангъа, шо «сюннетни» гъакъында биринчилей мен райкомгъа гелген арзадан билдим. «Явгъан янгурну артындан ямучу алып чапгъандан» пайда чыкъмай. «Айыбыма» мюкюр болмасам, амалым ёкъ, — дей ойлу кюйде къызардашым.
— Эсги адатны юрютмеге ёл бергени учун коммунист Зарипат Атаевагъа учётный карточкасына гийирип, къатты выговор бермекни таклиф этемен, — деп билдире биринчи секретарь бюрону членлерине. Амалы ёкъ къызардашым ичинден: «Оьзюнге де «сюннет» этилген адам, уялма сама уялмай, бир айыпсыз мени, жагьил къызны, къатты такъсыргъа тартмагъа айланасан дагъы…» – деп талчыгъа. Бюрону членлери къол гётергенче, сёйлеме тез ихтияр алгъан къызардашым эретуруп:
— Гёремен, сиз мени гючлю такъсырлама айланасыз. Тек мен бир затны эсигизге салма сюемен: такъсырлангъан коммунист Уставгъа гёре къатты выговорун тайдырмакъ учун, алты айны ичинде оьзюню кемчиликлерин тюзлеме герек. Шолай болгъанда, айтыгъыз, мен не этме тарыкъман? Кемчилигимни «тюзлемек» учун шо гесилген «гесекни» ерине ябушдурма герекменми?
Бюрону членлери оьзлерден ихтиярсыз кюлеп йиберген. Оьз еринде гьазир айтылгъан шо уьттю, гьакъыллы сёзлери булан къызардашым тийишсиз берилме турагъан къатты выговордан къутулуп, «йымышакъ» выговоргъа тарыгъан.
Вагьит АТАЕВ.
