Аманлыкъ советни генгеши

Генгешде бир-бир къурулушланы ер тербенив булан байлавлу аманлыгъын болдурувда этилме герекли ишлени гьакъында ва ДР-ни пачалыкъ къурумлары, оьзге гьакимлер, ихтиярланы якълав къурумлар ватандашлардан гелген арзалагъа, билдиривлеге нечик янашагъанны гьакъында да сёз болгъан.

Биринчи масъаланы агьамиятлыгъыны гьакъында айта туруп, ДР-ни Президенти, Дагъыстан Респуб­лика ер тербенивден аманлыкъны федерал программасына гирмегенликге тамаша болгъанын англатгъан, неге тюгюл о яндан Дагъыстан Камчаткадан сонг экинчи ерде санала.

Уллу уьйлер къурмакъ учун, айрокъда Магьачкъалада, къурулуш, архитектура, ЖКХ министерликни янындан тергев болмагъан. Янгы министрге къурулуш ишлеге къатты тергев болмагъа герекни гьакъында айтылгъан. Къурулушлар нечик юрюлегенине, къурулуш материалланы сан яны нечик экенине тергев бермеге герек. Адамлар оьзбашына гьар ерде, гьар тюрлю къайдада уьйлер къура. Эгер де, Аллагь гёрсетмесин, ер тербенип, хатабалагь болса, олар бизин гюнагьлы этип сёйлежеклер деп анг­латгъан Президент.

Дагъы да, ол айтгъан кюйде, шагьар администрацияны, оьзге ерли къурулувланы башчылары шо ишге оьз заманында агьамият бермегени учун, гьали юзлер булангъы биналаны федерал бюджетини харжына бузмагъа тюше. «Аслу плангъа Кас­пийск, Магьачкъала шагьарланы Хумторкъали, Къарабудагъгент, Манасгент юртланы, Шамхал посёлокну къошгъанбыз. Биринчилей, халкъны аманлы­гъын болдурувгъа агьамият берме герек», – деп айтгъан дагъы да Рамазан Абдулатипов.

Россияны МЧС-ини Да­гъыстан Республикадагъы пачалыкъ управлениесини начальнигини биринчи заместители Олег Халилов да, Да­гъыстан Республика ер тербенивден къоркъунчлу ерде токътагъаныны гьакъында англатгъан. Ер тербенивлени англатагъан Россия эксперт совети билдирген кюйде, 3–5 йылны ичинде Дагъыстанда гючлю ер тербенив болма бола. Шо саялы мекенсиз къурулушлар халкъ учун бек зараллы.

Генгешде чыгъып сёйлеген Да­гъыстан Республиканы къурулуш, архитектура ва ЖКХ министрини къуллугъун кютеген Магьаммат Османов айтгъан кюйде, гьар ерлерде къурулагъан уьйлер 90-нчы йылланы планларына гёре къурула. Избербаш, ДагОгни, Дербент, Къызлар шагьарларда янгы планлар этилген. Гьайдакъ, Къаягент, Сергокъала ра­йонларда да этилип тура.

Октябр инкъылапны атындагъы каналгъа тийдирип дегенлей бийик уьйлер къура­гъанлар бар. Ишленип битмеген уьйлер де бизде кёп. Эгер де уьй къурмагъа акъча тёлеген адамлар, эки йылны ичинде шо уьй ишленмесе, акъчасы негьакъ гетгенин билме тарыкъ. Шолай адамлар – 1700-ден де къолай бар. Гьар уьйню ишлеме башлагъанда да, ишлеп битгенде де, экспертиза комиссиялар болма герек.

Россияны МЧС-ини Темиркъазыкъ Кавказдагъы илму-ахтарыв институтуну начальниги Шамил Алиев айтгъан кюйде, ер тербенивню вакътисинде билдирив болдурагъан алатлар тийишли даражада тюзевлю ишлемеге тарыкъ. Халкъны арасына къалмагъал гелтиреген гьаллар тюшме ярамай.

Магьачкъала шагьарны мэрини къуллугъун кютеген Муртазали Рабаданов: «Магьачкъала шагьарда ер тербенивню анализ этме болагъан картасы эсгиленген, янгысын этме герек», – деп англатгъан. Генгешни барышында Хизри Шихсайитов булай деп билдирив этген: «Семендерден Кас­пийскиге ерли топуракъларда адамлар 5–6 сотых ерлер алып, 5 къабатлы уьйлер къура. Оланы проект-смета документлери, не де экспертиза документлери болмай. О адамланы бирев де тергемей. Оланы тергеме герек. Шо районда бийик уьйлер ишлемеге ихтияр берилмей. Ер тербенивлер болса, биринчилей, шо уьйлеге зарал болажакъ. ЖКХ-ны къуллукъчулары, оьзге муниципал гьакимлер олай ишлеге агьамият бермеге тарыкъ».

Экинчи масъалагъа къарай туруп, Аманлыкъ советни секретары Магьаммат Баачилов булай далиллени гелтирген: «Дагъыстан Республиканы Президентини ва Гьукуматыны атына бу йылны тогъуз айыны ичинде 13 минг 177 кагъыз яда арза гелген. Оланы 9129-у – ДР-ни Президентини атына. ДР-ни Гьукуматыны атына гелгенлери 4048 бар. Ерлерде оьзлени масъалалары чечилмейгени саялы, олар Президентге ва Гьукуматны Председателине чыкъмагъа борчлу бола».

«Районланы башчылары тувулунгъан масъалаланы заманында чече болгъан буса, шолай арзалар он керен аз болажакъ эди, – деп, Президент Аманлыкъ советни секретары Баачиловгъа, – аты эсгерилмеген арзалагъа да къараламы?» – деп сорагъан. Баачилов: «Къарала. Закон булан бары да арзалар къаралма тийишли бола», – деп жавап берген.

Рамазан Абдулатипов аты эсгерилмеген арзлар, эгер де бир къоркъунчлу гьалны гьакъында билдирив эте буса, олагъа да къаралма герек, деп эсгерген, законгъа къошса яхшы болур эди деген пикруну да айтгъан.

Сонг Дагъыстан Респуб­ликада адамны ихтиярларын сакълайгъан вакил Умупазил Омарова айтгъан кюйде, халкъны оьр гьакимлеге арз этегенлерини бирлери ихтиярланы якълайгъан къурумлар арзлагъа заманында къарамайгъанны, жавап къайтарылмайгъанны себебинден де бола. Айрокъда кёп арзлар ихтиярланы якълай­гъан къурумлар тийишли иш гёрмегенлигине ва тийишсиз уголовный иш ачагъанлыкъгъа, ти­йишсиз такъсыргъа тарта­гъанлыкъгъа байлавлу бола.

Рамазан Абдулатипов арзалагъа къарайгъан ишни жавап­лыкъ булан мекенли юрютмеге герекни англатгъан.



Дагъыстан Республиканы ва Гьукуматыны прес-къуллугъундан алынгъан маълуматлар.


Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля