Генгешге Таргъу, Кахулай, Албёрюгент, Янгы Чуртах, Дучинский, Янгы Къули, Ахар, Шушия ва башгъа юртланы вакиллери, башчылары да чакъырылгъан. Арагъа салынып ойлашылгъан масъала Каспий денгизни ягъасындагъы орманлыкъ фондну топуракъларын къоллавну гьакъында болгъан. Шо топуракълар Дагъыстан АССР-ни халкъ депутатларыны III съездини къарарына гёре Новолак районну къурмакъ учун белгиленген.
Комиссияны председатели Рамазан Жапаров айтгъан кюйде, топуракъ масъала тюзевлю чечилмесе, халкъны арасына тюртюшювлер гелтиреген гьаллар салма бола. Шо масъаланы комиссия оьзю чечме болмай. Чыгъаргъан таклифлер тийишли къурумлагъа йиберилежек. Оланы къарарына гёре чечилме герек.
Масъаланы четимлиги гьали шо ерлеге Таргъу, Кахулай, Албёрюгент посёлокланы халкъы да еслик этегенлик булан байлавлу. Алдагъы Таргъу районну тарихи топуракълары 1944-нчю йыл таргъулуланы гючден Хасавюрт районгъа гёчюрюп, къолдан чыкъгъан. Гьали буса уьч де юртну жамияты шо топуракълардан адамлагъа уьйлер къурмакъ учун ерлер бермекни талап эте.
«Бизин мурадыбыз – лак миллет учун да, таргъулу къумукълар учун да онгайлы шартлар болдурагъан ёлланы излеп тапмакъ, – деген Р.Жапаров. – Озокъда, таргъулулар, кахулайлылар, албёрюгентлилер янгы къошулгъан уьягьлюлеге ожакъ къурмакъ учун биналар ишлемеге ерлери ёкъ экенге гюнагьлы тюгюл».
Шо масъаланы айланасында Дагъыстан Республикада орманлыкъ хозяйствону комитетини председателини заместители Велибек Ферзулаев доклад этген. Ол билдиргенге гёре, Дагъыстан АССР-ни халкъ депутатларыны уьчюнчю съездинде къабул этилген къарарлагъа гёре янгы Новолак районну болдурмакъ учун гёрсетилген топуракъланы майданы 8 минг гектар бар. Шону 195 гектары Магьачкъала «Мехлесхозну» ерлери, Каспий денгизни ягъасы булан «Къара ташлар» деген бойда ерлешген.
«Шо топуракълар буссагьатгъы вакъти Россия Федерациясыны еслиги деп гьисаплана. Шону тасдыкъ этеген суд къурумланы хыйлы гьукмулары да бар, гьатта Темиркъазыкъ Кавказны федерал арбитраж судуну къарарлары да бар», – деп билдирген В.Ферзулаев.
О ерлеге 2013-нчю йылны апрель айында Таргъу, Кахулай, Албёрюгент посёлоклардан адамлар гелип олтургъан. Жыйылгъанлар оьзлеге тийишли ерлени къайтарып бермекни талап этегенин билдирген. Оьзлени талапларына олар яш наслугъа биналар къурмагъа топуракълары ёкълукъ булан байлай.
ДР-ни пачалыкъ еслик агентлигини ёлбашчысыны заместители Ражап Усманов билдирген кюйде, шо топуракъланы айланасында юзден де артыкъ судлукъ ишлер юрюлген. Олар барысы да натижасыз битген. Неге тюгюл, о ерлер Россия Федерациясыны еслигинде. «Эгер де законну алышдырып, шо топуракъ гесеклени Россия Федерация оьзлени еслигинден тайдырып, бизге бермесе, республика оьзтёрече шо гьакъда иш гёрмеге болмай», – деген Р.Усманов.
Дагъыстан Республиканы мюлк министерлигини ёлбашчысы Марат Ильясов да, шолай эсгерилген топуракъ гесеклеге оьзлени бир ихтияры да ёкъ экенин англатгъан.
Генгешни барышында чыгъып сёйлегенлени бары да пикруларын гёз алгъа тутуп, комиссия булай таклиф къабул этген:
Албёрюгент, Кахулай, Таргъу посёлокланы халкъына ожакълар къурмакъ учун биналар ишлемеге, кёмекчи хозяйстволар къурмагъа оьзлени топуракълары ёкъ экени саялы, Дагъыстан Республиканы пачалыкъ мюлк министерлигине, Дагъыстан Республиканы юрт хозяйство министерлигине, Магьачкъала шагьарны администрациясына, оьрде эсгерилген посёлокланы администрацияларыны башчылары да булан Магьачкъала шагьарны къырыйында, шо юртланы топуракъ тийишли адамларына уьйлер ишлемеге ер пайлар бермекни гьакъында кагъыз гьазирлемек. Дагъыстан Республиканы Гьукуматына да шо берилежек ерлени тийишли кюйде къолламакъ учун тарыкълы инфраструктура чараланы яшавгъа чыгъарып иш гёрмек таклиф этилген.
Магьачкъала «Мехлесхозну» «Къара ташланы» янындагъы, Каспий денгизни ягъасындагъы 195 гектар ерлерин де Дагъыстан Республиканы еслигине бермекге байлавлу масъаланы чечмек;
шо топуракъ гесекни «резерв» къайдада сакълап, регион ва ерли къуллукълагъа етти йылны ичинде пайдалы къолламакъ;
дагъы топуракъ пайлар уьлешмекни токътатмакъ;
ДР-ни ич ишлер министерлигине, ДР-ни прокуратурасына ва оьзге тийишли къурумлагъа законну бузувгъа байлавлу болуп гелген арзаланы судланы къарарларына гёре тергевлю къайдада чечмек таклиф этиле.
