Амалым, къайсыгъызгъа биригизге йылайым…
Сентябрни дёртю. 1999-нчу йыл… Шо къарагюн биревню де эсинден таймажакъ. Айрокъда, мени ва дос-къардашымны. Бизин йимик ичи гюйгенлени.
Айтагъаным, шо гюн мени аявлу эркъардашым Баммат Бамматов савлай агьлюсю булан бир мюгьлетни ичинде болмагъандай болду. Савлай агьлю къара топуракъгъа дёндю. Бу макъаламны да оланы эсделигине багъышлайман.
Амалым, къайсыгъызны биригизни айтайым?
Къайсыгъызгъа биригизге йылайым?
Гьалиден 20 йыл алъякъда Буйнакск шагьарда 5 къабатлы бир арив уьй ерлешген эди. Шонда бек татывлу ожакълар, адамлар парахат яшап тура эдилер. Тек… Биревню де оюнда-эсинде ёкъ кюйде бары халкъ къара къайгъыгъа батып къалды. Сентябр айны 4-нде 1999-нчу йыл намарт террорчулар мени амалым да, оьзгелер де яшав къуруп турагъан уьйню атылтып, кюлге айландырып къойду. Шо гюн 59 адамны жанлары къыйылды, нечакъы ожакълар улуду.
Шо къарагюн мени амалымны, ону юлдузлар йимик янагъан, къурчу булангъы авлетлери Жамиляны, Тагьирни, Зареманы, гелиним Вазипатны сеслери даимге сёндю. Беш адамны, савлай агьлюню тас этдик! Нечик арив, жагьил, шат адамлар эди.
Баммат Камилович Бамматов Буйнакск шагьарны башчысыны заместители болуп ишлеп тура эди. Ол бек билимли, ич культурасы булангъы, рагьмулу ва агьлю учун да бек яхшы адам эди. Оьзюнден кёмек излей гелгенлеге гьар даим де кёмек этмеге белсенип тура эди. Шо яшагъан ва тюрлю-тюрлю жаваплы ишлерде ишлеген чакъы заманны ичинде ол бек жагь кюйде къасткъылып, оьзюню гьаракатын гёрсетди.
Ол гьаманда бир башлап оьзюнден, сонг оьзгелерден ишни талап эте эди. Ону къурдашлары ва иш ёлдашлары ол бек билимли, айтгъан сёзюнде табылып, бар ишни яшавгъа чыгъарагъан, гьакъыллы насигьатлар береген адам эди деп эсгерелер. Буйнакск шагьарда огъар гьюрмет, абур-сый этмейген адам ёкъ эди.
1999-нчу йылны август айыны башында террорчулар Мычыгъыш Республиканы дазусунда ерлешген Ботлих районгъа чапгъын этгенде, шагьарны администрациясында иш къатты низамгъа салынгъан эди. Баммат оьзюню иш ёлдашлары булан бирче гечеси-гюнюн бир этип дегенлей чалыша эди. Ол халкъны алдына чыгъып, бизин республикадагъы, райондагъы, шагьардагъы гьалны гьакъында хабарлай эди.
Баммат вагьгьабылагъа бек къаршы адам эди. Дав юрюлюп турагъан ерлерден Буйнакск шагьаргъа къачып гелгенлени ол шоссагьат интернатлагъа, ял алагъан уьйлеге, яшланы лагерлерине ерлешдирип, оланы ашамлыкъ, тарыкъ-герек булан таъмин этди. Тавлардагъы дав агьвалатлар битгенде, шондан къачып гелгенлеге де яхшы ёл да, парахат яшавда ёрап ёлгъа салгъан эди.
Шо ажжал инбашында къаравуллап тургъан къайгъылы гюн, къурдашлары айтагъангъа гёре, ол бираз заман ял алып, сонг ишге къайтарман деп уьюне баргъан болгъан.
Тек… адам эсине сыйышдырып болмайгъан балагь къобуп къалды…Атылтыв болду. Беш къабатлы уьй бир минутну ичинде чёгюленип, ер-жабар болду.
Шо къара къайгъылы 1999-нчу йылны сентябр айындан берли, арадан 20 йыл гетген. Амма гьали буссагьатда да шагьар манг болгъан, шо вагьшиликге инанып битмеген кюйде тура. Ону «яраларындан» гьали де къан агъа. Шо тун къара гечени къара-къавгъасы, сеси бугюн де къулакъларыбызгъа чалына. Тынывубуз тамагъыбызгъа тыгъылып, юрегибизни уруву токътама аз къала.
Шо зылтындай къара гече нечакъы адамны ютду. Уллусу, жагьили, гиччиси булан йыртгъычланы къурбанлары болду. Олар даимликге бу дюньядан гетдилер. Амма олар шо вагьши намартланы къолундан не саялы гетгенни, оланы не айыбы болгъанны англамагъан кюйде ёкъ болдулар. Шо адамсызланы я иманы, я Ватаны ёкъ.
Шо террочулукъ ишлерде ортакъчылыкъ этегенлени ахыры хайырлы болмасын, оланы башына от тюшсюн демеге сюемен. Шолай къайгъылар дагъы бир заманда такрарланмасын. Дюньяда парахатлыкъ ва татывлукъ болсун!
П.К. БАММАТОВА.
Суратда:Б. БАММАТОВ.