Республиканы маълумат къуралларында къаягентлилер ва Къаягент районлулар учун шат билдирив болду. Бу районлу 8 йыллыкъ Таймаз Темирбеков оьзюню тенглилерини арасында Словакияны тахшагьары Братиславада 10 гюнню ичинде шагьмат оюнлардан юрюлген Европа ярышларында 2-нчи ер къазангъан. Къаягент райондагъы хас мухбирибиз Магьамматрасул Ибрагьимов Темирбековланы агьлюсюнде болгъан ва олар булан лакъыр этген.
Артдагъы йылларда къаягентли ва Къаягент районлу спортчулары спортну тутушуп ябушув ва гюнтувуш пачалыкъларындан бизге гелген оьзге ябушув жураларындагъы уьстюнлюклери булан белгили. Гиччи Таймазны артдагъы йылларда шагьмат оюнларында етишген уллу уьстюнлюклери де тергев бермесдей тюгюл.
Спортну бу журасына Таймаз оьзюне дёрт йыл ярым битген сонг гелген. Ону шахматлагъа къуршалыву аслу гьалда уьягьлюде башлангъан. Себеби – Таймазны уллатасы Байболат Темирбеков, улланасыны эркъардашы Шарапутдин шагьмат оюнсуз «яшап болмайгъанлардан» деп ташдырып айтмагъа болабыз. Оланы шагьмат доскадагъы «ярышларына» гьар ким де сукъланып сагьатлар булан къарай.
Гиччипав Таймаз да сонгугюн ва къаттыгюн юртгъа гелген вакътилеринде оланы оюнларына кёп гезиклер къарагъан, ушатгъан, ойнамагъа урунгъан. Яшны талпынывларын гьис этген ата-ана, яшгъа беш йыллар бите туруп, ону белгили дагъыстанлы шагьматист Жакъай Жакъаевни школасына язгъан. Шо вакъти шагьмат школада Таймазны зукъарилери агъа-инилер Болат ва Умахан Солтанагьматовлар да уьйрене болгъан. Оьзлеге 10-12 йыллар болагъан агъа-ини Солтанагьматовланы уьстюнлюклери республикада яхшы белгили. Яшланы гьариси оьзлени оьмюрлериндеги охувчу яшланы арасында юрюлген республика, Темиркъазыкъ-Кавказ федерал округдагъы (СКФО) ярышларда биринчи-экинчи ерлени кёп къазангъан.
Оланы спортдагъы уьстюнлюклери Таймазгъа да бек таъсир этген. Таймаз зукъарилери булан ойнамагъа башлагъан, шагьмат оюнну сырларын билмеге урунгъан, оьзгелерден озмагъа да гьаракат этген. Школада ону спортну азалгъыларындан саналагъан журасыны сырларына тренер Макъсутдин Жамболатов да тындырыкълы уьйретмеге башлай. Яшны пагьмуларын гёрген сонг бу экевге халкъара гроссмейстер Жакъай Жакъаев де къошула. Уьчевню гьаракаты пагьмулу яшны аста-аста яхшы натижаланы ёлуна гелтире.
2017-нчи йылны май айында 6 йыллыкъ Таймаз шагьмат оюнлардан Магьачкъалада биринчилик алмакъ учунгъу ярышларда ортакъчылыкъ эте ва уьстюнлюк къазана. Сонг Хизри Шихсайитовну савгъатына ес болмакъ учун оьтгерилген республика ярышларыны ортакъчыларына къошула ва оланы барысында да утмагъа бажара. Турнир Дагъыстанны республика даражасына тенг этиле. Шо йылны ноябрь айында Таймаз Дагъыстанны чемпиону гьисапда Темиркъазыкъ-Кавказ федерал округну ярышларында да ортакъчылыкъ эте. Ярышларда ол экинчи ерни ала.
–Таймазны спорт яшаву муна шулай тез, биз къаравулланмагъан къайдада башланды,- дей, бизин булангъы лакъырында ону атасы Рашитхан Темирбеков. Гьали ону спортдагъы гьаракатына даим тергев бермеге тюше. Атабыз, яшны анасы ону булан, ону ишлери булан машгъул.
Гертиден де, Таймаз гьар айда бир-эки ярышларда ортакъчылыкъ эте. Ону ягъында даим бирев болмагъа тарыкъ. «Муна атабызны Братиславадагъы ярышлагъа Таймазны вакили гьисапда баргъан белгиси», –деп гёрсетди язывлар ва сурат булангъы документни Рашитхан.
