Бизин заманда дюньяны не бучча­гъында да бола­гъан агьвалатланы, яшайгъан адамланы гьакъында телевидениеден, Интернетден таба билме бола. Шо, озокъда, бек яхшы, тек бизин къумукъ юртланы, онда яшайгъан адамларыбызны, оланы ишлерини-гьалларыны гьа­къында билмек йыракъ ерлердеги-эллердеги адамланы гьа­къындагъы маълуматлардан эсе оьз халкъыбыз булан байлавлулары артыкъ чы. Тюзю, къумукъланы сайтларында бизин гьакъыбызда да арив маълуматлар бериле, амма олар газетлерибизде, журналларыбызда йимик толуму? Сонг да, бизин барыбыз да, айрокъда чагъы уллулар Интернетге «чомулуп» турабызмы?

Дагъы да бизде арт вакътилерде хасокъда яйы­лып гетген яман бир гьалны гьакъында айтма сюемен: ана тиллерде Дагъыстанда пачалыкъ чыгъарагъан китап­лар аз болгъан, бирлери спонсорланы яда авторланы харжына чыгъарыла, амма шолар да азлыкъ эте. Оьсюп гелеген яшланы гьакъында айрыча айтма тюше: оланы бирлери, шагьарларда яшайгъанларыны буса кёбюсю ана тиллерин билмей деме ярай. Ишлер шолайына гетсе, халкъыбыз ана тилин тас этип къоймакъны къоркъунч­лугъу бар, тилин тас этген миллетге буса миллет деме къыйын, халкъыбыз оьз менлигин тас этип къоймагъай эди деген ой герти къумукъну ичинбушдурмай болмай. «Ёлдашда», «Тангчолпанда» яшлар учун сагьифалар берилегени яхшы, «Къарчыгъа» журналыбыз буса яшлар учунгъу кёбюсю китап­ланы орнун тутуп токътай.

Элин сююв агьлюден, юртундан башлана­гъаны белгили. Язылывну заманы битегенде гьар юртда нече адам къумукъ газетлеге язылгъаныны гьакъында маълуматлар бериле: бир-бир гиччи юртларда да кёп­лер язылалар, булай гьал, озокъда, бизин сююндюре, амма уллу юртларда аз язылагъанлар ёлугъа, шо мени тамашалыкъгъа къалдыра, о не немкъорайлыкъдыр, не айсениликдир?! Бизин арабызда, озокъда, ярлылар да бар (кёбюсю пенсионерлер, алапасы кёп азлар), олагъа юрт администрациялары, школалар, оьр охув ожакълар, гьатта къардаш-къурдашлар кёмек этеген гезиклер ёлугъа, шо кюйню генглешдирме бола эди. Бу ерде бирдагъы бир «гиччи» зат эсиме гелди: масала, эки-уьч ювукъ, хонча къуруп олтурса яда тойда, банкетде йыбавда буса, тарыкъда да, тарыкъсызда да асламындан акъча, айшабаз ташлап, оьзлени барлы­гъын-кюрлюгюн, акъчалы-бокъчалы экенин гёрсетме къарайгъанлар ёлугъа, шо, озокъда, оланы ихтиярында, тек олар шо чомартлы­гъыны бираз пайын сама халкъына пайдалы ишлеге де харжлаймы экен?

Ахыры да, булай янгылыш пикруну эсгерме сюемен: сайки, газетни оьмюрю – бир гюн, журналны оьмюрю – бир ай, китапны оьмюрю – бир йыл. Олар кёп йыллар сакъланагъан китапханаланы айтма да айтмайман: фольклор экспедицияларымны заманында, газетлерден гесип алып, аявлап-асырап сакълайгъан заман саргъайтгъан макъалаланы, очерклени ва башгъаларын гёрсетегенлер кёп ёлукъгъан, гьали мен де шолай жыйып тураман, оланы китапларымда да къоллайман. Демек, газетлени, журналланы, китапланы оьмюрю олар нечик адамны къолуна тюшгенликден гьасил бола.

Газетлеге, журналлагъа язылыв бизин халкъны бары да масъалаларын чече деп мен, озокъда, айтмайман, тек шо агьамиятлы ишге гьар ким болагъан оьлчевде къол ялгъамакъ пучуна гетмес.