ДР-ни Президентини ва
Гьукуматыны прес-къуллугъу.
Комиссияны председатели Рамазан Жапаров айтгъан кюйде, топуракъ масъала тюзевлю чечилмесе, халкъны арасына тюртюшювлер гелтиреген гьаллар салма бола. Шо масъаланы комиссия оьзю чечме болмай. Чыгъаргъан таклифлер тийишли къурумлагъа йиберилежек. Оланы къарарына гёре чечилме герек.
Масъаланы четимлиги гьали шо ерлеге Таргъу, Кахулай, Албёрюгент посёлокланы халкъы да еслик этегенлик булан байлавлу. Алдагъы Таргъу районну тарихи топуракълары 1944-нчю йыл таргъулуланы гючден Хасавюрт районгъа гёчюрюп, къолдан чыкъгъан. Гьали буса уьч де юртну жамияты шо топуракълардан адамлагъа уьйлер къурмакъ учун ерлер бермекни талап эте.
«Бизин мурадыбыз – лак миллет учун да, таргъулу къумукълар учун да онгайлы шартлар болдурагъан ёлланы излеп тапмакъ, – деген Р.Жапаров. – Озокъда, таргъулулар, кахулайлылар, албёрюгентлилер янгы къошулгъан уьягьлюлеге ожакъ къурмакъ учун биналар ишлемеге ерлери ёкъ экенге гюнагьлы тюгюл».
Шо масъаланы айланасында Дагъыстан Республикада орманлыкъ хозяйствону комитетини председателини заместители Велибек Ферзулаев доклад этген. Ол билдиргенге гёре, Дагъыстан АССР-ни халкъ депутатларыны уьчюнчю съездинде къабул этилген къарарлагъа гёре янгы Новолак районну болдурмакъ учун гёрсетилген топуракъланы майданы 8 минг гектар бар. Шону 195 гектары Магьачкъала «Мехлесхозну» ерлери, Каспий денгизни ягъасы булан «Къара ташлар» деген бойда ерлешген.
«Шо топуракълар буссагьатгъы вакъти Россия Федерациясыны еслиги деп гьисаплана. Шону тасдыкъ этеген суд къурумланы хыйлы гьукмулары да бар, гьатта Темиркъазыкъ Кавказны федерал арбитраж судуну къарарлары да бар», – деп билдирген В.Ферзулаев.
О ерлеге 2013-нчю йылны апрель айында Таргъу, Кахулай, Албёрюгент посёлоклардан адамлар гелип олтургъан. Жыйылгъанлар оьзлеге тийишли ерлени къайтарып бермекни талап этегенин билдирген. Оьзлени талапларына олар яш наслугъа биналар къурмагъа топуракълары ёкълукъ булан байлай.
ДР-ни пачалыкъ еслик агентлигини ёлбашчысыны заместители Ражап Усманов билдирген кюйде, шо топуракъланы айланасында юзден де артыкъ судлукъ ишлер юрюлген. Олар барысы да натижасыз битген. Неге тюгюл, о ерлер Россия Федерациясыны еслигинде. «Эгер де законну алышдырып, шо топуракъ гесеклени Россия Федерация оьзлени еслигинден тайдырып, бизге бермесе, республика оьзтёрече шо гьакъда иш гёрмеге болмай», – деген Р.Усманов.
Дагъыстан Республиканы мюлк министерлигини ёлбашчысы Марат Ильясов да, шолай эсгерилген топуракъ гесеклеге оьзлени бир ихтияры да ёкъ экенин англатгъан.
Генгешни барышында чыгъып сёйлегенлени бары да пикруларын гёз алгъа тутуп, комиссия булай таклиф къабул этген:
Албёрюгент, Кахулай, Таргъу посёлокланы халкъына ожакълар къурмакъ учун биналар ишлемеге, кёмекчи хозяйстволар къурмагъа оьзлени топуракълары ёкъ экени саялы, Дагъыстан Республиканы пачалыкъ мюлк министерлигине, Дагъыстан Республиканы юрт хозяйство министерлигине, Магьачкъала шагьарны администрациясына, оьрде эсгерилген посёлокланы администрацияларыны башчылары да булан Магьачкъала шагьарны къырыйында, шо юртланы топуракъ тийишли адамларына уьйлер ишлемеге ер пайлар бермекни гьакъында кагъыз гьазирлемек. Дагъыстан Республиканы Гьукуматына да шо берилежек ерлени тийишли кюйде къолламакъ учун тарыкълы инфраструктура чараланы яшавгъа чыгъарып иш гёрмек таклиф этилген.
Магьачкъала «Мехлесхозну» «Къара ташланы» янындагъы, Каспий денгизни ягъасындагъы 195 гектар ерлерин де Дагъыстан Республиканы еслигине бермекге байлавлу масъаланы чечмек;
шо топуракъ гесекни «резерв» къайдада сакълап, регион ва ерли къуллукълагъа етти йылны ичинде пайдалы къолламакъ;
дагъы топуракъ пайлар уьлешмекни токътатмакъ;
ДР-ни ич ишлер министерлигине, ДР-ни прокуратурасына ва оьзге тийишли къурумлагъа законну бузувгъа байлавлу болуп гелген арзаланы судланы къарарларына гёре тергевлю къайдада чечмек таклиф этиле.
ДР-ни Президентини ва
Гьукуматыны прес-къуллугъу.