2018-нчи йылны январ айында Таймаз оьзюню тенглилерини арасында Магьачкъала шагьарда биринчилик алмакъ учун юрюлген ярышларда бирдагъы гезик уьстюнлюк къазангъан. Сонг ол 15 йыл битмеген яшланы арасында Дагъыстанны чемпиону бола. Рашитханны айтывуна гёре, шо ярышларда экинчи ерге ес болгъан, оьмюрге уллу яш гиччипавгъа утулгъанындан уялып савгъатын алмагъа да гелмеген.
2018-нчи йыл Таймазгъа дагъы да кёп ва уллу уьстюнлюклер гелтирген йыл болду. Ол шо йыл СКФО-дагъы ярышларда да утгъан. Россияны кубогун къазанмакъ учун Ялта, Нальчик, Аштархан шагьарларында оьтгерилген ярышланы гьарисинде де биринчи ерге чыкъгъан. Россияны кубогуну финалисти болуп, шагьматланы сюегенлени, белгили шагьматистлени тамашагъа къалдыра.
2019-нчу йылны май айында Таймаз 9 йыл битмеген яшланы арасында Кострома шагьарда юрюлген Россияны ярышларында 3-нчю ерге чыгъа, бронза медаль булан савгъатлана. Уьстюнлюк огъар Европа ярышларына ёл ача.
Июльну ахырында Таймаз уллатасы Байболат булан Братиславагъа бара. Словакияны тахшагьарында августну биринден он бири болгъунча 9 йыл битмеген яшланы арасында шагьмат оюнлардан Европаны чемпионаты оьтгериле. Шоларда бизин якълы гиччипав уьстюнлюклерин дагъы да давам эте туруп, оьзюню кёбюсю тенглилерин ута.
– Ярышларда Европаны 49 уьлкесинден гелген 100-ден де артыкъ яш шагьматистлер ортакъчылыкъ этди, – дей, шо гюнлени эсге ала туруп, Байболат Темирбеков.
Братислава арив шагьар. Таймаз мунда 9 керен ойнай. Тенглилерин ута. Амма ярышланы арт гюнлеринде Тюркиядан гелген, шагьматланы дюньясында белгили спортчу яшгъа хапарсыз болуп утдура. Шо буса ону экинчи ерге чыгъара. Биз ойлайгъан кюйде, Европада 2-нчи ер къазанмакъ да – уллу натижа. Шо уьстюнлюгю булан 8 йыллыкъ Таймаз Темирбеков янгыз къаягентлилени ва Къаягент районлуланы тюгюл, савлай дагъыстанлыланы, россиялыланы да къувандырды. Ачыкъ этип айтгъанда, Таймаз етишген уьстюнлюклени кёплери – шагьмат оюнларында дагъыстанлылар учун биринчилей етишилген натижалар. Таймаздан алда шо оьрлюклеге бир дагъыстанлы да гётерилмеген.
Августну 11-нден 12-сине чыгъагъан гече Таймаз уллатасы булан Магьачкъалагъа къайта. Аэропортда ону спортклубну, Дагъыстанны шагьмат федерациясыны ёлбашчылары, дос- къардашы, къурдашлары уллу къуванчлыкъда къаршылай.
Спортну бу журасында етишген уьстюнлюклери саялы гиччи Таймазгъа «2018-нчи йылда Къаягент районну адамы» деген гьюрметли ат берилген. Шо йыл ол Дагъыстанны инг уьстюнлю спортчуларыны арасына да гире.
Таймаз Темирбеков – Магьачкъаладагъы Магьаммат Гьамзатовну атындагъы лицей-гимназияны 3-нчю класыны охувчусу. ондан къайры, ол Россияны шагьмат федерациясы уьлкебизде ачгъан 3 центрны бириси Тольятти шагьардагъы гроссмейстерлер гьазирлейген центрында де уьйрене. 2020-нчи йылдан башлап Таймаз Россияны 9-11 йыллыкъ шагьматистлеринден къурулгъан жыйым командасына къошула.
Буссагьатгъы вакътиде ол уллатасы, ата-анасы ва тренерлери булан Темиркъазыкъ-Кавказ федерал округну ярышларына гьазир бола.
Биз де пагьмулу яшыбызгъа, ата-анасына, тренерлерине гележек спорт ярышларында дагъы да уллу уьстюнлюклер ёрайбыз!
