Халкъ сюеген байрамланы бириси

      
    23-нчю февраль – Россияны асгерлери дав майданларда къазангъан макътавлукъну гюню. Башындан берли шо гюнге Ватанын сюймек, тарыкъ болгъанда, ону якъламакъ деген маъна салынгъан.
    Бу йыл Ватанны якълавчусуну гюню Уллу Ватан давдагъы Уьстюнлюкню 70 йыллыгъыны алдында белгиленегени айрыча агьамиятлы. Россияда давну къайгъысын сезмеген бир ожакъ да ёкъ деп айтма ярай. Кёплер учун о – дюнья тарихде болгъан халкъны уллу къоччакълыгъы, ону булан бирге, бир заманда да такрарланма ярамайгъан халкъны къайгъысы.
    Ватанны якълавчусуну гюню деген байрамны гьалиги аты янгыз асгер къуллукъчулагъа тийип къалмай. Алда къуллукъ этгенлеге де, тылда уьстюнлюкню ювукълашдыргъан,  уьлкени сакълавда оьзлени къошумун этгенлеге ва этегенлеге де тие.
    Петроградда большевиклени башгётеривю 1917-нчи йыл 7–8-нчи ноябрде уьстюн гелгенден сонг Совет гьакимлигине, ич душманлагъа чы нечик де, тыш душманлагъа да къаршы ябушмагъа тюшген.
    Совет гьукумат совет пачалыкъны кайзер Германиядан якъламакъ учун оьзюню савутлу гючлерин яратма гиришген. 1918-нчи йыл 28-нчи январда Халкъ Комиссарланы Советини председатели В.И.Ленин «Ишчи-Сабанчы Къызыл Армияны къурмакъны гьакъындагъы», 11-нчи февральда буса «Ишчи-Сабанчы Къызыл флотну къурмакъны гьа­къындагъы» декретлеге къол салгъан. О заманларда Къызыл Армиягъа ва Къызыл Флотгъа  гёнгюллю кюйде къуллукъ этме сюеген ватандашлар къабул этиле болгъан.
        1918-нчи йылда австрия-германия (янгыз Германияны 39 дивизиясы болгъан) ва тюрк асгерлер 1917-нчи йыл 15-нчи декабрде, ярашывлукъ дыгъарны да бузуп, Совет Россияны топурагъына гиргенлер ва Украинаны, Белоруссияны, Прибалтиканы елеме башлагъанлар.
    21-нчи февральда елевчю асгерлер Минск шагьарны алалар. Шо гюн совет гьакимлиги халкъгъа «Социалист Ватаныбыз – къоркъунчлукъда!» деген чакъырывну эте.
    23-нчю февральда кайзер гючлерден Петроградда Къызыл Армияны якълавну гюню оьтгерилген. Шо чакъырывгъа гёре янгыз Петроградда душмангъа къаршылыкъ билдирип он минглер булангъы халкъ гёнгюллю кюйде гётерилген деп айтыла. Янгы къурулгъан Ишчи-Сабанчы Къызыл Армияны асгер бёлюклери шоссагьат герман асгерлеге къаршы ябушувгъа гиришген. 
    Бир нече он йылланы узагъында биз Ватанны якълавчусуну байрамын айрыча макътавлукъда къаршылайгъан мердешге уьйренгенбиз. Гьали буссагьатда да, дюньяда тувулунгъан четим шартлагъа да къарамайлы, бизин топурагъыбызны сакълавчулары бар саялы парахат болма болабыз.

    Неге 23-нчю февральда къаршылайбыз

    Кёбюсю байрамлар бизин уьлкеде тарихи агьвалатлар булан байлавлу. Аслу гьалда олар не буса да бир яхшы ва маъналы гюнге рас геле. Мисал учун, ашлыкъ къайтарыв гюню яда Уьстюнлюкню гюню, яда Космонавтиканы гюню белгилене.
    23-нчю февральда не болгъан экен? Уьс­тюнлюк яда бир уллу агьвалат болгъанмы? Алып къара­гъанда, 23-нчю февральда бир агьвалат да болма­гъан. Шо гюнню байрам этмек учун бир себеп де ёкъ. Тек тарыкълы болгъан.
        Архив маълуматларда айтылагъан кюйде, Ишчи-Сабанчы Къызыл Армия 1918-нчи йылда къурулгъан. Шо агьвалатны бир йыллыгъыны алдында Къызыл Армияны Оьр Военный  инспекциясыны председатели Н.Подвойский ВЦИК-ге шо гюнню янгы армия къурулгъан гюн гьисапда белгилемекни тилеп кагъыз язгъан. Амма ёлдашлар Къызыл Армия къурулгъан 28-нчи январгъа аз гюнлер къалгъан саялы, гьазирлик гёрме заман ёкъ экенни гьисапгъа алып, ону таклифин гери ургъанлар. Армияны гюнюн Къызыл савгъатны гюнюне (шолай байрам да болгъан) къаршы этме токъташгъанлар. Тек о гюн 1919-нчу йылда итнигюнге къаршы гелген. Шо себепден «Правда» газетде «23-нчю февральда Россияны шагьарларында ва фронтда Къызыл Армияны бир йыллыгъын белгилеме тарыкъ», – деген билдирив чыкъгъан.
    Муна шулай Къызыл Армияны гюню белгиленген. Тек ватандаш давну йылларында байрам гюн унутула, неге десе о йылларда совет гьакимликге оьзюню къысматыны гьакъында ойлашма герек болгъан. Амма 1922-нчи йылда Бютюнроссия Центральный Исполнительный Комитет 23-нчю февральны Къызыл Армия къурулгъан гюн гьисаплагъан.
    23-нчю февральдагъы байрамны гьакъында Уллу Совет энциклопедияда булай айтыла: «1918-нчи йыл 22-нчи февральда, Германияны асгерлерини чапгъыныны вакътисинде, Совнарком «Социализм Ватаныбыз къоркъунчлукъда!» деген чакъырывну эте. Петроградда, Москвада ва башгъа шагьарларда ябушувгъа халкъны ругьун гётермек учун митинглер оьтгериле. Совет халкъны Социалист Ватаныны игит ишлерин гьюрметлемек учун, 23-нчю февраль Совет Армияны ва Дав-Денгиз Флотну гюню гьисаплана».
    Савутлу гючлени байрамы, шолай байрам герек экенге, халкъны эсинде къалгъан. Шо байрам нечик тувулунгъаны агьамиятлы тюгюл, шо гюнню халкъ сюегени, шолай байрам тарыкълы экени агьамиятлы. Шо гюн асгерде къуллукъ этген эренлер оьзлени бираз игитлер, Ватанны герти якълавчулары гьисап этелер. Тиштайпалар, бары да ватандашлар уьлкеде оьзлени сакълама ва якълама гючлер баргъа оьктем болалар.

А. Гьамзаев.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля