Китапхана – китаплар жыйылагъан ва ерлешдирилеген ер, ожакъ. Китапханачы – охувчулар булан иш юрютеген къуллукъчу. Бу эки де сёз бизге давлардан сонг 50-60-нчы йылларда тувгъан наслулагъа яхшы белгили. Айтагъаным, о йылларда теле-радио, айрокъда телефон буссагьатгъы вакътиде йимик генг къолланмай эди. Шону учун билимлерибизни камиллешдирмек учун биз аслу гьалда газетлени, китапланы кёп къоллай эдик.
Яшлыгъыбызда китапханаларда кёп болмагъа, кёп охумагъа тюшдю. Юрт китапхана, школа китапхана, оланы къуллукъчулары – бизге бек таныш ва кёп кёмек, къуллукъ этген адамлар. Умукюсюм Магьамматованы, Зумурут Солтанованы ва оьзгелерини атларын кёп сююп эсгеремен. Зукъари къардашыбыз Магьаммат Къурбанов, къызардашыбыз Рукъият ва оьзгелери школада охуйгъан йылларындан тутуп гече-гюнню ичинде 300 – 400 япыракъ охуйгъаны яхшы эсимде. Олай охувчулар юртда дагъы да бар эди.
Совет гьукуматны йылларында китапханалар шагьарларда, юртларда айрокъда халкъны ярыкъландырыв ишлени юрютювде уллу роль ойнады. Шону англап, гьакимлер, Коммунист партияны ёлбашчылары масъалагъа айрыча кёп агьамият бере эди. Тек артдагъы йыллар охувчуланы санаву, озокъда, кемиген.
Гьалиден 30 йыллар алда оьзюм Къаягент райисполкомну маданият бёлюгюню ёлбашчысы болуп чалышдым. Китапханаланы ва оланы къуллукъчуларыны ишин, демек, къыйынын-тынчын яхшы билемен.
Редакцияны тапшурувуна гёре артдагъы гюнлерде Янгыкъаягентде ерлешген район китапханада болдум. Ону заведующийи Умамат Абдуллаева булан ёлукъдум. Лакъырыбыз мекенли ва пайдалы болду. Ол билдирген кюйде, район ва юрт китапханаларда бугюн 25 къуллукъчу чалыша. Оланы кёплери – аслу гьалда оьр, хас орта билимлери булангъы ва уллу сынав топлагъан касбучулар. Алдынлыланы гьакъында хабарлай туруп, Умамат башлап лап яхшы касбучуланы атларын эсгерди, юрютеген ишин оьзгелеге уьлгю этип гёрсетди. Мисал учун, Патимат Къурбанова (Янгывикъри), Аминат Жамалутдинова (Къаранайавул) кёп сюйген ишине яшавуну 40 йылын багъышлагъан. Буланы экевю де уллу оьмюрюне де къарамай, гьали де загьмат тёгелер. Олардан дружбалы яш касбучу Умият Гьасанова да бир де артда къалмай. Ол китапханада чалышагъанлы уьч йылгъа ювукъ бола. Тек шо йылланы ичинде Умият оьзюню гьаракатчы иши булан иш ёлдашларыны, ёлбашчыларыны арасында яхшы абур къазангъан. Ону уьлгюлю чалышывун, топлагъан сынавун оьзге китапханаланы къуллукъчулары да даим уьйренелер.
Китапхананы къуллукъчулары юртдагъы къурумланы, предприятиелени, ожакъланы къуллукъчулары охувчу яшлар булан тыгъыс аралыкълар тутуп ишлейлер. Оьзлеге гелген медицина къуллукъчулагъа, муаллимлеге тарыкъ кёмегин этелер. Мисал учун, Къаранайавулдагъы китапхананы ёлбашчысы Аминат Жамалутдинова Къаранайавулдагъы юрт музей, школа, юрт администрацияны къуллукъчулары булан тыгъыс аралыкълар байлап чалыша.
Китапхана юртлу халкъны арасында ярыкъландырыв ишни юрютеген баш ожакъланы бириси десем, янгылыш болмасман. Школада йимик, мунда да, яш болсун, уллу болсун, гьар кимге билимлер, гьакъыл бериле. Шо буса яшавда асил ишлени юрютмеге, яман, къыйывсуз ишлерден сакъланмагъа кёмек эте.
Китапхананы къуллукъчусу китапланы санавун, оланы пуч болмагъа къоймай сакълавну сырларын билип къоймай, охувчулар учунгъу залны тюз онгарма да герек адам. Къаягент район ва юрт ерлердеги китапханаланы гёрген сонг, оланы къуллукъчулары уьстде эсгерилген жавап бермеге болагъан гьюнерли ва жигерли адамлар экенни билдик.
Район, юрт, айрокъда яшлар учун ачылгъан китапханаларда ишлер айрыча жанлы юрюле. Айтагъаным, муаллимлер, гьар ата-ана яшланы уьстюнлюклеринден бек къувана. Китаплар – ругь байлыгъыбызны башы. Китапханаланы ишлери тюз салынып, арив юрюлсе, яшланы билимлери артар, школаланы педагогика коллективлерини уьстюнлюклери де гётерилежегине шеклик ёкъ.
2019-нчу йылны орталарында Янгыкъаягентде «Шатлыкъ» деген халкъара чара – фестиваль оьтгерилди. Шону юрютювде этген уллу къошуму саялы, Къаягент район китапхананы коллективи диплом булан да савгъатланды.
