Китап – билим хазнасы деп айтылып гелсе де, бизин уьлкеде артдагъы вакътилерде эсли наслуну да, торайып гелеген яшланы да янындан баргъан сайын китап охув мердешлеге арт берилип гелегени гьакъда кёп эсгериле. Тюзю, оьзю юрютеген ишге гьакъ кюйде берилип чалышагъан касбучулар, къастлы гьаракатгъа байлангъан юрт ерлерде китапханалар маданиятны ярыкъ ожакълары гьисапда къалып тура. Алдагъы гюнлерде Дёргели юртдагъы китапханагъа баргъан вакътимде мен шогъар бирдагъы да тюшюндюм.
Китапхананы посагъасындан ичине гиргенде, ону ичи ярыкъ ва таза экени охувчулар сукъланардай муратгъа къыйышывлу безенгенлиги айрыча гьис этиле ва тергевюнгню тарта. Гьар китап, тармакълагъа гёре пайланып, гьариси оьз еринде ерлешдирилген. Шону булан бирге гьар тюрлю стендлер, газетлер, журналлар гелгенлеге охумакъ учун онгайлы кюйде салынгъан. Шо да эсгерилген китапханада 45 йылгъа ювукъ вакътини ичинде бир де ара бёлмей чалышып турагъан Дагъыстанны маданиятыны ат къазангъан къуллукъчусу Айшат Изиеваны гьар гюнлюк гьаракатыны натижасы болуп токътай. Шо гьакъда айта туруп, ону загьмат книжкасында 1976-нчы йылны июн айыны башындан шо ишге тюшгенин гертилейген биргине-бир языв бар экенин эсгерип гетмеге тюше.
Янгыз ата юрту Дёргелиде тюгюл, савлай Къарабудагъгент районда ону танымайгъанлар аз бардыр. Неге тюгюл де, ол оьзю танглагъан касбуну кёп сюегенликни натижасында китапхананы ишин юртну маданият яшавуну орта багъанасы болар йимик къурмагъа бажаргъан. Ата юртунда, ондан тышда оьтгерилеген маданият гьаракатларда да ол жагьлы кюйде ортакъчылыгъын болдура. Шо саялы болма да ярай, юртлулар бу китапханагъа кёп къуршала. Уллулар да, яшлар да Айшат Изиева къумукъ ва дагъыстан адабиятны оьсювюне мекенли кюйде къошум этип гелген, олай да бизин девюрде пагьмулу асарлар яратагъан язывчуланы, шаирлени яратывчулугъуна, шондан къайры да, байрам ва юбилей тархлагъа байлавлу оьтгереген ахшамларында гьасиретли кюйде ортакъчылыкъ эте.
Юрт китапхананы ёлбашчысы орус ва дюнья адабиятыны оьсювюне къошум этгенлени де яратывчулугъун тергевсюз къоймай. Бир де къопдурувсуз айтгъанда, ол оьзлени яратывчулугъуна, ата юртундан чыкъгъан абурлу адамлагъа багъышлап оьтгерген маъналы ахшамлар, оьзге тюрлю гьаракатлар санап айтмагъа кёп.
Айшат Изиева оьзю юрютеген гьар гьаракатгъа уллулардан къайры да, янгыз юртдагъы эки де школаны охувчу яшларын тюгюл, гьатта яшлар бавуна юрюйген гиччипавларын иштагьландырмагъа да ёл таба. Оьзю гьаж намаз къылып, устаздан алгъан къуллукъну кютегенге де болмагъа ярай, мадрасагъа юрюйген яшлар булан да ол айрыча иш-гьаракат гёре. Ону ёлбашчылыгъы булан кёп йылланы узагъында юртлу къатынгишилени къуршайгъан «Энемжая», олай да тазалыкъны болдурувгъа, айлана якъны къоруп сакълавгъа байлавлу «Адам ва табиат», ёммакълар булан иштагьланагъан яшлар учун «Ал тюслю чечек» деген клублар иш гёрегенлиги де шону герти кюйде исбатлай.
Чинкдеси, яшавда оьз ерин, кёп сюеген касбусун тапгъан Айшат Изиева оьзюнден алда Дёргелидеги юрт китапхананы ёлбашчысы болуп тургъан анасы Сапиятдан уьлгю алып бир вакътилерде башлагъан ишин бугюнлерде уьлгюлю кюйде юрюте.
