Форумну «Къумукъ халкъ совети» деген жамият къурумну председатели Вагьит Вагьитов ачды ва юрютдю. Эсгерилген агьамиятлы чараны ишине гёчгенче, ол белгили жамият чалышывчу ва адабият ахтарывчу, алим Салав Алиевни 80 йыллыкъ юбилейи булан къутлады.

–Бугюнгю форум   ДАССР-ни 3-нчю съездини 25 йыллыгъы булан раслангъан, шону булан байлангъан демеге ярай, – деди оьзюню гиришив сёзюнде В.Вагьитов. – Шо съездде гюч булан гёчюрюлген, сюргюн этилинген халкъланы масъаласы гётерилген эди. Шону учун, форумну къурумчулары 1944-нчю йылда гюч булан гёчюрюлген къумукъланы, оланы масъалаларыны айланасында лакъыр юрютмеге токъташгъан.

Аслу мурат – гьали яшап турагъан девюрню вакиллерине де, ондан сонггъулагъа да бизин башыбыздан гетген ва гетип турагъан къыйынлыкъланы, къайгъыланы етишдирмек. Бу агьвалатгъа янгыз уьч юртну вакиллери жыйылып къалмагъан, бугюн мунда бары да къумукъ районлардан гелгенлер бар. Гьали буса, белгили тарихчи, алим Магьаммат-Расул Ибрагьимовгъа сёз бермеге сюебиз.

Магьаммат-Расул Ибрагьимов оьзюню сёйлевюнде тарихни гёзюнден къарап, янгыз къумукъланы тюгюл, сюргюнге тюшген оьзге миллетлени къысматына байлавлу да тындырыкълы кюйде хабарлады.

–Сюргюнге тюшген Дагъыстанны халкъларыны, айрокъда таргъулу къумукъланы анцу­къаллары янгыз тарихде тюгюл, жамиятны авзундан тюшмейген, гьали де чечилмеген аслу, гюнлюк масъаласы демеге ярай. Биз шо йылланы къайгъысы-дерти таргъулу къумукъланы бугюнгю яшавуна-гьалына нечик таъсир этип турагъанны гёребиз. Олар законсуз кюйде гюч булан гёчюрюлгенден къайры, оьзлени къасты булан тувгъан, оьсген ерине гьаран балагьгъа къайтгъанлар. Къылыкъ яндан, ягьы-намусу сынгъандан къайры, оланы пата-пурхуна чыкъгъан мал-матагьы да къайтарылма­гъан, уьстевюне, топуракъсыз да къалгъанлар,–деди ол.

Магьаммат-Расул Абдуллаевич оьзюню сёйлевюнде уьч де юртну жамааты кимни айыбындан, не учун гючден гёчюрюлгенни де эсгерди. Форумда чыгъып сёйлеген Салав Алиев, Къадир Абдулатипов, Залимхан Валиев, Абсалютдин Мурзаев ва башгъалары иттилешген масъалагъа байлавлу оьзлени пикруларын айтдылар, таклифлер бердилер. Сонг да, гелеген сайлавларда кимлени сайлажагъыбызны бек уллу маънасы барны да эсгердилер. Тюзю, форумда къарсалавлар, эришивлер де болду. Бу форумну гьакъында толу кюйде газетни гелеген номеринде охума болажакъсыз.

Паху Гьайбуллаева,

Суратда: форумдан гёрюнюш.

Автор чыгъаргъан сурат.