Давну ва загьматны ветераны

Изилав Акъашевич Акъашев 1924-нчю йылда Тюпдеги Чирюртда Акъашны ва Гьайбатны агьлюсюнде тувгъан. Ата-анасы шонда къурулгъан артелде, сонг ерли колхозда ишлеп тургъанлар. Изилав оьзюню атасын танымай десе де ярай, ол улан тувуп, узакъ къалмай гечинген. Агьлюдеги дёрт де улан анасыны герти кёмекчилери бола ва оьсе туруп, агьлюню гьалы къолайлаша. Гиччиден загьматгъа уьйренген агъа-инилер бир болуп ишлей ва къаркъаралы болуп оьсе.

Дав башлангъанча Изилав Оьр Чирюртда 7 класны битдире ва ерли колхозда атарба гьайдап ишлей. 1940-нчы йылда ол ерли МТС-де механизатор ва слесар курсланы битдире ва шонда ишлеме де башлай. Уллу Ватан дав башлана. Гьайбат да башгъалар йимик уланларын бир-бир этип фронтгъа йибере.

Дав башлангъанда, оьзюне 17 йыл болагъан Изилав агъалары булан фронтгъа барма сюе, тек военкомат огъар изну бермей къайтара. Ол фронтгъа сурсат маллар болдурмакъ учун гече-гюн демей ишлей.

1943-нчю йылда 19 йыллыкъ Изилав Акъа­шевге фронтгъа йиберме деп повестка бериле. Шо вакътиде чакъырылгъанланы башлап Грузиягъа йиберелер. Мунда дагъыстан артиллерия полк къурула ва ол дав ёлдашлары булан пушкалардан атышма уьйрене.

Арадан кёп де гетмей, полкну давгъа сала. Полкдагъы солдатланы арасындан сайлап бираз бажарывлуларын командирлер гьазирлейген курслагъа бакъдыра. Изилав булан дагъы да 4 уланны Свердловск шагьаргъа йибере. Ол мунда командир курслардан къайры да, миномётдан атышма да уьйрене. Охуп битгенде, олагъа сержант чинлер бериле, Изилавну Харьков шагьарны боюндагъы Гороховецкий лагерь ерлешген ерге йибере. Ол онда авур гаубица-пушкаланы тартагъан Америкадан гелген тракторланы гьайдама да уьйрене. Сонг ону эки уллу пушканы командири этип белгилей.

1944-нчю йыл Изилав дав этеген 10-нчу артиллерия полк белгили асгербашчы, Совет Союзну маршалы Иван Степанович Конев башчылыкъ этеген 1-нчи Украина фронтгъа бериле. Дав битгенче сержант Изилав Акъашевич Акъашев шонда къуллукъ этип тура.

1-нчи Украина фронт Польшагъа гире ва Сандомирский плацдарм деген ерде гючлю дав эте. Изилав ёлбашчылыкъ этеген эки уллу пушкалардан сагьат ярымны ичинде немислеге багъып 25 снаряд йибериле. Гьар снарядны авурлугъу 146 кило гелегенни айтсакъ, олар немислеге нечик балагь гелтиргени ачыкъ болуп къала. Дав битгенде шо бойда кёп немис къырылгъаны ва техникасына зарал болгъаны белгили бола. Шонда Изилавну аслам пайы барны айтып турмасакъ да, командир И.Акъашев Къызыл Юлдуз орден булан савгъатлангъаны да кёп затны англата.

Сонг дивизияны Гологов шагьарны азат этме сала. Душманны къувалай туруп, олар Одерге чыгъа.

30-нчу апрелде Берлин тюп бола, дивизияны буса Берлинден 40 чакъырым аридеги Нейсен деген шагьарны тазалама бакъдыра.

1-нчи Украина фронтну Чехословакиягъа, сонг буса Венгриягъа чыгъара. Уьстюнлюкню гюнюн Изилав Акъашев 203-нчю гаубица батарея булан къаршылай. Ону Ватан давну II даражалы ордени булан, «Къоччакълыгъы учун» ва «Фашист Германиядан уьстюн гелгени учун» деген медаллар булан да савгъатлайлар.

1946-нчы йылда И.Акъашев къуллукъ этеген асгер бёлюк Дагъыстангъа йибериле. Сонг оланы Буйнакск шагьарны боюна чы­гъара.

И.Акъашев 1947-нчи йыл асгерден къайта ва ерли МТС-де тракторист болуп ишлеме башлай. Башлап механизатор, сонг трактор бригаданы бригадири болуп чалыша. Шо ишинде ол пенсиягъа чыкъгъанча ишлей. Загьматда гёрсетген гьаракаты учун ол Дагъыстанны Оьр Советини Президиумуну Гьюрметлев грамотасы, «Загьматны ветераны» деген медаль ва «Социалист ярышны алдынлысы» деген белги булан савгъатлангъан.

Агьлюсю Патимат булан Изилав бир улан тарбиялагъан. Бугюнлерде авлетини дёрт авлети бар. Олар да ишден къачмай, загьматгъа берилген адамлар.

Изилав Акъашевич Акъашевни къыйынлы дав ва загьмат ёлу оьсюп гелеген яшёрюмлеге уьлгю болма герек. Биз де ветерангъа яхшы савлукъ ва узакъ оьмюр ёрайбыз!



Гебек КЪОНАКЪБИЕВ,


оьз мухбирибиз.

Суратда: давну ва загьматны ветераны Изилав АКЪАШЕВ.