Къаягент – Дагъыстанда инг уллу ва бырынгъы юртланы бириси. Онда 15 мингге ювукъ адам яшай. Халкъны арасында юрюлеген хабарлагъа гёре, гьалиги Къаягент уьч гиччи юртну халкъы жыйылып болгъан юрт деп айтыла. Эки агъа-ини: Къабан-Али де, Къабан-Давут да башлап мунда мюлклер тикген дей. Юртдан 3 чакъырым ариде «Кулкам тавну» къазып таш чыгъарагъан карьер этегенде, юртгъа гелеген ёлну генглешдирегенде къабурлар чыкъгъан. Олар, бизин асрудан 2 минг йыллар алда гёмюлген адамлар.
Бырынгъы заманларда юртлар къурмакъ учун кёп къыйын тёкме тюшмей болгъан. Яшавлукъ этмеге – бир уьй, гьайвангъа да – бир аран. Къойлар чы къышы-язы булан гюренде де яшап болагъан жанлар. Шону учун да бырынгъы бизин къумукъ юртлар, гьалиги еринден аз ариде яда бериде ерлешген болма бола. Шолай дюр де дюр. Къаягент де, нече керенлер, бир ерден башгъа ерге гёчген, тек яшама онгайлы ерни халкъ къоюп гетмеген.