Расул ЧОТАНОВ:
БИЗИН МАЪЛУМАТ:
Расул Жалакъович Чотанов 1957-нчи йыл 23-нчю июнда Буйнакск шагьарда тувгъан. 1972-нчи йыл тутушуп ябушувну секциясына юрюй ва спорт булан мекенли кюйде иштагьлана. 1976-1978-нчи йылларда Совет Армияны сыдраларында къуллукъ эте туруп, гюнтувуш ябушувну карате журасы булан машгъул бола.
Асгерден къайтгъанда Россияны ат къазангъан тренери Гьусейн Магьомаев булан бирге Буйнакск шагьарда карате ябушувгъа яшланы уьйретме башлагъанлар. О вакътилер ябушувну бу журасына гьакимликни янашыву да салкъын-сувукъ болгъан. Буса да булагъа 9 номерли школада карате секцияны ачып иш юрютме бажарыла. Расул Чотанов 1985-нчи йыл Дагъыстан пачалыкъ университетни юристлер гьазирлейген факультетин охуп битдирген. Россияны ат къазангъан тренери. Агьлюсю, Абдусамад, Тавболат деп эки уланы бар.
Бизин Дагъыстан элибизде ябушувланы гюнтувуш журалары булан ювукъдан таныш болув Россияны ат къазангъан тренери Гьусейн Магьомаевни аты да, гьаракатчылыгъы булан да байлавлу. Шону учун бугюнгю хабарыбыз Гьусейн Сайгидовични яннавурунда туруп, спортну гюнтувуш журалары булан да машгъул болуп, ону ишине оьз къошумун болдуруп ва узатып чалышгъан карате ябушувдан СССР-ни биринчи чемпиону, ушу-саньда ябушувдан Россияны чемпиону болгъан Расул Чотановну гьакъында юрюлежек.
Июн айны 23-нде Расул Чотанов тувгъанлы 67 йыл тамамлана. Ябушувланы гюнтувуш къайдаларыны устасыны, аты айтылгъан дагъыстанлы кочапны оьтген яшавуну эсге алар йимик ярыкъ бетлери, озокъда, аз тюгюлдюр. Расул Жалакъович – шексиз кюйде оьз заманыны инг яхшы каратистлерини бириси. Етмишинчи йылланы ахырларында, спортну шо журасына ёллар ачылып, бютюнсоюз оьлчевде ярышлар юрюлме башлагъаны да шогъар шагьатлыкъ эте. Расул Чотанов СССР-де алдынлыкъ учун юрюлеген шо чемпионатланы инг де жагь ортакъчыларыны бириси болгъан. Халчада оьтгерилеген ярышланы бирин де къутгъармагъан гьалда ол тренерлик ишни де юрютюп тургъан.
– 1979-нчу йылда Таллин шагьарда оьтгерилеген СССР-ни алдынлыгъы учунгъу ярышларда магъа финалгъа чыкъма ва экинчи ерни алма насип болду, – деп хабарлай Расул, спортда алгъан биринчи агьамиятлы абатларын эсге ала туруп. – Шонда финалда болгъан тутушувну буссагьатда да бир ягъадан гёз алгъа гелтиремен, эсге аламан. Мен шо тутушувну гертиден де утдурдумму дагъы деген шекли ойлагъа чомуламан. Нечик алай да, биринчи ерни магъа къаршы ябушагъан спортсменге бердилер, мен гюмюш медаль булан разилешип къалдым.
Ондан сонг 1981-нчи йыл Ташкентде оьтгерилген биринчи чемпионатда магъа ерли каратист Моходор Шакировдан финалда уьст гелип, бир абат оьрге гётерилмеге ва алтын медаль къазанмагъа имканлыкъ болду. Шо йыл мен СССР-ни чемпионатында уьст гелип халкъара турнирни де утма бажардым. Расул уьч керен арт-артындан Россияны Кубогун къазангъан, эки керен «Большой Кубок Таллина» деген ярышланы да утгъан.
Уьлкеде карате ябушув булан машгъул болув гери урулуп, гюнтувуш ябушувланы секциялары ябылып ишин токътатма борчлу болгъанда да, Гьусейн Магьомаев, Расул Чотанов оьзге тренерлер булан бирликде ушу-саньда ябушувну яймагъа ва оьсдюрмеге гиришелер. Насигьатчысыны онг къолу болуп тургъан Расул Чотанов 1991-нчи йылда ушу–саньда ябушувдан оьтгерилген Россияны биринчи чемпионатында да алдынлы ерге ес бола.
Ондан сонг Расул оьзюню бары да гючюн, англавларын-сынавун дегенлей «Динамо» деген спорт жамиятда тренер болуп ишлемеге башлай. Бугюн ол уьйретген кочапланы сыдрасында аты айтылгъанлары нечакъы сюйсегиз де бар. Карате ябушувну алсакъ, СССР-ни чемпионлары Гьусейн Гьамзатов ва Багъдасар Омариев, ябушувланы ушу-саньда журасындан Европаны чемпионлары Мурат Расулов, Магьамматгьасан Умаханов, Гьажи Дайитбеков, Назим Абасов, дюнья чемпионатларда уьстюнлюк алгъан Шамил Магьамматов, Омар Тагьиров ва дагъы да кёп оьзгелери бар.
– Совет заманлар булан тенглешдиргенде биз ябушувну карате къайдасындан топлагъан сынавларыбызны, етишген оьрлюклерибизни тас этгенбиз, – дей Расул, кюстюнген гьалда, спортну шо журасына пачалыкъны ягъындан тергев берилсе, якълав болса, оьсюп гелеген наслулар учун да пайдалы болур эди. Мени гьисабымда, карате – бир ажайып тамаша, гьайран спорт саниятланы дюньясы.
Биз Гьусейн Магьомаев ва башгъа сиптечилер булан бирликде яш наслуну ябушув саниятлагъа болгъан чакъы кёп тергевюн бакъдырма къаст этебиз. Савлугъубуз бар чакъы, оьсюп-торайып гелеген яшлар булан иш де юрютебиз ва дагъыстанда спортну оьсювюне оьзюбюзню лайыкълы къошумубузну болдурабыз.
Казим КАЗИМОВ.
СУРАТДА: карате ябушувдан СССР-ни биринчи чемпиону Расул Чотанов.
